Prestegarden i Dimnasund

Dei første prestehusa låg tett nede ved sjøen. Husa var mange i talet og ser ut til å ha vore eldgamle. Dei vart nokså forfalne både på grunn av alder og dårleg vedlikehald. Presten skulle halde ved like nokre av husa og bygdefolket resten.

Desse husa er omtala i prestevisitasen i 1819:

Daglegstove
Ein etasje med vindauge, i dårleg forfatning og vart ikkje brukt på 70 år.
Kjøkken
«Sandsynlig det sletteste i hele riget, eldgammelt af stavverk og skrøpelig».
«Skolen»
Liten bygning i to etasjer med sval på tre sider, brukt som bårstove (tenarbustad) i 24 år.
To kufjøsar
«En større og en mindre, begge gamle, raadne, som fordres snarlig nye i deres sted».
To løder
Ei stor og ei mindre. «Forbedret og i brugbar stand»
Eldhus
«Gammelt, forbedret, endnu brugeligt»
Stove med sal og kammers
Stabbur
Kylne av stein
Grise- og hønsehus
Smalefjøs
Åttringsnaust
Eit mindre naust
Sjøbu med svaler og loft

Då presten Andreas Hofgaard Winsnes kom til Dimnasund i 1826, var husa i ei elendig forfatning. No måtte det gjerast noko om presten skulle bu der. Ny hovudbygning vart oppsett året etter, og ny bårstove og ei såkalla daglegstove vart også bygd. Prosten rosa Winsnes for den omsut og kostnad han hadde hatt med prestegarden endå den tidlegare presten, Buschmann, ikkje hadde betalt det han skulda for vedlikehald.

Gleda over dei nye husa varde ikkje lenge. Julenatta 1832 brann det i prestegarden. Både hovudbygningen, bårstova, stabburet og daglegstova strauk med. Glør i ei trebytte med oske skulle ha vore årsaka til brannen. Frestefolket berge seg ut i siste liten. Det var eit forrykande uver den natta. Prestefamilien tenkte fyrst på å reise ut til sorenskrivar Stabo på Håkonsholmen og få tak over hovudet, men uveret gjorde det umogeleg å leggje ut i båt. Det blir difor fortalt at dei overnatta i kufjøset. Dagen etter kom dei seg ut til Håkonsholmen og budde der medan det vart bygt nytt hus.

Brannen var eit hardt slag for den unge presten. Biskopen sende sjølv ei gåve på 25 spesidaler, og prestane i Bergen samla inn 52 spesidalarar. Brannen skapte også vanskar for kyrkjesoknet fordi alle kyrkjebøker og protokollar gjekk tapt.
Folket i Ulstein bygde no ny hovudbygning, stabbur og bårstove som stod ferdige i 1833. Hovudbygningen låg no lenger frå sjøen.
Han inneheldt storstove, daglegstove, kjøkken og spisskammers, barnerom, soverom og to gjesterom. Ein fast tilsynsmann vart tilsett, og han skulle ta seg av vedlikehaldet etter kvart som det trongst. Winsnes fekk også bygd eit nytt, romsleg fjøs. Det var av stein med løde av tre ovanpå. Dei gamle fjøs-og lødebygningane vart rivne.

Mange av prestefolka planta prydbuskar og blomar og gjorde mykje for å gjere det fint kring husa. Dei laga til ein hage i solbakken nedanfor huset og planta tre ved vegen til naustet nede ved sjøen. På haugen ovanfor planta dei tre til lysthus, og då det vart bygt veg til Dimnasund, planta dei også tre, for det meste bøk, på begge sider av vegen. Dei vaks til ein fin alle.

På eit avgrensa område i Dimna­sund finn ein ei av dei mest omfattande samlingane av treslag ein har i distriktet.

Om presten Winsnes som fekk bygd ny hovudbygning etter brannen i 1832, skriv prosten: «Et haveanlegg er og af presten gjort, der bliver en sand prydelse for Prestegaarden».

I hagen vart det i presten Anker si tid bygd ein slag varde med form som ein pyramide. Rundt den og i terrasser oppover pyramiden var det planta vakre blomar.

