Med utgangspunkt i Hans Thoresen Ulstein (fødd 1. juli 1884) sine nedteikna minne frå ungdom og vakse liv som bonde og fiskar frå Ivagarden på Ulstein, vil eg freiste å få fram eit bilete av aktiviteten på strendene våre frå hundreårsskiftet og inn i det 20. hundreåret. Ei viktig kjelde er også semesteroppgåva til Tove Th Ulstein på DH i Volda i 1991 og bladet Adventa i 1970, der han fortel om sin barndom og ungdom, 86 år gamal. For å forstå korleis ein klarde seg med dei mangslungne oppgåvene som måtte til for å ha mat på bordet, til ofte store familiar, så trur eg og det er viktig å få fram samhandlinga mellom kyst og indre fjordstrøk. Der har vore stor kontakt, og mange har kome utover for å finne ein næringsveg, og dei fleste i heile området har drive fiske om vintrane.
Anton vart fødd på Flø 14. september 1924 som det yngste barnet til Ellen, f. Midt-Flø, (f. 1882) og Gideon Kleiven. (f. 1884). Syskenflokken bestod av tre jenter og seks gutar. Mor til Anton kom frå Flø, medan faren vart fødd på Hatløya der Anton sin farfar, Knut, eigde ein gard. Gardsbruket gav ikkje så mykje den tida, så om sommarane var Knut Kleiven i statens hamnestell som tømmermann. Dette virket førte han både til Vardø for oppsetting av den første hamnemoloen, og mellom anna til Murmansk to år på rad for å bygge den første kaia der.
Fredrik Steen har sett Ulstein på kartet mellom anna gjennom revyfiguren ”Hildegunn Moltubakk”. Hildegunn og taxi-svogeren Leif-Per (Ørjan Liavåg) turnerte saman i perioden 1998 til 2000.
Fridtjof Birger Hofseth var fødd på garden Haugen på Hofseth den 8. februar 1904. Han døde den 7. mai i 1997, godt og vel 93 år gamal. Han hadde då levd eit langt og rikt liv. Han hadde levd under 4 kongar og opplevd og sett store endringar i livsvilkår for seg sjølv og andre.
Innleiingsvis vil eg gje att to av dei mange historiene som enno lever etter denne bygdeoriginalen frå Flø.
Ein gong Gullik-Ola hadde rodd frå Flø til Vik (som vi seier om Ulsteinvik i daglegtale), trefte han på ein kar som spurde om å få vere med båten utatt. Det fekk han, for Ola var glad for å få hjelp til å ro båten i motvinden som var: “No kan du ro vinden, so kan ej ro båten fram.”
Mannen hadde eit kongeleg namn, men han vart fødd i små kår og opplevde mange nederlag og omskifte i livet sitt. Han vart fødd 6. mars 1897 i Lardal i Øvre Telemark. Faren døydde då Gustav var 2 år, og det verkelege namnet hans kjenner vi ikkje.
Truleg bar mora etternamnet til første mannen sin, Olemine Tidemann. Gustav Adolf var den 6. i ein barneflokk som skulle leve opp utan forsytar. Heile barneflokken vart spreidd, og G. A. O. kom til Skottfoss og vaks opp hos fosterforeldra Amalie og Markus Olsen. Amalie var svensk. Markus var norsk og var artist i eit sirkus dei første åra, og G.A.O. fekk vere med.
Hasund Mek. Verksted AS er ei av dei eldste industriverksemdene som framleis er i drift i Ulstein.
Initiativtakaren og grunnleggaren av denne bedrifta var Hallvard Hasund. Han vart fødd på plassen Sandbakkane i Hasund 31. mai 1908. Foreldra var Andreas H. Hasund f. 1867 og Marte Sofie f. 1875. Hallvard var den nest yngste av 5 sysken, 3 jenter og 2 gutar.
Til 100-års-jubileet for Ulstein Indremisjon laga Kristen Ulstein Hatlebrekke eit jubileumsskrift. Under arbeidet kom han over ein handskriven biografi om Johannes Skeide, ein føregangsmann på mange område.
På oppmoding og spørsmål om eg kan tenkje meg å skrive og fortelje litt om bestefaren min Anton Ulstein, så har eg svara ja. Det har ikkje vore så vanskeleg å finne stoff, for Anton Ulstein var ein særdeles sterk og aktiv mann. Med sterk så siktar eg både til fysisk og psykisk personlegdom.
Hugo Opdal er fotografen som har sett Flø på verdskartet gjennom Studio Hugo Opdal, der han har vist fram kunsten til nasjonale og internasjonale kunstnarar.
