Utvikling, folketal og tilbakeblikk frå 2003

I februar 2003 vart skulpturen Kunnskapstreet ved nye Ulstein vidaregåande skule levert frå kunstnaren Britt Sorte. Rektor Margaret Alme gav uttrykk for at treet hadde blitt både flott og sprekt. Overfor lokalavisa la ho også vekt på at kunstnaren hadde nytta kunnskap frå Ulstein Verft når det gjaldt sveising av rør. I mai 2003 vart det nye, flotte gymnasbygget offisielt opna.

I 2003 opna dei frivilligsentral i Ulstein. Han skulle ligge i første etasje ved det psykiatriske dagsenteret på Geileneset. Dei arbeidde med prosjektet utover sommaren og tok sikte på å opne dørene i desember. Omsorgssjef Marit Botnen leidde gruppa som arbeidde med prosjektet. Med seg hadde ho Asbjørn Flø frå eldrerådet, Gunnhild Falch Gundersen frå saniteten, Eli Leine Sæter frå kyrkja, Christine Øvrelid frå sosialkontoret og Berit Velsvik frå Psykiatrisk dagsenter. Frivilligsentralen i Ulstein var i full gang i februar 2004. Kommunestyret hadde godkjent tiltaket, og Aase Ulla vart tilsett som dagleg leiar.

Før jul i 2003 fann politikarane pengar til to nye stillingar ved sjukeheimen på Alvehaugen. Leiar i eldrerådet, Asbjørn Flø, var jublande glad. Like over nyttår i 2004 skulle den nye, utvida Alvehaugen stå ferdig. Omsorgssjef Marit Botnen hadde dei siste åra mist 15 stillingar. No ønskte ho seg 13 nye. Politikarane fann pengar til to.

I september såg Fagforbundet i Ulstein dagens lys. Norsk Helse- og sosialforbund og Norsk kommuneforbund avvikla seg sjølve for å etablere fagforbundet. Dette var ein prosess som hadde gått sidan 1998. Lokalt vart samanslåinga gjort formelt på Bygdestova 3. september 2003. Leiar vart Bjørn Holstad.

Det nystarta kommunale Ulstein Eigedomsselskap KF skulle bli ein viktig reiskap i forvaltinga av eigedommar i Ulstein i åra frå 2003 og utover. Då selskapet stod fram ved årsskiftet dette året, forvalta det verdiar for over 100 millionar kroner. Eigedomsselskapet, som var i drift frå 1. januar 2003, skulle forvalte skular, kommunale husvære med meir – og hadde tilsett Terje Høybakk som dagleg leiar. Før jul i 2003 bestemte politikarane seg for å overføre Geilenes-prosjektet til Ulstein Eigedomsselskap KF. Målet var å selje med gevinst og bruke pengane til kommunale føremål.

I desember 2003 starta dei med å renovere og utvide Ulstein skule. Året etter var det klart for ein dobbelt så stor skule på Skeide. Skulen var frå 1975, og det nye tilbygget skulle romme personalrom, gymsal, kunst- og handverksrom, verktøyrom, natur- og miljørom og eit vanleg klasserom: – Vi gler oss veldig, smilte rektor Lars Langnes til lokalavisa.