Mange av prestane var også interesserte i jordbruk og dreiv garden fram til å bli eit mønsterbruk.

Det vart ofte hardt arbeid for dei som skulle vere tenarhjelp i prestegarden. Til vanleg var det fleire drenger på garden. I onnene var dei fire og elles i året to. I tillegg kom to faste jenter som arbeidde ute. Inne i huset var det ei jente som tok seg av horna, ei kokke og ei jente som som gjekk henne til hande.

I onnene var det travelt. Dei måtte starte dagen i 4 -5-tida om morgonen. Drengene måtte fore og stelle hestane og dei andre husdyra. Utejentene mjølka og viska (lage høyvondlar) for dagen. Innejentene måtte ordne med mat og ta seg av husstellet. Dei hadde stort hus og mange som skulle til bords. Prestefamilien fekk alltid maten servert i stova. Tenestefolka åt på kjøkkenet. Det kunne vere stor skilnad på kva som vart servert i stova og på kjøkkenet. Arbeidsdagen kunne bli både lang og hard. Men det var ei ære og ein god attest å ha vare i teneste på prestegarden.

Når presten skulle ut og fare, hadde bygdefolket plikt til å gi han skyss og overnatting.

Kyrkja var ute på Ulstein, og presten måtte skyssast dit. Det var oftast drengene som gjorde det. Det var ikkje bru over sundet mellom Hasund og Dimnøya, men tidleg på 1800-talet vart det bygd køyreveg frå Ulsteinvik til Hasund. På Hasund-sida, like overfor prestegarden, fekk presten sett opp eit vognhus. Her var kjerre til sommarbruk og skyss-slede til vinterbruk. Begge var fint laga.

Skulle presten ut å reise, måtte drengen ri hesten inn til sundet mellom Dimnøya og Garshol og få han over det. I fjøre sjø var det tørt, men i flo sjø måtte hesten symjast over. Då var det ein heil jobb å få hesten tørr og fin igjen. Når presten såg at dei var komne over til vognhuset, vart han rodd over og kunne køyre vidare. Han hadde ein båt som varr nytta ber­re til slik skyss. Når presten kom att, måtte drengen vere der og ta imot han og ri hesten same vegen tilbake medan presten vart rodd heim over sundet.

Som oftast gjekk skyssen greitt, men ein gong presten kom over til vognhuset, var der ingen dreng. Det var flo sjø, og ein ottast at både hest og dreng hadde hamna i sjøen. Dei sette i gang leiting, men til slutt fann dei drengen i senga, Han hadde somna att då han vart vekt. Dette tok presten hardt på. Slikt kunne ikkje tolast.

I 1870-åra kom det bru over Straumen og veg heilt til stovehuset i Dimnasund. Vognhuset vart då sett opp der.

Jamvel om kvardagen var både hard og strevsam, låg smilet på lur. Det syner fylgjande hending.

På prestegarden hadde dei ein bukk som var litt av eit kjæledyr. Ei helg skulle prosten korne på vitjing. Det skulle då dekkast til festmåltid i storstova. Innejenta hadde gjort seg mykje føre og laga til på beste måte. Presten hadde vare inne og teke det heile godt nok. Storstova vart så avlåst til tida for middagen var inne.

På prestegarden hadde dei då ein dreng som var litt av ein skøyar. Han oppdaga at glaset til storstova var oppe. Så tok han bukken, lyfte han opp i glaset og skubba han inn i stova.

Då det leid til middag, vart gjestane vist inn. Presten slo opp døra i tru om at alt var i orden.

Det første dei fekk sjå var buk­ken som vandra rundt midt på det fine festbordet. Kokka og tenarane vart så forskrekka at dei rømde på dør, og presten og frua måtte sjølve ordne opp. Ingen veit sikkert korleis orda då fall.

Til Ulstein og Hareid prestegjeld høyrde også Vartdal og sørsida av Sula. Konfirmantane, eller «lesarbarna» som dei vart kalla, måtte til Dimnasund til konfirmantundervisning ein gong i veka i sommarhalvåret.

