Etter reformasjonen kom ei tid med rike åringar og godt fiske. Folketalet auga. Presten Claus Gaas fann at «Kirken befindis altfos liden til den Menighed der i Sognet, hvorfor den nødvendig behøves at giøris større.» Noko anna var at den lutherske gustenesta vart lang. Folk laut få sitje, og benker med ryggstø, kyrkjestolar, vart laga og sette inn. Men stolane vart det mindre rom til kyrkjelyden.
Kyrkjerekneskapande fortel mykje forvitneleg. Ein gong skifte dei ut ein mønsås over koret på 11 alner. Om ikkej anna gjev det ei opplysning om kor langt koret var.
Til å sjå etter at kyrkjehuset var i stand, hadde kvvar kyrkje ein ombodsmann. Han vart kalla kyrkjeverje. Han hadde også meir å gjere attåt dette, for han skulle krevje inn tiende av gardsbrukarar og fiskarar, krevje inn landskyld og byksel av jordegodset kyrkja leigde ut. Sameleis kravde han inn leige for kyr og geiter som kyrkja åtte.
For moro skuld og for at du kan finne ut kva gardane heiter i dag, skal me ta med namna frå Aslak Bolt si jordebok der han skriv: «I syndra lutanum sunnmøre fylkis vlfsteins kk (kirkiu) sokn Af skeidhe, af vlsteine ytra, af vlesteine, af dymne, af ytra fliodom». Greidde du det?
Den store Nordiske ufreden var slutt kring 1729. Statskassa var tom og kongen sine rådgjevarar fann å selje kyrkjene. I eine valdstida rekne kongen med at kyrkjene var hans eigedom. Sunnmørskyrkjene vart selde på ein auksjon i Borgund i 1723.
Kona til Møller tok imot kongeskjøtet som vart skrive 12. august 1724. me veit ikkje anna enn at ho og ervingane etter henne stelte seg slik med kyrkja og jordegodset at få hadde grunn til å klage.
«Den 30. Oktober 1847 rammedes den af en Lydstraale der splittede Taarnet og sprengte de massive Mure saaledes fra hinanden, at det ved Skjøn blev erkleret umuligt at reparere den.» Dette er den stutte meldinga Wraamann har ført inn i kallsboka.
Ein ting var heilt opplagt. Ny kyrkje måtte byggjast og ho måtte vere romslegare enn den lynet gjorde ubrukande. Kvar den nye kyrkja skulle reisast var det nok fleire meiningar om, men ein stad lenger inne i soknet måtte det vere. Ynsket om stuttare veg, kom særleg ifrå dei som budde lengst unna, Håheim og Haddalbygda.
Vinterhalvåret 1848/49 vart så kyrkje innreidd til sitt bruk.
Tanken om å flytte kyrkja heldt seg levande. Det var ei uroleg tid på «kyrkjefronten» fyrst i 1870-åra. Hareid og Vartdal høyrde ikkje berre til same prestegjeld, men bygdene hadde heradstyre i lag med Ulstein. På Vartdal arbeidde dei med å få verte utskilt til eige sokn og byggje eiga kyrkja, og på Hareid strava dei verre med ei kyrkje der tårnet vaks opp gjennom, taket, og mange meinte at eit nytt bygg måtte kome på tale.
Folk i inste delen av soknet gjorde straks ein framstøyt.
I byggjenemnda vart desse med: sokneprest Wisløff, Johannes Skeide, Bernt Osnes, Karl Strandabø, Ole Myklebust og Hans Dimmen. Når det gjaldt å administrere, ordne flyttinga, vart alle snøgt samde. Mykje måtte gjerast på dugnad eller pliktarbeid. Alle som åtte matrikulert jord ytte gratis arbeid og dei som ikkje åtte jord skulle yte halft så mange arbeidsdagar. Dagsverka vart vurderte i pengar, om sommaren til kr. 2,- pr dag og om vintaren kr. 1,-.
Ut på hausten var alt ferdig til vigsla. Kallsboka har berre dette med: «Indvielsen i Kirken den 27. Oktober nævnte Aar (1878) med Assistance af de samme Prester, som assisterede udi Hareids Kirkes Indvielse, naar undtages at i Stedet for Sogneprest Jervell i Aalesund fungerede Sogneprest Gleditsch til Volden.»
Veggene fekk tidleg eit målingsstrøk. Men fyrst i 1914 vart skipet fullmåla inne. Den gongen strekte målaren strie på veggen og måla på det. Under ei hovudvøling i 1970 kom strien bort, tømmeret vart sandblåse og trefargen kom tilbake.
Koret er penaste romet i ei kyrkje. Her ifrå lyder Guds ord, her vert truvedkjenninga sagt fram og bøner borne til Gud. I koret – ved altarringen – tek Jesu vener i mot nattverden, konfirmantar og brurfolk får si velsigning, og ved døypefonten vert borna kristna.
Maken til kyrkjesylv skal du leite lenge etter. At det er gammalt gjer nok sitt, men å leite fram og finne ut kva som er meininga med alt som er krota inn, lyd ein ta god tid til. Her kan me berre ta med lite grann til å setje på sporet.
Denne er samansett av ein stor romersk boge i midten og to mindre på kvar side. Frå der den store og dei to små bogane møtest, skulle gå søyler ned til golvet.
Nummer tavlene er laga og sette opp under den store omvøvsla i 1914. Stilen er den same som på ramma i altartavla. Målearbeidet er gjort av Johan Haddal.
Lemen var der, men orgelem vart han heitande fyrst i 1928 frå 12. august då eit lite harmonium vart teke i bruk. Nyepresten var van med orgel og sakna det. Så lånte dei orgelet til «Fredheim» til det vart kjøpt eit større harmonium med to manual og pedal med 30 register og knesvell for crescendo. Dette harmoniet vart bygt i 1928 på harmoniumfabrukken H. Eide, Bergen. Dette orgelet var i brukt heilt til 1952.
Sakristiet har og vorte utvida, med ein gang over heile breidda bak koret, og så avdelt i to rom, eit sakristi for presten og eit dåpsventerom. Mellom roma er eit brei dør, slik at mindre samkomer kan haldast der.
Kyrkjeverje og skiftskrivar fylgjer også med kva kyrkje har av inventar ved kvart oppgjer. Diverre tek dei ikkje med alt.