I oktober 1936 kom meldinga om at Norges Farmaceutiske Forening hadde peikt ut Ulsteinvik som ein stad der det kunne vere aktuelt å opprette apotek. Dette var noko folk i kommunen hadde sett for seg i mange år. Vestre Sunnmøre hadde krav på eit apotek ut frå mellom anna folketalet. No kunne dette altså bli lokalisert til Ulsteinvik. Sosialdepartementet godkjende tiltaket i oktober 1938, og no kunne dei lyse etter apotekar. Og slik vart det. Apoteket kom i stand i 1940.

Helsesituasjonen mellom folk vart gradvis betre i mellomkrigstida. Men sjukdommar som tuberkulose, lungebetennelse og influensa tok framleis mange liv. I 1931 får dokter Sellevold røntgenapparat. Vikebladet rapporterer om saka: – Vi fekk høve til å sjå apparatet; det er forholdsvis lite og lett handterleg. Det kan takast med på sjukebesøk, og om nødvendig kan pasientane bli røntgenfotograferte medan dei ligg heime i si eiga seng. At dette er viktig for området vårt, er lett å forstå, konkluderer avisa.

Soknepresten og lærararane hadde mykje makt i lokalsamfunnet denne tida. Kanskje kunne dei handle slik at dei fekk folk mot seg. Ein episode i Ulstein fortel noko både om tida og om kvifor Holmås kanskje ikkje fekk like sterk posisjon i Ulstein som i Hareid. Den 14. oktober 1932 trykkjer Vikebladet eit innlegg underteikne med «Fleire» og er adressert til sokneprest Holmås:

I 1931 gjekk det ei stor vekking i Ulstein-bygdene. Peder Fritz Waage (1978) meiner det kan ha vore den største vekking i kommunen nokon gong. Det er ikkje så lett å måle slikt. Vekkinga gjekk også over nabosoknet Hareid både i 1931 og 1932. Det var i første rekke sokneprest Otto Holmås som gjorde opptakten til denne vekkinga gjennom forkynninga si. Han hadde god hjelp av evangelist Andreas O. Eidså som då reiste for Sunnmøre krins av NKUF. Han kom til Ulstein som talar under den årlege, internasjonale bønneveka i Ungdomsforeininga i november 1931.

I 1917 var det klart at kyrkjegarden i Ulsteinvik ville bli for liten om få år, og kyrkjetilsynet leitte etter alternativ. Den første tanken som melde seg, var å ta opp att den gamle kyrkjegarden på Ulstein som ei mellombels løysing. I staden såg dei seg om etter ein annan stad som låg nærare. Valet fall på Osnesflòtene. Der var fin og djup sandjord, men som venta kom det sterke motførestellingar mot å ta den beste matjorda og dei finaste attelegene på Osnes. Men det enda med at heradsstyret tok grunnen med oreigning. Den 1. september 1920 skreiv dei under på skøytet.

I mai 1938 skriv Sunnmørsposten: – Det kommunikasjonsmøtet som vart halde i Ulsteinvik førre veke, har krav på merksemd frå styresmaktene. Der møtte sendemenn både frå Herøy, Ulstein og Hareid. Bak desse står eit folketal på 9-10.000 menneske. Næringslivet i desse kommunane vender seg utetter; fiske, fangst og ein industri som har teke seg godt opp dei siste 20 åra. Alt dette er yrkesgreiner som krev godt rutesamband, snøgg postgang og godt telefonsamband bygdene imellom og utetter.

Ole Larsen hadde i om lag to år leigt røykeriet til Ludvik Moldskred i Haddal då han bestemte seg for å utvide drifta hausten 1935. No hadde han kjøpt tomt til eit nytt røykeri i forlenginga av bygget til Moldskred. I bygget skulle det setjast inn seks omnar. Til saman hadde røykeria til Larsen no 14 omnar. Han selde også klippfisk. Det nye røykeriet ville ha arbeid til fem-seks mann. Då Vikebladet skreiv om saka, hadde Larsen ikkje mindre enn 100 tonn sild som venta på røyk.