Frå Vartdal rodde dei til Alme. Derifrå gjekk dei først over Alskleiva om Kvammen og Løseteidet til Fjelle og vidare ned Garsholbakken. Ved flo sjø måtte dei ta av seg på føtene og vasse over sundet mellom Garshol og Sundgot eller nokon kunne ro dei over til Dimnasund.
Frå Sula måtte dei først ro over til Hareid, så slo dei lag med dei unge derifrå, og så gjekk dei over Eidet til Hasund med skyss over til prestegarden. Frå Flø og Ulsteinstranda gjekk dei til Osneset og lånte seg der båt for å ro over til Dimnasund.

I prestegarden møttest heile flokken i bårstova. Sjølv om dei var trøytte etter den lange vegen, måtte «lesarborna» stå heile tida. Det gjaldt å kunne leksa si godt, for elles kunne det hende dei måtte gå om att året etter. Dei flinkaste fekk stå fremst på kyrkjegolvet konfirmasjonsdagen, og det var ei stor ære.

Når kvelden kom, måtte lesarborna same vegen tilbake. Det er rimeleg å tru at dei som hadde lengst veg ofte måtte overnatte på vegen. Serleg i dårleg ver var det ei strevsam reise for mange.

Det var oftast presten si oppgåve å finne høvelege folk til å ta seg av undervisninga i skulen. Det var dei mest evnerike som fekk denne oppgåva. Likevel var det så som så med undervisninga, særleg så lenge ein hadde omgangsskule. Mange av dei fekk opplæring av presten før dei tok til som lærarar.

Nokre gonger kom biskopen og heldt visitas. Då var det overhøy­ring av konfirmantar, skulebarn og lærarar. I 1837 kom biskop Neumann til den gamle kyrkja på Ulstein. Han skriv i visitasmel­dinga: «Ungdommerne fandtes ogsaa denne Gang omhyggeligen opplyste og viste megen færdighed i Indenadlæsning».

Fullt så god attest kunne ikkje biskop Kaurin gi i 1859. Han skriv: » Efter Prædikenen begynte Katekisationen. De fandtes i det hele på nagle Undtagelser nær, at staa tilbage øiensynligt i nogenlunde selvstændig Oppfattelse af Christendommens Sandheder ligesom ogsaa i Indenadlæsning, formentligen en Følge af Skolevæsenets middelmaadige Tilstand». Dagen etter var det prøving av 151 skulebarn over 12 år og 8 lærarar. «Flere, især i 2 Skoledistrikter, læste slett, en stor del middelmaadig, kun nagle faa meget godt». Om dei åtte lærarane skriv han: » En av Skolelærerne katekiserede meget godt, tre taaleligt, de øvrige kun maadeligt.»

Prestane arbeidde for folkeopplysning i skrift og tale og elles gjennom arbeid i samfunnslivet. Fleire av dei var interesserte i jordbruk og dreiv prestegarden som mønsterbruk. Betre jordbruk og gode husdyrraser var grunnlaget for framgang og betre levevilkår for gardbrukarane. Fleire av prestefolka planta også tre og blomster som ikkje var så vanlege på våre kantar av landet.

I 1830 fekk presten Winsnes i stand ei låneboksamling som seinare vart grunnstamma i det noverande folkebiblioteket i Ulstein. Nokre av prestane vart ordførarar i bygda, og dei deltok i samfunnslivet på ulike måtar. Etter at arbeidet for misjonen kom i gang, var ein del av dei med på å skipe nye foreiningar. Fleire kom til å stå sentralt i misjonsarbeidet både i eige prestegjeld og på Sunnmøre.

Kring 1700-talet hadde presten i Dimnasund ei gjennomsnittleg årsinntekt på 206 riksdalar og 5 mark (om lag 800 kroner). Nesten halvparten av dette var tiendeinntekt. Tienda som var ein tidel av fangst og avling, vart delt i tre med ein del til bygdel, tyrkja, ein til prestetiend og ein tredel til kongen.

