Hendingar innan kultur, idrett og folkeliv

I november 2006 var det klart at den nye fotballhallen med kunstgras på Høddvoll fekk namnet Ulsmohallen etter namnet på den største sponsoren, Ulsmo. Hallen skulle stå på grusbana på Høddvoll og etter planen vere ferdig våren 2007. Hallen var 60 meter lang og 45 meter brei. Då var han stor nok til å romme to sjuarbaner. Dei totale kostnadene for prosjektet var rundt 7,5 millionar kroner. Rett før påske i april 2007 kom den nye Ulsmohallen med kunstgras i bruk. Per Arve Moldskred kunne fortelje til lokalavisa at Hødd var særs nøgd med resultatet. Hallen hadde vore flittig brukt gjennom heile påska. Det var mellom anna vennegjengar som kosa seg med innandørsfotball frå morgon til kveld. – Det blir ein ny kvardag for oss når vi no får nytte hallen til treningar. Men det har vore ein jobb å fordele treningstidene til alle laga, smilte Moldskred.

Då Ulstein historielag kom med lokalhistorieboka Levd liv i 2005, starta laget ein ny tradisjon. Boka skulle bli eit fast innslag til farsdag i november. I 2006 var utgåva klar 10. november. Utgivinga av årsskriftet var eit samarbeid mellom historielaget og Spor Forlag med Einar Grimstad. Grimstad var redaktør, medan Aksel Hauge var leiar i redaksjonsnemnda, ein posisjon han har hatt heilt til dags dato i 2020. Hauge var også styreleiar i Ulstein historielag. Denne gongen i 2006 inneheldt boka 17 lokalhistoriske artiklar.

Fotograf Hugo Opdal hadde sikra seg studio i andre etasje på den nedlagde Flø skule. Midt i desember 2006 opna han dørene for publikum. Planen for Opdal i 2007 var å arrangere utstillingar med kunstnarar som Marianne Aulie og Knut Bry. Galleriet på Flø skulle kome til å bli ein slager. Kunstutstillingane trekte til seg folkehopar, og Opdal kunne stadig skilte med kjende kunstnarar, til dels verdskjende.

I februar 2007 var det igjen klart for noko som hadde blitt ein tradisjon dei siste åra, folkeleg kalla Odden-cupen etter han som hadde stått i bresjen for fotballarrangementet, trenar for Flø IL, Odd Arne Seljeset. Cupen samla lag med litt lågare nivå og ambisjonar enn laga lengre oppe i divisjonssystemet. I tillegg betydde cupen mykje økonomisk for Flø IL. Det sosiale var også viktig. – 6. divisjonslaga treng ei slik turnering i ein periode det blir spelt nokså få kampar. Eg ser også at laga har stor nytte av å spele inne; variasjon er viktig, meinte Seljeset i samtale med lokalavisa.

I friidrett hadde ein unggut på 11 år frå Dimna IL byrja å vise tenner og eit allsidig talent. Karsten Warholm, den seinare verdsmeisteren, gjekk stadig til topps i konkurransar rundt om i landet. I dei såkalla Veidekkeleikane på Lillehammer i juni 2007 vann han til dømes både 60 meter og lengde. Etter kvart skulle han gjere seg gjeldande både i høgde, hekk og andre øvingar. I juli 2007 vann han bestemannsprisen på Byrkjelo stadion. Samtidig byrja Dimna IL å dominere i friidrett. I 2007 gjekk laget til topps i kretscupen.

Midten av det første tiåret av 2000-talet var tida for utbygging av ballbingar i regionen. I starten av mai 2007 stod ein ny stor ballbinge klar ved Hasund skule. Eit samarbeid mellom Kleven, Ulstein kommune, Ulstein Eigedomsselskap, Sparebanken Møre og Tussa – supplert med tippemidlar hadde sikra krinsen ein ballbinge som var tre gonger så stor som ein vanleg ballbinge og kosta kring 750.000 kroner.

Hausten 2007 starta Hødd skulefritidsordning for jenter og gutar frå fjerde til sjuande klasse, ei fotballfritidsordning. Etter at Ulsmo-hallen var på plass, vart denne ordninga lettare å gjennomføre, og dei sette idéen ut i livet. Med tak over hovudet kunne borna trene året rundt. Hødd hadde innleidd eit samarbeid med idrettslinja ved UVS, som stilte elevar til disposisjon som instruktørar.

Det kan på dette punktet i teksten vere naturleg å spørje kvifor kulturen er så viktig for utviklinga av ein kommune og næringslivet der? Dette spørsmålet stilte også professor Arild Hervik på Regionkonferansen i desember 2002. Hervik hadde då vore med på ei undersøking i regi av Møreforsking. Her er nokre av svara han fann: – Glade menneske skaper kreativitet, og næringsvekst blir skapt i miljø som er kreative. Informasjon, tele og media har mykje kultur i seg, og dei veks mykje. Så er det slik at den delen vi bruker på opplevingar og kultur, aukar i takt med velstanden. I storbyane viser det seg at nye arbeidsplassar som kan erstatte dei som går tapt innan tradisjonell industri, blir skapte innan kulturlivet.

