Kultur, folkeliv og kristenliv

Det var stadig diskusjon i ulike fora om den såkalla uorganiserte ungdommen utover på 1970- og 80-talet. Ei spørjeundersøking mellom ungdom i Ulstein våren 1989 viste at på langt nær alle unge tok del i organiserte aktivitetar. Nesten 30 prosent svarte at dei ikkje var med i noko lag i fritida i det heile. Dersom vi såg på utkantsungdom i forhold til sentrumsungdom, viste det seg at det var dobbelt så mange frå utkantane som ikkje tok del i organisasjonslivet.

Ulstein misjonssambandsforeining markerte 90-årsjubileum i april 1989, og Ulsteinvik bedehus var fylt til trengsel. Johan Sverre Ulstein hadde skrive eit lengre attersyn – som Inge Røren las utdrag frå. Ulstein kinaforeining vart stifta våren 1899 og var starten på det som i 1949 gjekk over til å heite Misjonssambandet. På første møtet teikna det seg 26 medlemer, og det første året kom det inn 175 kroner til misjonen. Dei store vekkingane hadde hatt sitt å seie for foreininga. Attersynet minte om det såkalla stormøtet i pinsa i 1933 då 3000 menneske strøymde til Ulsteinvik. Vekkinga i 1968 vart også nemnd; i alt fem nye misjonsgrupper kom til etter den.

Gjennom dei 90 åra hadde foreininga i Ulstein hatt 14 leiarar, alle menn. Den første var Iver G. Skeide som sat i 21 år. Av kvinner nemnde attersynet mellom andre Volle-Petra, Petra Olaviussen, som var kjend for misjonsiveren sin langt ut over soknegrensene.

Det var ruskevêr då Ulstein Seilforening arrangerte den tradisjonsrike seglasen Runde Rundt for tiande gong i juni 1989. Heile 25 båtar stilte til start frå hamna i Ulsteinvik, og 24 av dei fullførte trass i tung sjø. Dei fleste båtane var frå Ulstein, men det var ein ålesundsbåt som vann. Om kvelden var det siglarfest med premieutdeling på Borgarøya, og no med vêrgudane mildare stemte.

Ulstein Seilforening passerte 15-årjubileet med å velje ei kvinne som leiar for første gong, Aase Ulla rykte no opp frå jobben som kasserer. Avtroppande formann var Per Otto Myklebust. Foreininga hadde rundt 100 medlemer og satsa i jubileumsåret mykje på å skape eit siglarmiljø for born og ungdom. Foreininga hadde starta noko dei kalla Maritim Klubb som skulle dekke både sigling og dykkaraktivitetar. Foreininga disponerte fire optimistjoller og ein lasersiglar, og dei hadde gått inn avtale med verfta i Ulstein om støtte til å kjøpe inn fleire joller. Hovudarrangementet for Ulstein Seilforening var Ulstein Regatta, Onsdagsseglasen, og gjekk gjennom heile sesongen og med god deltaking.

Dimna IL stelte med meir enn idrett. Det hadde blitt tradisjon at laget samla bygda til fest, gjerne med eit revyprega program, det som etter kvart skulle bli Dimnarevyen: – Det er skapt ein heil kultur her, slo programleiar John M. Kleven fast då laget baud inn til fest i november 1987. Det var fullt rundt borda i salen på grendehuset, allsong, sketsjar, konkurransar og leik – og sjølvsagt eit bognande matbord.

I 1986 var det ikkje jappetid for ingen ting. I desember kunne Vikebladet fortelje at Hødd-spelarane skulle utstyrast med bil. På kvite Toyota-bilar lyste det blå Hødd-emblemet for spelarane i A-stallen. Dette var første gongen i denne regionen at det var gått inn avtale mellom fotballspelarar og eit bilfirma. Kontrakten på eit år var inngått med G. Eilertsen AS, og minst 15 av dei 20 A-lagsspelarane var interesserte i tilbodet. Sjølve måtte spelarane ut med om lag 1000 kroner i månaden for å ta del i herlegdomen.

Sommaren 1987 starta den prosessen som førte til at Hødd fekk det som vart kalla grasbane II nedanfor Ulsteinhallen/Ulstein vidaregåande. Fem stadionanlegg vart plukka ut til å vere med i eit prøveprosjekt for oppbygging og stell av grasbaner. Prosjektet var eit samarbeid mellom STUI og Norges Fotballforbund. Bana kom i stand og tente klubben i mange år før ho vart til nytt stadion med kunstgras.

Aldri før hadde eit sunnmørslag nådd så langt i gigantturneringa Norway Cup som gutelaget til Hødd gjorde i 1987. Dei spelte seg heilt fram til finale på Bislett, der dei møtte Rælingen. Kampen enda i ekstraomgangar, og måtte deretter avgjerast på den spesielle regelen: talet på hjørnespark. Dermed enda det med sølv til høddgutane. Ein av dei som markerte seg i kampen, var Ole Bjørn Sundgot som seinare skulle spele for Molde. Men samtidig vart det klart at A-laget til Hødd var på veg mot 3. divisjon. Etter 1-4-tap mot Eik på Høddvoll midt i september vart det nedrykk. Men dei mange unge, lovande gutespelarane skulle kome til å fornye laget på 1990-talet og syte for opprykk til eliteserien i 1994.