Frå gammalt vart slik tiend betalt med korn, fisk og ost. Nede ved sjøen i Dimnasund låg ei bud der presten sitt tiendekorn vart lagra. Etter kvart vart det slutt på å betale med varer, og ein fast pengesum vart i staden utlikna. Dersom dei låg i fiske i eit anna kyrkjesokn, kunne dei også verte kravde for tiend til kyrkja der. Alle tilreisande fiskarar på Hareidlandet måtte såleis betale tiend av fisken dei fekk her.

Men det var ofte vanskeleg å få tienda innkrevd. Ikkje alle kunne eller ville betale. Særleg vanskeleg var det i uår med svalt og naud. Tilreisande fiskarar reiste også ofte heim utan å betale sin del.

Etter kvart vart dei fleste kyrkjer kommunal eigedom, og kring midten av 1800-talet fall tiendeordninga bort.

Etter at arbeidet for heidningemisjonen kom i gang, var det også vanleg å gi naturalia til inntekt for misjonen. Folk gav ull og andre landbruksvarer, dei spann og strikka og lagde ting som skulle seljast. Mange båtlag hadde såkalla «misjonsgarn» der kvar einaste fisk som vart fanga vart seld og gjeve til misjonsarbeidet.

Prestegarden hadde før lege lagleg til mellom Herøy og Ulstein. Etter kvart som kommunikasjonane vart betra, kom Dimnasund til å ligge i ein utkant i høve til resten av prestegjeldet. Ulsteinvik og Hareid utvikla seg som bygdesenter. Hovudvegen gjekk frå Ulsteinvik til Flø, Haddal og Hareid. Nokre av prestane vart ordførarar i kommunen. Prestane vart også etter kvart dregne inn i åndeleg verksemd også utanfor kyrkja. Kyrkjebygningen vart flytta frå Ulstein til Ulsteinvik. Det vart difor bygd ny prestegard i Ulsteinvik, og han vart teken i bruk i 1907.
Presten Winsnes hadde kjøpt 2/3 av Hammarstøylen til sommarshamning for dyra. Wraamann overtok det for 150 spesidalar. Carl Anton Madsen hadde og dyra sine nokre år på Hammarstøylen, men han fann ut at det var lite lønsamt å leige folk til å sætre der, og i 1867 søkte han om å få selje. Ved kongeleg resolusjon i 1877 vart det så gjeve løyve til å selje Hammarstøylen ved offentleg auksjon.

Ved kongeleg resolusjon vart det vedteke at garden i Dimnasund skulle seljast med unntak av eit plantefelt på om lag 800 mål. Dette hadde skogvesenet planta til i byrjinga av 1880 åra og skulle hadast tilbake for Opplysningsvesenets fond. Samla vidde på garden var 2594,6 mål. Hovudbruket og dei fire husmannsplassane som høyrde til vart avhenda. Knut Kleiven kjøpte garden. Han brukte den eit par år, men så selde han eine halvdelen til Elias Garshol og Andreas Garnes. Hans Strand var kjøpar etter Knut Kleiven. I 1917 overtok Salomon Dimmen og seinare sonen Georg og sone­sonen Jostein, som eig garden no. Ein del utmark vart seld, det som no er Kvitneset.

Georg Dimmen bygde nytt hus på garden på 1960-talet, og den gamle hovudbygningen vart riven i 1961. Huset var då 130 år gammalt og lite eigna som bustad. Noko av det gamle huset vart brukt som bygningsmateriale i nyehuset. Løda og vognhuset var vølt og var lenge i bruk, men er no borte. Stabburet vart seinare modernisert og brukt som bustadhus i mange år.

Om prestefruene veit vi heller lite. Saman med mennene sine kom dei fleste frå andre delar av landet. Overgangen til dei fattigslege bygdene her ute i øygarden var nok heller stor. Prestehusa var oftast i dårleg stand, kalde og utrivelege.

Som dei fleste andre hadde prestefolka oftast mange barn, Prestegardane var vitja av prestar, prostar og andre embetsfolk. Jamvel om det var tenarhjelp på garden, var det nok mang ein stri tørn for prestefruene.