Det hadde vore ein tung periode for den lokale industrien, men mot slutten av 2003 var ting i ferd med å snu. Ved årsskiftet til 2004 mangla det ikkje på optimistiske spådommar for det komande året, i alle fall om vi målte med tradisjonelle mål for levestandard. Låg rente, låg prisstigning, auka kjøpekraft, fleire jobbar å velje mellom, sjølv om biletet i Ulstein-regionen var nyansert. Men norsk økonomi var i framgang, og mange økonomar spådde at oppsvinget ville halde fram i 2004. Nasjonalbudsjettet kalkulerte med ein økonomisk vekst på 2,5 prosent. Men både Noregs Bank og SSB hadde endå høgare overslag. Det einaste som kunne skiple biletet, var kronekursen. Mykje av det som skjedde med krona, vart avgjort i eurolanda og USA. Faren var at krona styrkte seg mot euro og dollar. Dette ville råke inntektene i eksportindustrien. Lokale representantar for den maritime industrien uttalte seg no med «betinga optimisme». Dei mest optimistiske tonane kom frå professor Arild Hervik: – Syter vi for at lønnsoppgjera våre ligg under konkurrentlanda, samtidig som vi held oppe produktivitetsutvikling og fornying, kan vi kome til å sjå ei overlevingsdyktig næring som vil vere ei viktig nasjonal vekstnæring i neste tiårsperiode, skreiv Hervik i ein kronikk i Samfunnskontakt. Men i eit intervju med Sunnmørsposten presiserte Hervik at det ikkje ville gå på skinner; konkurransen mellom norsk verftsnæring og til dømes Kina var hard. Næringsminister Ansgar Gabrielsen (H) måtte i 2003 tole hard kritikk for manglande initiativ og handling i industripolitikken. Men i starten av februar 2004 kutta sentralbanken renta til eit historisk lågt nivå, frå 2,25 til 2 prosent. Det skulle gi ytterlegare fart i økonomien.

Men det lét seg ikkje løyne at Ulstein-regionen vinteren 2004 hadde 700 arbeidslause og berre 15 ledige jobbar. Februartala viste at Ulstein var verst stilt med 6,2 prosent arbeidslause. Kommunane hadde også mange økonomiske vanskar. Det var stadige debattar om kommunesamanslåing og samarbeid. Ordførar Hannelore Måseide (Ap) gjekk i starten av januar 2004 på friarføter til den ordninga som vart kalla regionrådet, og uttrykte håp om ei samanslåing av Ulstein og Hareid før neste kommuneval i 2007. Ho ville ha ein kommune på Hareidlandet, men hareidingane viste nokså lita interesse, og det vart med praten. Men spørsmålet om kommunesamanslåing vaka i kulissane heilt til det blei avgjort av folkeavrøysting mange år seinare.

Ordninga med regionråd for Søre Sunnmøre kom i stand tidleg på 2000-talet. Men det hadde vore mykje usemje i rådet, og i juni 2004 kunne det sjå ut som om tiltaket hang i ein tynn tråd. Ordførarane i Ulstein og Hareid, Hannelore Måseide og Gunn Berit Gjerde, var usamde om dei ville ha regionrådet i framtida. Gjerde ønskte seg eit råd for heile Sunnmøre, medan Måseide ville konsentrere seg om Søre Sunnmøre. Ho meinte rådet trass alt samarbeidde godt i dei fleste sakene, til dømes brannvern.

Dei økonomiske skilnadene i Ulstein-samfunnet var nok tydelege rundt tusenårsskiftet. I februar 2004 kjem der ei undersøking produsert av Høgskulen i Volda med professor Kåre Heggen i spissen, som rettar lysstrålen mot desse skiljelinjene: – Pengar, merkevarer og medlemsskap i Hødd var typiske kriterium for suksess for ungdom i Ulstein. Mangla du dette, var det store sjansar for at du datt igjennom. Krava om å lykkast, i tydinga meistre skulen og framtida, bli akseptert og verdsett på dei viktige sosiale arenaene, kunne kle seg i dei rette kleda – såg ut til å vere dominerande, ifølgje undersøkinga. Suksesskriteria hadde forbruksdimensjonar som undersøkinga meinte var påfallande, sjølv i 2004. På den eine sida stod «høddarane», unge organiserte frå middelklassa. På den andre sida «rampen», unge, uorganiserte frå lågare lag. Det var den siste gruppa som brukte omgrepet sossens heimbygd om Ulsteinvik. Forskarane hadde intervjua både ungdom og foreldre, mange av dei ungdom med lite utdanning. Undersøkinga viste at økonomien og klassa familien høyrde til, var førande for kva for miljø born og unge hamna i: – Klede og utstyr er sentrale identitetsmarkørar. Kjøpepresset blir eit problem for familieøkonomien. Rette merkeklede, rett sveis, rett mobiltelefon og fin bil. I motsetning til «klipp og lim»-bilane som rampen bruker. Bilen, huset, innreiinga og ferieturen til Bahamas, Barcelona og Australia gjer synleg statusen til den unge. Kjøpepresset fanst på alle område. Foreldre fortalde om dyrare barneselskap, der prisen på gåver og arrangement var stigande. Sjølv på barnesteget var det viktig kva merke kleda til borna hadde, alt saman ifølgje undersøkinga. Ikkje alle kjende seg igjen i desse funna, men granskinga fortalde noko om den nye rikdommen i Ulsteinvik anno tidleg 2000-tal.