Ein av dei som verkeleg sette Hødd på kartet på 1980-talet, var friidrettsguten Frank Otto Meinseth. Han hadde nok valets kval mellom fotball og friidrett, og hamna tilbake på fotballbanen etter nokre år som topp mellomdistanseløpar, siste delen av karrieren i Bergens-klubben Gular. Frank Otto sprang mellom anna 800 meter på 1,48,73. Bror til Frank Otto, Børre, spelte fotball for eliteserieklubben Bryne og fekk nokre landskampar. Han vart også norsk cupmeister for Bryne, den første cupmeisteren frå Ulsteinvik, 21 år gammal.

Høddvollhuset var for lengst teke i bruk då idrettslaget baud inn publikum til festkveld med avduking av kunstverk med meir. Publikumsreaksjonen var samstemt då collagen til kunstnaren Gloria Millan Eide vart avduka; her hadde Høddvollhuset fått ein attraksjon. I fire store bilete dekte collagen sørveggen av festsalen og formidla temaet «Ulstein, natur, kultur og næringsliv» på ein måte som tok vare på detaljrikdom og kunstnarleg heilskap, skreiv lokalavisa. Utgangspunktet til kunstnaren var eit 180 graders panorama frå Hofsethaugen. Frå denne posisjonen skapte ho eit bilete frå kvar årstid, og med nok fridom til å inkludere Høddvoll i det eine av bileta. Kunstverket var ei gåve til Høddvollhuset frå Sunnmørsbanken, og banksjef Jon Ertesvåg stod for avdukinga. Leiar i styret for Høddvollhuset, Torbjørn Måseide, leia festen, der også 60 bilete frå samlinga til Kjetil Hasund vart utstilte.

I august 1989 markerte Hødd 70-årsjubileum. Under ei tilstelling for innbedne gjester på Høddvollhuset kunne leiar for hovudstyret i klubben, Kjell Garnes, stå for den høgtidlege utnemninga av fire nye æresmedlemer: Severin Myklebust, Kjetil Hasund, Sigmund Bugjerde og Peder Gjerde. Hødd hadde tidlegare tildelt æresmedlemskap til Julius Ulstein og Per Hatlemark. Sistnemnde var til stades på 70-årsfesten og tok imot det synlege beviset for æresmedlemsskapen sin. Denne dagen, søndag 13. august 1989, gjennomførte Hødd også den formelle opninga av den nye grasbana, Høddvoll II. I jubileumsåret disponerte Hødd med dette eit anlegg som omfatta to grasbaner, to grusbaner med flomlys, tribuneanlegg, løpebane og to klubbhus. Klubben hadde, trass i millioninvesteringar siste åra, sunn økonomi – som skulle rettast endå meir mot sportsleg satsing.

A-laget til Hødd hadde freista tilværet i 3. divisjon i 1989 og kjempa mot Volda om topplassen. Men det gode rekrutteringsarbeidet hadde byrja å bere frukter. Onsdag 9. august 1989 feia laget Hareid av bana med 5-0, søndag 20. august vart det 4-0 over Volda, eit lag Hødd hadde tre serietap mot dei siste sesongane. Begge desse kampane samla eit stort publikum på Høddvoll; den siste kampen heile 3532 betalande tilskodarar. Hødd var definitivt på veg tilbake til gamle høgder. I sutten av september var det klart at Hødd ville spele sesongen 1990 i 2. divisjon.

I slutten av oktober 1989 var Aktivitetshuset på Store Vikholmen klart til bruk. Då hadde pensjonistane ved Ulstein Hatlø alt hatt nokre samlingar i huset, og no inviterte huset dei andre organisasjonane, mellom dei tilsette i bedrifta, til å bruke huset. Det same gjorde dei overfor andre lag i bygda.

Det vart ein minnerik kveld både for publikum og heidersgjester på Fredheim i Ulsteinvik søndag 5. november 1989. Heidersgjestene var mottakar av kongens fortenestemedalje, Lise Gjerdsbakk, og kulturprismottakar Fridtjof Hofseth. Ordførar Ottar Kaldhol stod for utdelinga, og ei rekke kulturinnslag danna ei verdig ramme rundt det heile. Lise Gjerdsbakk hadde gjort ein stor innsats i helsetenesta i Ulstein i ei årrekke. Ho vart tilsett som helsesyster i Ulstein distrikt i 1953, og frå 1984 vart stillinga overført frå fylkeskommunen til Ulstein kommune, og då vart Gjerdsbakk leiande helsesyster i kommunen. I alle år ho hadde vore helsesyster, hadde det vore nær 100 prosent frammøte av born til helseundersøkingane ved helsestasjonen. Gjerdsbakk hadde vunne seg ein posisjon hos innbyggjarane, ho var ein institusjon til å lite på.

Så hadde Ulstein kulturstyre valt å tildele kulturprisen for 1989 til kulturpersonlegdommen Fridtjof Hofseth. Prisen på 10.000 kroner var gitt av kommunen og dei to bankane i fellesskap. Hofseth hadde gjort ein innsats på fleire felt. Han var aktiv fotballspelar i Hødd, medlem i mannskoret, Musikklaget Ulf, Ulstein kristelege blandakor og Fellesorkesteret. I tillegg hadde han vore med i Ulstein kr. Ungdomslag i 70 år og Losje Tru i 20 år.