Dersom presten fall frå, var det vanskeleg for konene å greie seg. Det første året etter dødsfallet vart kalla nådensår. Då hadde presteenka retten til inntektene av embetet, ei form for pensjonsinntekt. I Dimnasund gav enkesætet Kleiva underhald for dei etterlatne. Seinare vart Kleiva saman med to andre bruk selt til inntekt for eit fond som gav pensjon til presteenker heilt fram til 1929.

Etter at misjonsarbeidet kom i gang, var prestefruene aktivt med der. Fleire av dei skipa foreiningar, og mange foreiningsmøte vart haldne i prestegarden. Den siste prestefrua i Dimnasund, fru Nyhagen, skipa også barneforeininga Liv i Hasund 1902. Det var ei av dei første barneforeiningane på Sunnmøre. Barna tykte det var stas å få samlast i prestegarden. Dei sat rundt eit stort bord, og som oftast kom presten sjølv ein tur inn i stova og snakka med dei.

Dei første prestane hadde små kunnskapar og vanskelege kår å arbeide under. Folkelynnet var stridt og prega av ein gammal kultur. Trekk frå den katolske læra, ja, endå heidenske skikkar kunne ein treffe på. Det vart kviskra om offersteinar og tre. Ikkje minst ved dei store høgtider og familiesamlingar var det rikeleg med sterk drikke, og ikkje alle var like fastande når dei kom til kyrkja. Folk hadde også ofte lide ille med uår, svolt og krig, og verlag og natur hadde sett sitt preg på dei fleste.

Sjølv om det var delte meiningar om dei ulike prestane, gav det kyrkjelege embetet dei ei sterk stode i bygdesamfunnet. Mange av prestane eigde dessutan store jordegods.

Etter 1826 har prestane visse felles trekk. Dei var frå strok i landet der haugianismen hadde slått rot. Dei representerte ein kristentype prega av syndserkjenning og bot. Det vart skipa mange foreiningar, og prestane kom med i eit aktivt kristenliv. Dei gjorde og ein god innsats for folkeopplysning og samfunnsliv. Fleire av dei var ordførarar i bygda, og dei tok del i sosialt arbeid på ulikt vis.

Men sjølvsagt var det skilnad på prestar. Det blir fortalt at ein av dei hadde ord på seg for å bruke både bibel og svartebok. Då dei skulle reise ny løde på garden og trong raftall som måtte vere u­skøytt, sende han fire mann over til Sula. Dei fann eit høveleg tre som dei felte, men stokken var så tung at dei fekk han ikkje av flekken. Då tok presten svarteboka og la i veg til Sula. Der gav han seg til å stryke langs etter stokken og gjekk deretter i førevegen med stokken etter seg ned til sjøen. Derifrå vart han frakta sjøvegen til Dimnasund, og her mana han stokken på plass i løda. Då løda seinare skulle flyttast, var det uråd å få raftallen opp att. Då var der ingen prest som kunne bruke svarteboka, og stokken måtte sagast av.

Mads Fyndbo
1590-1621

Fyndbo var truleg av dansk ætt. Han var residerande kapellan under Herøy og den første presten som budde i Dimnasund.
Som prestar flest etter reformasjonen dreiv han handel med tiendekorn og fisk. Prestekallet var av dei magraste, og då han døydde, var han komen i stor gjeld. Det meste av dette vart sønene hans dømde til å betale mange år seinare.

Claus Hansson Gaas
1660-1694

Han var son til soknepresten i Borgund og var elles av ei gammal presteslekt. Kona hans, Lisbet, var dotter til den tidlegare presten, Rasmus Povelson Brandal. Han budde ikkje i Dimnasund, men på garden sin på Brandal. Far hans, den landskjende Pål (Povel) Helgesen, hadde eigd heile Brandalgarden og elles mykje jordegods på Sunnnmøre, og Rasmus var ein mektig mann på Hareidlandet. Svigersonen Gaas var først kapellan og vart prest i Ulstein i 1660. Dimnasund hadde då vorte embetsgard og kom til å bli det i eit og eit halvt hundreår. Gaas vart gravlagd på Ulstein gamle kyrkjegard på Ulstein.