Kring 1935 er det framleis nokre tvangsauksjonar, men dei synest å vere minkande. Enno søkjer folk om ettergiving av skatt og nedsetjing av rente, framleis må familiefedrar dra på naudsarbeid. Men det merkast ein snunad. Ein forsmak på dette finn vi i Vikebladet 8. september 1933. Då melder avisa om at dei mekaniske verkstadene i Ulstein no ei tid har hatt mykje arbeid både med ishavsskuter, damp- og motorbåtar. I det heile har det vore jamnare og betre om arbeid enn i 1932.

I januar 1932 har «ein fiskar» eit innlegg i Vikebladet, der han tek opp det urettvise i at enkelte med tilsynelatande god økonomi ikkje betaler skatt: – Me treng ikkje gå lenger enn til siste likning. Her står handelsmenn, handelsbetjent, telefonbetjent, skipsreiarar, skipperar og hotelleigar med null i inntekt og sjølvsagt då null i skatt. Kva seier de om ei slik likning? Men sjå så på ein stakkars fiskar eller arbeidar. Dei har frå 100 til 200 kroner i skatt endå dei har ein stor barneflokk som dei skal forsørgje, og kanskje sit trongt i det på mange måtar.

Innlegg i lokalavisa fortel mykje om kva vilkår innbyggjarane levde under. Etter eit foreldremøte på ein skule skriv ei mor eit innlegg i Vikebladet og uttrykkjer otte for borna og oppveksten: – Skulle det ikkje kunne la seg gjere å lære borna å få nokre høgare interesser enn dei fleste ungdommar her har no, utan at foreldra må betale massevis av pengar for kvart barn? Dei fleste veit at det ikkje er så gode tider her no at alle kan greie det; slett ikkje dei som har ein stor barneflokk (…). Når borna skal på søndagsskule søndag morgon, finn dei flasker og ting som verre er, etter vegane, prøver leivningane på flaska, spør etter kva mangt skal tyde; då trur eg det er best vi hjelpest åt alle saman. Mange av gutane røykjer òg; det har eg sett så mang ein gong, skriv ho mellom anna.

I 1920 skjedde det noko som har vore avgjerande for samferdselsutviklinga og kommunikasjonane på Sunnmøre, ikkje minst i eit øysamfunn som Ulstein. Møre og Romsdal Fylkesbåtar (MRF) vart stifta. Det skal vi straks kome attende til, men først nokre riss omkring transport og samferdsle:
– Den 27. juni køyrde eg for første gong med bil frå Hareid til Hjørungavåg, skriv Johan Bjørndal i eit dagboknotat frå 1916. Han fortel ikkje noko om kven som køyrde bilen, men truleg følgde han den første bilen som kom til Hareidlandet nettopp i juni dette året.

Kanskje var 1933 det verste året. Då slo både Lofotfisket og torskefisket på Møre feil. Båtane frå Hareidlandet dreiv også fiske i fjernare farvatn, til dømes sildefiske ved Island. Dette kunne til ei viss grad kompensere for svikt i andre fiskeri. Men også prisane på sild og anna fisk var låge desse åra. I april 1935 rykte presten Hjalmar Storeide ut med ein stor artikkel i Sunnmøre Arbeideravis: «Brems fiskinga!» Han meinte at fiskerikrisa var ei overflodskrise. Det var overflod på fiskarar: – Skaff jord til alle som vil dyrke ho. Gjer den udyrka jorda til allemannsland, var rådet frå Storeide (Rabben 1978).

I mars 1930 kjem følgjande melding i Vikebladet: – Dei dårlege tidene som no gjer seg gjeldande over heile verda, blir prega av veldig nedgang i kjøpeevna. Det blir klaga i dei fleste bransjar over at publikums kjøpeevne sviktar, lagera blir overfylte og produksjonsstans og arbeidsløyse følgjer.