Kulturen har altså eit potensiale i seg og er i stadig vekst som næring: – Kanskje kan vi bruke kulturen til å løyse nokre av problema i småbyane også, spurde Hervik. Kanskje var han her ved eit kjernepunkt. Undersøkinga til Møreforsking viste at kulturar og festivalar omset for kring 100 millionar kroner i året i vårt fylke, og idretten for om lag den same summen. Dette har nok auka framover mot skrivepunktet i 2021. Alt dette gir ringverknader, til overnatting, transport, varehandel, uteliv – og andre sektorar. Når tettstader skaper store kultur- og idrettsarrangement, har dette ein overrislingseffekt for det lokale næringslivet. Sjølvsagt har kulturen også eigenverdi; han er samfunnsnyttig i seg sjølv. Kulturen er eit kollektivt gode som både innbyggjarane og næringslivet har nytte av. Festivalar og andre kulturarrangement er møteplassar og arenaer for nettverksbygging. Kanskje blir det skapt nye idear, ny musikk og nye bedrifter ut frå kulturtiltaka, slik at desse blir arnestader for ny verdiskaping.

Søndag 3. juni 2007 opna kulturhuset Sjøborg. Til saman 300 artistar stod på scenen i eit gigantisk opningsshow. Opninga av den nye storstova vart storslått. Det var knapt eit sete ledig i amfiet. Ulsteiningane var spente på resultatet og var klare til å ta huset i bruk. Kveldens konferansier var Fredrik Steen. Han underheldt også med både song og revy-innslag. Med seg på scenen hadde han representantar for dei fleste kulturinstitusjonane i Ulstein: kor, korps og kulturskule. Både ordførar Hannelore Måseide og fylkesordførar Jon Aasen heldt talar. Heile 2500 menneske besøkte Sjøborg i opningsveka.

Namnet Sjøborg vart ikkje valt tilfeldig. Sjøborg var i mange år eit sentralt bygg i Ulsteinvik sentrum, plassert like inntil det som seinare skulle bli Haldeplassen. Det var Julius Ulstein som sette opp sjøpakkhuset i 1917 under byggeboomen før krisa i 1920 og utover. Julius Ulstein vart fødd i 1885 og døde i 1988 103 år gammal. Huset hadde tre og ein halv etasje. Fram til det vart rive tidleg på 1970-talet, hadde det skiftande og varierte bruksområde. I første etasje var det dampskipsekspedisjon med mellom andre Julius Ulstein som ekspeditør. Kvar onsdag gjekk rutebåten Nordfjord til Bergen i mange år, og returnerte like fast klokka 15 på søndag. I første etasje på Sjøborg var det også mottak av fisk og sild. Fisken vart stelt og flekt og gjort klar til å bli hengd opp. Mange var i arbeid med dette – som for det meste var kvinnearbeid. Det var også fiskematforretning i denne etasjen. I andre etasje vart det lagra tomtønner og tauverk, salt med meir. Sjøborg hyste også kommunekasseraren. Han sat i andre etasje, der likningskontoret og forsyningsnemnda hadde kontor. Så var det heradsstyresalen, altså kommunestyresalen, som også heldt til på Sjøborg, for å nemne noko.

Sjøborg kino opna for den første filmframsyninga 12. oktober 2007, også den i kommunal regi. Den kommunale satsinga på kultur i Ulstein hadde vore ein suksess; ikkje berre det offentleg-private samarbeidet for å reise kulturhuset, men like mykje at kommunen gjennom kulturkontoret og kultursjef Leif Ringstad hadde teke på seg å arrangere konsertar, teaterframsyningar med meir. Alt dei første vekene kom ei rekke kjende artistar til Sjøborg; Sigvart Dagsland var der i november; så følgde mellom andre Jan Eggum og Ole Edvard Antonsen.

25-årsjubilanten Ulstein Storband kom med musikalske perler på ei snor, ifølgje Vikebladet Vestposten, då orkesteret markerte jubileet sitt i juni 2007. På konserten spelte dei smakebitar både frå si eiga historie og frå jazzens historie. Bandet kunne skilte med ei lang, samanhengande drift, og konserten gjekk sjølvsagt på kulturhuset Sjøborg. Ein av solistane var Rune Sæter. Med var også Fredrik Steen, Ståle Rasmussen og Øyvin Sønnesyn – som leia arrangementet.

Så skulle det endeleg bli lys over Gamleeidet. Det var kulturkontoret i Ulstein som tok initiativet til prosjektet; opprusting og lyssetting av den gamle turvegen. Hausten 2007 kalla entusiasten Trond Berg inn til dugnad for å få reist lyktestolpane. Målet var å slå på lyset får vintermørkret sette inn. Berg bidrog også til at løypa vart køyrt opp om det var snø nok.

Ulsteiningen Johan Ottesen er ein av dei mest produktive lokalhistorikarane i regionen. I 2007 la han to nye bøker i praktbokformat på bokhandlardisken, eit bygdealbum for Ulstein og ei ny båtbok, Skuter på Selfangst. Dette var den fjerde av Ottesen-bøkene om ishavsskuter. Dei tre første omfatta sunnmørsskuter fram til 1945.