Hans Christophersson Harberg
1694–1719

Han vart først tilsett som kapellan hos Claus Hansson Gaas i 1691 og vart prest i prestegjeldet tre år seinare. Vi veit lite om arbeidet hans som prest. Det er helst i ulike saker og usemjer vi finn namnet hans. Han døydde i 1719, og enkja hans bad om synfaring på husa. Her finn vi den første oppstillinga som viser korleis den gamle embetsgarden såg ut. Han vart også gravlagd på Ulstein.

Elias Nordhuus
1719–1748

Nordhuus var presteson frå Hordaland og gift med Maren Castberg. Han var først residerande kapellan under Herøy. Vi veit lite om Nordhuus som prest, men det vart sagt at han budde i Dimnasund i mange år berre for å samle seg rikdom. Etter rettssaker å dømme, skal det ha vore ein heil del å utsetje på framferda hans. Det var likevel i hans embetstid den første folkeskulen (kristen­domsskulen) vart innførd, og eit av husa på garden vart brukt til dette. Siste året han levde, vart prestegjeldet løyst frå Herøy, og han vart då den første soknepresten i Ulstein. Etter at mannen døydde, gifte enkja seg opp att med presten i Hjørundfjord.

Johan von Cappelen
1748-1793

Han var frå Christiania (Oslo) og son til ein kaptein i artilleriet. Som offiser hadde faren rett til adels- og ærestittelen von fram­for slektsnamnet sitt. Han gifte seg med Marthe Sophie Landt. Dei fekk ti born, men tre av dei døydde tidleg.

Som prest ser han ikkje ut til å ha synt særleg stor interesse for kallet, men han eigde ein del jordegods i prestegjeldet. Siste åra var han sjukleg. Og han hadde god hjelp av sonen Johan Peter som seinare vart res. kap. i Leikanger.

Peter Andreas von Cappelen
1793-1797

Han var og son til Johan von Cappelen. Han studerte mange år i København før han vart misjonær på Grønland i ti år. Den første kona hans var dansk, og ho skal ha døydd på Grønland.

Cappelen overtok som prest etter faren og gifte seg med Massi Maria Wind frå Brandal. Det er sagt at han skulle vere ein lærd mann. Han hadde studert både lovkunne og medisin, og folk var takksame for den hjelp han kunne gi dei på ulike område. Cappelen var mykje plaga av astma og måtte søkje seg til ein stad der klimaet var betre. Han vart sokneprest i Lom, men døydde tre år seinare berre 43 år gammal.

Peder Thambs Buschmann
1797-1822

Han var presteson og var ei tid kapellan hos faren i Nesna. Buschmann hadde hug å utdanne seg til offiser, men vart prest. Han var ein lærd mann med sterke nasjonale kjensler. Han likte kamp, handling og administrasjon, og gjorde ein god innsats under krigen med England frå 1807 til 1814 då han stilte seg i spissen for kystvernet og folkevæpninga.

Etter krigen var han ein kortare periode på Stortinget. Då han seinare flytte til Aure på Nordmøre, tok han med seg ein del viktige embetsbøker og papir. Prestegarden var til nedfalls, og etter at han hadde forlate soknet, vart presten kravd for ein stor sum for manglande vedlikehald, men det er lite som tyder på at det vart betalt.

Andreas Hofgaard Winsnes
1826-1844

Han var fødd i Drammen i 1801 og var den første presten i Ulstein med utdanning frå universitetet i Christiania. Kona hans var prestedattera Kristine Moltzau. Dei fekk åtte born, men eit av dei døydde. Winsnes var ein god forkynnar. Han var ein klok og fredsam mann som fekk god kontakt med bygdefolket. Sidan prestegardshusa var i svært dårleg stand, bygde han ny hovudbygning, men ho brann ned julenatta 1832.

Winsnes vart vald til den første ordføraren i Ulstein. I 1830 fekk han i stand ei «låneboksamling» som vart grunnstamma i det noverande biblioteket.

Hans Nicolai Wraamann
1844-1855

Wraamann var fødd i Trondheim og son til ein handelsmann. Han var gift med prestedattera Marianne Paludan, men ho døydde i 1845 og let etter seg åtte born i alderen 1 til 13 år.

