Krigen hadde ikkje vore den same for alle i Ulstein. Somme fekk krigshandlingane heilt inn på livet; andre miste livet eller vart invalidiserte på kropp og sjel. For folk flest hadde truleg den største forandringa vore at samfunnet vart så mykje annleis, regulert og kontrollert. Dei daglege innkjøpa vart rasjonerte på kort og handlebok.

Ole Lars Ulstein er fødd 15. februar 1930 og døydde 20. november 2015. «Attersyn» skreiv han hausten 2009. Ole Lars tok teknisk kveldsskule og engelsk lærde han ved å lese bibelen på engelsk. Han hadde si yrkeskarriere ved Ulstein Mek. Verksted og var med å internasjonalisere og modernisere verftet utover 60-, 70- og 80-talet. Ole Lars var speidar. Seinare blei han søndagsskulelærar. Han sat to periodar i kommunestyret for KrF, var medlem i soknerådet, leiar i Ulstein kr. Ungdomsforbund og aktiv i dugnadsarbeidet for Kjeldsund og Fredheim. I 1997 fekk Ole Lars Kongens Fortenestemedalje.

Når kornet var male, mjølet og veden komne i hus, var det tid for å ta ein bakardag i kjellaren. Det var flatbrødet som skulle steikast. Ein bondegard utan store tirar med flatbrød var ikkje for rett å rekne. Brødet vart stabla i tynner eller opptira på ei hylle i buda.

Omgrepet «foreining» er ikkje så gammalt som ein kanskje skulle tru. I Norge dukka det opp for første gong i 1840- og 50-åra. Utetter hundreåret skjedde det ei vak­ning – ei utvikling frå elite-engasje­ment til masse-engasjement. I samtida snakka ein om «assosiasjonsånden». Foreiningane gjorde kulturell aktivitet til eit tilbod for dei mange.

Det eg hugsar, som første barneminne, er nyttårsnatt i 1900. Eg var då vel 4 år. Vi hadde fylgt med til kyrkje, som var pynta med grankvister og masse lys. Vi var på galleriet. Heile kanten var grankvister med lys innimellom. Far leia sangkor, han var forsanger i kyrkja, før der kom orgel, i mange år frametter. Mor døde frå oss 5 barna 24/9-1900. Bjarne 4-5 månader berre.

(Dette er ein litt omarbeidd versjon av ein artikkel som stod i «Jul på Sunnmøre» i 1996.)

Kor mange misjonsforeiningar det var i Skeide krins i mine barne- og ungdomsår veit eg ikkje. Skeide skulekrins var då frå Gåsneset til og med Saunes. Eg veit at der var to slike foreiningar på Osnes, «Den lille gren» og «Osne misjonsforeining». Det var vel ei av desse som stod for basaren denne dagen. Det var så langt ut vinteren at stimbåtane som de drive etter silda for til Halten, Sula, Grip og Ravnane frå før jul, var komne sørover og driv for Storhalmen og Svinøya. Dei er såleis heime laurdagskveldane, og fiskarane er rekna som gode støttespelarar på slike tilstellingar, særleg viss dei har hatt flaks med fisket.

Osnes Bedehus fekk svært mykje­ å seie som sentrum for det kristelege arbeidet i Ulstein. Et­ter si tid var det eit stort og tidhøveleg forsamlingshus. Det var omlag 19 alen langt og 14-15 alen breidt. Det hadde to galleri, eit i kvar ende, og talarstolen var plassert midt i salen ved eine langveg­gen.

Berntine Dimmen var fødd i Ulsteinvik i Ulstein kommune 22.02.18. Ho var den yngste av to systre. Den eldste, Sina, var 3 år eldre. Dei hadde også ein bror, Ben. Han døydde av lungebetennelse vel 2 år gamal.

Foreldra var Kornelia og Hans Dimmen.

Bertha Karoline Osnes (f. Søvik) var ein av få kvinnelege gründerar i si tid i Ulstein. Ho makta å skape eit levebrød for seg og familien gjennom drifta av det som «alle» kjende som Berthakiosken midt i Ulsteinvik sentrum.

Betty Olsen Mjeltevik var fødd på Langfjordnes, Gamvik kommune i Øst-Finnmark, 2. april 1937. Pikenamnet var Thommasen.

Prestegarden i Dimnasund var i bruk frå 1600-talet og fram til 1906. Den eldste prestebustaden stod inst i Valen på Grasnes sida – då det brann julekvelden i 1832 vart det bygd nytt lenger oppe på Knutsnes sida.

– Far fortalde at der frå nordsida av haugen, på flata, og bort til haugen låg ein hellegang. Der var laga ein ring med heller rundt. Han hadde blitt fortalt at det var ein holmgang. Den holmgangen brukte dei når desse store karane slost om kven som var mektigast. Og der slost dei heilt til den eine var fallen.

Bjarne Wærdahl har vore ein markant og kjend person i lokalsamfunnet med mange gjeremål og mange ballar i lufta både næringsmessig, kulturelt og innan fotball.

Namnet Bjørndal har sett varige merke etter seg i Ulstein og Hareid. Ekteparet Martinus og Berte Oline Andrine Overå gifte seg i 1870. Martinus kom frå Vartdal, og Berta Oline var frå Hovset i Ulsteinvik. Dei fekk to gutar som bar namna Martin og Johan Adolf. Begge utdanna seg til lærarar.

Ulstein historielag gjer ein viktig innsats for lokalsamfunnet, storsamfunnet og komande generasjonar. Ved å bli medlem i historielaget tek du vare på fortellinga om Ulsteinsamfunnet:

Gunvor Ulstein hadde hatt ei kjensle av at nokre av prosjekta dei jobba med, kunne slå til. Det ho hadde ymta om offentleg, skulle vise seg ikkje å vere falske forhåpningar. Den 4. mars 2000 ryddar Vikebladet Vestposten endå ein gong framsida for ei verftssak, denne gongen med blomster, smil og applaus: Ulstein Verft hadde fått kontrakt med Solstad. Reiarlaget tinga eit skip som kunne legge fiberoptisk kabel, prislapp 400 millionar kroner. Det viste seg at også UMV Holding var med på kjøparsida. Skipet var det største spesialskipet som til då var bygd på verftet og skulle leverast i april 2001. Kontrakten hindra ikkje at arbeidarar ville bli permitterte, men situasjonen vart mindre prekær.

Vi veit sikkert at her var minst 4 bondejekter i Ulstein skipreie. Desse blei i hovudsak brukte til bergensfart med fisk. På mange måtar kan vi kalle desse dåtida sine hurtigruter.

Borghild Lynge var utdanna og arbeidde som lærarinne. Ho var også aktivt med i misjonsarbeid og sanitetsforeningar.

Borghild Hatlemark var jordmor i Ulstein kommune i 40 år, i tidsromet 1916-1956. Ho var ei kvinne med stort engasjement på mange område, m.a. var ho aktivt med i helselag, husmorlag, misjonsarbeid og politikk.