Folketalet i Ulstein ved teljinga i 1930 var 2477, 1235 menn og 1242 kvinner. 188 av desse er jordbrukarar, medan 277 er sysselsette i fiske og fangst, mange av dei i kombinasjon med småbruk. Her er 410 husmødrer og 144 under rubrikken husarbeid heime. Ved kommunevalet i 1931 er det berre krinslister, ingen politiske parti. Flø får inn to representantar, Ulstein to, Ulsteinvik ni, Hasund fire, Haddal to og Dimna ein, medan Hatløy krins ikkje når opp.

Om vi studerer bilete av Ulsteinvik i starten på 1930-talet, vil vi sjå at det er berre ein hovudveg gjennom bygda. For å kome ned på Osnes måtte du om Reiten, og for å kome til Saunes måtte du legge vegen om Skollebakken. Berre bustadfeltet Bugarden åleine har i dag fleire bustadhus enn Ulsteinvik sentrum hadde den gongen. I dei sjøområda som på 1970-talet hadde vorte utfylte til store areal med fast land, var det på 1930-talet sjø, og på eit slikt bilete ville vi lengst inne sjå den såkalla Ringstadpiren med O. Ringstad & Sønners Trævarefabrikk, som seinare vart til Ulsteinvik Møbel- og Trevarefabrikk AS – og endå seinare Skeide Hus.

Men ikkje alt var heilsvart. Der kom også nye tilskot til samfunnslivet. Vikebladet kom med si første utgåve 21. januar 1929. Avisa blir etter kvart viktig også for hareidsfolk, men ho får aldri den posisjonen der som i Ulstein, i alle fall ikkje før mot slutten av 1980-talet. For forfattaren av denne boka blir Vikebladet ei viktig kjelde. Ein del av det følgjande i dette avsnittet er bygt på artiklar i Vikebladet, nokre av dei skrivne av Johan Ottesen.

I 1926 kom der ei høyring som demonstrerer haldninga i folket, og kanskje også den sterke stillinga til kristendom, kyrkje og bedehus i Ulstein: I 1926 var striden for eller mot brennevinsforbod på det hardaste. Han var også aktuell for kyrkja. Kyrkjedepartementet sende ut skriv med forbod om å halde foredrag for eller mot brennevinsforbodet i landets kyrkjer. Hausten 1926 var det folkeavstemming om forbodet. Dei røysteføre i Ulstein møtte mannjamt opp. Det skal vi straks kome attende til.

Den økonomiske optimismen før og under første verdskrigen snudde til depresjon og krise i 1920. Ulstein hadde hatt bank saman med Hareid heilt sidan Ulstein off. sparebank vart skipa i 1867, den såkalla Rise-banken, ettersom hovudkontoret for banken låg på Rise, midt mellom Ulsteinvik og Hareid. Aktivitetsauken under krigen førte til at folk fekk meir bruk for banken. Bankstyret vedtok derfor å halde ein kontordag for veka i Hareid og ein i Ulstein så snart høvelege lokale kunne skaffast.

Den 14. desember 1917 var ein merkedag i historia til Ulstein kommune. No var håpet at det nye Ulstein Elektrisitetsverk skulle skape liv og rørsle kring seg. På gardar, fabrikkar og verkstader var det etterspurnad etter kraft.

Av boka Lagunen og stormen går det fram at forfattaren sjølv, Ragnar Ulstein, var første mann heim av dei ulsteiningane som hadde vore borte under krigen. Han fortel gripande om heimkomsten. Først i bil til Folkestad – frå Ytre Sunnfjord om ettermiddagen 16. mai 1945. Der nede hadde han lege med ein styrke på 70 mann mellom anna for å halde vakt ved tyske fort og festningar ved kysten. No var situasjonen under kontroll, og ved Folkestad låg ein båt og venta på han. Turen gjekk til Eiksund, og der stod HS-folk frå Ulstein med bil og var klare til å skysse Ragnar heim.