Han gifte seg seinare med Emiche Trumpy, enkje etter sorenskrivar Blakstad i Brandal.

Wraamann var ein dugande forkynnar og ein god administrator. I tre valbolkar sat han som ordførar, Han fekk mykje å stri med etter at kyrkja på Ulstein vart øydelagd av lynet og ny kyrkje skulle byggast. I 1846 tok han initiativet til å skipe Ulstein Misjonsforeining som vart den største misjonsforeininga på Nord-Vestlandet. Han var også med på å få i gang Søndmøre Fellesforening for Hedningemissionen. Eit årleg fellesmøte vart halde på omgang i dei ulike prestegjelda. Misjonsinteressa var stor og hadde særleg blitt vekt ved biskop Schrøders reise som misjonær i Afrika. Mykje folk møtte fram til fellesmøta, ikkje minst fordi folket gjerne ville høyre «den mer end almindeligt begavede predikant Wraamann». Det blir fortalt at trengselen var så stor at det måtte haltlast vakt ved kyrkjedøra.

Wraamann vart seinare sokneprest i Volda der han gjorde opptak til «Voldens Høiere Almueskole» og la med det grunnen til Volda som skulestad.

Carl Anton Madsen
1855-1873

Madsen var ein stillfarande mann som heldt seg mykje heime på prestegarden og dreiv han som eit mønsterbruk. Det vert fortalt at han hadde stor samhug med Grundtvig og det kristensynet han stod for og at han difor ikkje heilt kjende seg akseptert. Grundtvig sine tankar vart av mange sett på med skepsis.

Christian Hermann Ulrik Wisløff
1873-80

Før han kom til Ulstein, hadde han vore styrar på ein lærarskule, stiftskapellan i Bergen og kateket i Haugesund. Han innsåg straks at soknet var for stort og gjekk inn for at Vartdal skulle skiljast ut som eige sokn. I hans tid vart kyrkja flytta frå Ulstein til Ulsteinvik. Osnes bedehus vart også bygt.

Niels Christian Anker
1881 -1894

Anker var frå Nittedal og gift med Gabrielle Knudsen, dotter til soknepresten i Borgund. Dei hadde sju born. Han og kona tok mykje del i lagsarbeid, mellom anna fekk dei i gang sundagsskule rundt om i krinsane. Han tok initiativ til å skipe både indremisjons-og ynglingeforeining og var med og starta Ulstein mannskor i 1884. Han var også med å få reist gamleheim i Ulstein.

Dei gamle som ikkje hadde nokon til å ta seg av dei, hadde ikkje andre utvegar enn å kome på leigd, og mange hadde det vondt desse siste åra av livet sitt. Presten og nokre framsynte menn i bygda gjekk då i gang med planlegging og innsamling av pengar til bygging av ein heim for desse gamle. Han vart utnemnd til prost i 1885. (Som kjent, har vi ei gate i Ulstein som er oppkalla etter prost Anker.)

Carsten Balthasar Hansten
1894-1899

Hansten hadde mellom anna vare sjømannsprest i New York og reisesekretær i sjøøannsmisjonen før han kom til Ulstein.
Han hadde stor interesse for den ytre sjømannsmisjon og sundags­skulearbeidet. Han gav ut ei bok om sundagsskulen.

Søren Severin Nyhagen
1900-1910

Nyhagen var frå Sunnfjord og gift med Nikoline Devold fra Ålesund. Han gjekk sterkt inn for å selje prestegarden i Dimnasund då denne no låg ulagleg til. Det vart kjøpt tomt i Ulsteinvik, og i 1907 kunne prestefamilien flytte inn i den nye prestegarden. Han kom ikkje til å bu der så lenge, for tre år seinare vart han utnemnd til sokneprest i Molde.

Kjelder:
– Undervisningshefte laga av lærarar på Hasund og Dimna skular
– Bygdebok for Hareid og Ulstein, band 1 og 2.
– Avisartiklar av Johan Haddal
– Avisartiklar av og med Knut Hasund
– Samtale med Peder Garshol