I mars 2004 vart det nye ungdomslokalet på Ulstein samfunnshus opna, ein uformell treffstad som skulle halde ope kvar torsdag frå klokka 18 til 22. Det skulle vere ein stad der ungdom kunne vere i lag, slappe av utan mas frå vaksne. Ungdomsrådet hadde jobba lenge med tiltaket, og kommunen hadde tilsett Synnøve Solevågseide som aktivitetsleiar. Under opninga heldt fire lokale band konsert, mellom desse jentebandet Mystified.

I juni 2004 var det endå ei offisiell opning: Den nye, flotte sjukeheimen på Alvehaugen. Her vart det både opningsmarkering og open dag for bygdefolket. Alvehaugen hadde verkeleg blitt fornya. Store, lyse rom, flotte uteareal og dekorasjonar som skapte stemning. Pleie- og omsorgsjef Marit Botnen var godt nøgd med resultatet, og det var ikkje berre dei nye bygningane som skapte eit betre tilbod på Alvehaugen. Små finessar, som eit lite hønsehus, eit akvarium og ein leikeplass med mellom anna lego til borna, gjorde sitt for å auke trivselen for sjukeheimsbuarar og dei som vitja institusjonen. Eit nytt og moderne kjøkken la alt til rette for smakfull mat, og ein lys kafeteria skulle fungere som samlingspunkt. Dessutan var rehabiliteringstilbodet utvida i og med at Alvehaugen hadde knytt til seg ein fysioterapeut til, slik at dei no var to. Institusjonen hadde òg fått ein såkalla sansehage, som skulle likne dei hagane som den eldre generasjonen kjende til; lukt av gras, roser og andre blomar – i tillegg til det vesle hønsehuset. Det skulle vere ein god og trygg stad for dei eldre, ifølgje reportasjen i lokalavisa.

I august 2004 opna den kristne, private ungdomsskulen, Møre ungdomsskule, i Myrvåg. Heile 11 av elevane var frå Ulstein. Det førte til eit tap på minst 400.000 kroner for kommunen, 37.000 kroner i støtte frå staten per elev: – Eg er overraska over at så mange elevar flytter over til denne privatskulen. Det er meir enn eg hadde venta, uttalte oppvekstsjef Leif Ringstad til Vikebladet Vestposten. Nedgangen i elevtalet var ikkje nok til at Ulstein ungdomsskule kunne kutte i klassetalet og slik spare inn litt av tapet.

I slutten av oktober 2004 var det offisiell opning av nye Ulstein skule på Skeide. Rett nok fekk dei 60 elevane ta i bruk skulen då skuleåret starta i august. Men først no var skulen heilt ferdig. Siste hand på verket vart lagt i gymnastikksalen. Det var her festen no gjekk for seg. Rektor ved skulen var Lars Langnes.

I september 2004 vart det klart at trygdekontora i Ulstein og Hareid skulle slå seg saman, og med ein felles sjef, Alf-Kåre Rønnestad. Han hadde vore trygdesjef i Ulstein, og vart no også sjef ved Hareid trygdekontor, med Svein Bjåstad som avløysar. Dei to kontora skulle vere likeverdige einingar, og trygdesjefen skulle bruke halvparten av arbeidstida si ved kvart kontor. Rønnestad skulle dessutan til ei kvar tid vere tilgjengeleg for dei tilsette på begge kontora.

I november 2004 starta Senioruniversitetet i Ulstein aktiviteten sin, i første omgang som ei prøveordning. Formålet var å gi eit tilbod til folk frå rundt 60 år og oppover; høve til å kome saman for å studere dei emna dei er interesserte i, hente ny kunnskap og ikkje minst møte andre.