Levd liv 2006

16 treff

Den gamle prestegarden i Ulstein ligg på Dimnøya, nokre kilometer sørvest for Ulsteinvik.

Garden har fått namn etter sundet han ligg ved, Dimna- eller Dimnøysundet, mellom Dimnøya og Hareidlandet.

Murmeister og grunder

Då Vilhelm Ringstad døydde i februar 1989, var eit langt og strevsamt liv over, og murskeia vart lagt bort for godt.

Denne artikkelen baserer seg på eit historisk særarbeid som Erling Ove Flø gjorde i 1977.

På 1800-talet omkom det i alt 14 menneske frå Dimna krins på heimveg frå kyrkje. I 1823 drukna det fem mannfolk på veg frå Herøy kyrkje. At straum og vind kan skape skavl og bølgjer sør for Dimnaneset er velkjent, men at sjøvane karfolk i sine beste år skulle omkome innanskjers på veg frå kyrkje, var uventa. I ettertid har det vore sagt og påstått at karane truleg hadde vore med i eit lystig lag etter kyrkjetid og at dette hadde samanheng med ulukka.

Kor mange misjonsforeiningar det var i Skeide krins i mine barne- og ungdomsår veit eg ikkje. Skeide skulekrins var då frå Gåsneset til og med Saunes. Eg veit at der var to slike foreiningar på Osnes, «Den lille gren» og «Osne misjonsforeining». Det var vel ei av desse som stod for basaren denne dagen. Det var så langt ut vinteren at stimbåtane som de drive etter silda for til Halten, Sula, Grip og Ravnane frå før jul, var komne sørover og driv for Storhalmen og Svinøya. Dei er såleis heime laurdagskveldane, og fiskarane er rekna som gode støttespelarar på slike tilstellingar, særleg viss dei har hatt flaks med fisket.

Holme-Sigvald var oldefar min. Man heitte Sigvald Håkonsholm, men i dagligtale Holme-Sigvald.

For ein del år sidan skreiv Ole Lars Ulstein denne artikkelen med temaet: Ulstein Mek Verksted AS i tida frå 1930 til 1959 sett med barns og ein ungdoms auge:

«Kolbein Ole Ulstein som no har ansvaret for museumet til bedrifta, har bede meg beskrive korleis diverse maskindeler vart maskinert i den første tida som eg kan minnast, det vil seie frå ca. 1938. Ein må ha i tankane kva ein hadde å hjelpe seg med. Verkstadbygget var nytt og moderne, oppsett i 1936/37. På den tida var verkstaden utstyrt med 5 dreiebenkar av forskjellige storleikar.

(Dette er ein litt omarbeidd versjon av ein artikkel som stod i «Jul på Sunnmøre» i 1996.)

Når ein no etterkvart kan ta i bruk Eiksundbrua og kome seg tørrskodd over til Eika, vil nok mange ta spaserturen dit.

Folkevandringane har vore frå fjordane og utover, nærare og nærare fisken. Slik har det vore i Eiksund og slik har det vore på Elika. Unntaket er Sunde 1 som fekk brukarar frå Ulsteinstranda og Flø. Sundevågen og Klungsvågen er gode båthamner. Til Klungsvågen kom dekksbåtar m.a. frå Vartdal for å ligge trygt mellom fiskjene. Langevågen, som går inn ved Geitholmen, er dei siste åra ei mykje nytta overnattingshamn for fritidsbåtar.

Ulstein herad er den sørvestre holva av øya Hareidland på Sunnmøre, dessutan Dimna og nokre mindre øyar som ligg nær inntil Hareidland. Heradet er 88,83 km2 og folketalet er 2945 etter teljinga i 1950.

Midstaden i heradet er Ulsteinvik med 1500 innbuarar. Der er d/s stoppestad, telefonsentral, postopneri, apotek, dokter, tannlækjar og fleire spesialforretningar som urmakar, røyrleggar og elles større og mindre forretningar og verkstader av ymse slag.

Ludvig Dyb blei fødd 27. mars 1885 og døydde 8. januar 1965.

Han budde åleine i «Skokken» på Ulstein.

Han var ein kjend «likningsmann» i Ulstein. På slutten som formann i likningsnemnda i Ulstein.

Mannen hadde eit kongeleg namn, men han vart fødd i små kår og opplevde mange nederlag og omskifte i livet sitt. Han vart fødd 6. mars 1897 i Lardal i Øvre Telemark. Faren døydde då Gustav var 2 år, og det verkelege namnet hans kjenner vi ikkje.

Truleg bar mora etternamnet til første mannen sin, Olemine Tidemann. Gustav Adolf var den 6. i ein barneflokk som skulle leve opp utan forsytar. Heile barneflokken vart spreidd, og G. A. O. kom til Skottfoss og vaks opp hos fosterforeldra Amalie og Markus Olsen. Amalie var svensk. Markus var norsk og var artist i eit sirkus dei første åra, og G.A.O. fekk vere med.

Karsten Saunes (1907-1997) var ikkje berre ein meister å spele på «honn» i Musikklaget ULF og i Ulstein Salongorkester.

Han var også med og sang i bl.a. Ulstein Ungdomskor og Ulstein Mannskor og var ein av dei fremste Hødd-spelarane på 1920- og 1930-talet med over 200 registrerte A-kampar for Hødd.

Karsten var i alle år ULF, Koret og Hødd sin sjølvskrivne hus-diktar og gode deklamatør med prologar og dikt i skjemt og alvor, sist no ved 90-års-jubileet til ULF i 1983.

Denne artikkelen stod på trykk i Vikebladet i september 1980.

Når eg er heime på gamle trakter, går ofte turen til Ulsteindalen, slik også denne gongen. I enden av dalen ligg den gamle sauekvia. Tidens tann har fare hardt fram med den, og uvettige menneske har hjelpt til og laga grue, bord og sitteplassar av steinane ikring. I dag er det 1. september, saueskiljardag etter gammalt.

Denne artikkelen stod på trykk i «Isflaket» desember 2005. «Isflaket» er meldingsbladet til Ishavsmuseets venner i Brandal.

Etter siste krig kom det fleire nye ishavsskuter til Sunnmøre. Linstøls Skips & Båtbyggeri A/S i Risør leverte skuter på rekkje og rad desse første åra etter 1945. Først kom «Isflora», b.nr. 233, i 1948. Så kom «Sjannøy», b.nr. 236, i 1949. Og så kom «Polarsel», «Sjannøy» var 105 fot lang og 24 fot brei.

Kleven Verft har gjennom to generasjonar vore ei hjørnesteinsbedrift i Ulstein Kommune. Bedrifta har dels stått fritt og dels vore i konsern med andre bedrifter, og eigarskap har skifta. Denne artikkelen skal seie litt om mannen som starta Kleven Mek. Verksted tilbake i 1944 – Marius Kleven. Kven var han og kva stod han for i yrke og fritid? Har verdiane hans sett sitt preg på bedrifta slik vi kjenner henne i dag? Her skal vi minnast litt denne – bokstavleg talt – store mannen som i sitt vesen var prega av at han hadde ein smed sin kropp, samfunnsengasjementet til ein politikar og kulturinteressa til ein aktiv korsongar.