Knut Olaf Strand

Av dette les vi nok at Venstre i Møre og Romsdal har hatt ein tilbakegang etter krigen. I Stortinget markerte Knut Strand seg mellom anna ved at han i Odelstinget den 29. juni 1945 sette fram «forslag om å ikke bifalle lov om adgang til å anvende dødsstraff». Fire representantar stemte for forslaget frå Knut Strand. Her var det nok Knut Strand si gudstru som var avgjerande.

Valkampane på denne tida kan nok neppe samanliknast med dagens tilhøve. Det var ingen TV­debattar, men representantane for dei ymse partia reiste nok rundt og heldt politiske foredrag i by og bygd. Det var helst personane på lista som avgjorde kva liste veljarane nytta.
På Stortinget var han med i presidentskapet frå 1950 til 1957, og i perioden 1954-57 var han sekretær i Lagtinget.

Han var medlem i Skog-, vassdrags- og industrikomiteen frå 1950 til 1957, og han var medlem i gruppestyret i Venstre i perioden 1954-57.

På denne tida hadde ikkje stortingsrepresentantane heimreise til kvar helg, og han måtte ta til takke med hybellivet i lange perioder. På fylkesplan var Knut Strand medlem av Møre og Romsdal fylkesutval frå 1945 til 1951, og ordførar for Møre og Romsdal fylkesting 1945-1947.

Han var medlem i Styret for Møre og Romsdal landbruksselskap 1924-1929, og 1948-1949.
Han sat i Representantskapet for Møre og Romsdal fylkesbåtar frå 1946 til 1948 og formann i Representantskapet for Søre Sunnmøre kraftlag i same periode. I Fylkesskattestyret i Møre og Romsdal var han medlem frå 1946 til 1952. Han var også medlem i Komiteen som arbeidde med finansieringa av fiskerinæringa av 1937 og 1946. I Folketrygdkomiteen av 1951 var han medlem frå 1951 til 1956.

I Bestyrelsen for Norges Bank, avdeling Ålesund var han medlem frå 1945 til 1962, og var formann i 1948-1949 og 1958-1962.

Han var også medlem av Representantskapet for A/S Dyrkornanleggene frå 1936 til 1966.
I 1915 var han ein av åtte personar som saman skipa A/S Skjervøy. Dette var eit havfiskeselskap som dreiv vintersildfiske, sild- og torskefiske ved Island og torsk og kveitefiske ved Grønland.

Reiarlaget hadde først DIS Skjervøy, og seinare, ein kort periode, også d/s Sandøy. Etter krigen vart d/s Barden innkjøpt.

Knut Strand var styremedlem i heile A/S Skjervøy si historie.

Han var disponent for selskapet frå 1922 til selskapet vart avvikla i 1966.
A/S Skjervøy var ein trygg og god arbeidsplass. Selskapet gjorde det jamt bra, for det hadde dugande folk både ombord og i land.

Likevel hende det ei tragisk ulukke på sildefeltet i 1933 der fire menn omkom. Tre av desse var mannskap på D/S Skjervøy Det vart ei bygd i sorg og sår som vanskeleg kunne lækjast.

I denne samanheng står det slik i jubileumsskriftet til A/S Skjervøy: «Då kjem ein stråle av lys oss i møte. Der lever ei von om eit liv som varer lenger …. Det er tung sorg når yrkesbrør fell frå på denne måten. Men fiskaren kan ikkje gje opp, og verksemda held fram.»

Knut Strand var også styremedlem i havfiskeselskapet A/S Snorre, og formann i styret for Ulstein forbruksforeining i 1937 I 1927 vart Ulstein nye Sparebank skipa, og Knut Strand var ein av dei som tok seg av dette, og var ein av grunnfondsinnskytarane. Her vart han vald til kasserar med plikt til å gjere teneste som hokhaldar, rekneskapsførar og sekretær. Dette var han frå 1927 til 1937.

Men før dette hadde Knut Strand vare medlem av styret i Ulstein Sparebank, eller «Rise­banken» som han vart kalla på folkemunne. Det vart vanskelege tider, og banken måtte avvikle. Knut Strand vart formann også i avviklingsstyret.

Men han var ikkje berre ein dugande politikar og foretningsmann. Han var også ein mykje brukt talar på møter og festar, og han var søndagsskulelærar.

Han var med i Hasund søndagsskule frå 1925 til rundt 1950, og stod som leiar frå 1925 til 1946. Han var ein trufast arbeidar i søndagsskulen som møtte fram så sant han var heime.

Ei lita hending frå tidleg i 1940 må nemnast her. Det skulle vere søndagsskule. Men det kom tyske bombefly som skulle bombe fiskebåtar som låg inne ved Dimnasundlandet. Det vart ikkje søndagsskule på den vanlege plassen i lisjesalen i bedehuset. Alle barna vart samla i kjellargangen, og Knut Strand og dei andre lærarane prøvde å roe alle dei redde ungane som naturleg nok ville heim att.

Det vart ein litt annleis søndagsskuletime.

Knut Strand bar fram bodskapen på ein lavmælt og inderleg måte, enten det var som talar på eit misjonsmøte, ein julefest eller på søndagsskulen. Det var stilt i salen når Knut Strand stod på talarstolen.

Slik eg hugsar han var han lavmælt, og kanskje litt beskjeden, men med klare meiningar og standpunkt. Han møtte sine medmenneske med eit smil og vennlege ord.

Knut Strand døydde 16. februar 1980. Ein person som bygda og landet kan vere stolte av var gått bort.

Kjelder:

Bygdeboka for Hareid og Ulstein

A/S Skjervøy, Ulstein 50 år

Ulstein Sparebank 1927-1977

Festskrift for sundagsskulen i Ulstein 1895-1945

IKA Møre og Romsdal Arkiv og kulturformidling

epos. stortinget.no–KNST.

Odelstingstidende 14-35

Samtale med Johan K. Hasund Samtale med Otto Strand.

Artikkelen over er skriven i 2007. Vi vel her å ta med også det Vikebladet skreiv i samband med Strand sin 75-årsdag i desember 1962:

Stortingsmann og gardbrukar Knut Strand fyller 75 år fredag 7. desember.

Han er vaskeekte sunnmøring, fødd og oppvaksen i Ulstein. Han gjekk landbruksskulen og tok over farsgarden i heller ung alder, då faren døydde berre 56 år gamal. Mor si misste Knut då han var nyfødd. Likevel har det gått godt, endå det også seinare har møtt han både sjukdom og død, med den sorg og smerte som fyl med i ein heim i slike høve, der mora vert borte med fleire mindreårige barn etter seg.

Likevel har Strand halde fram med å arbeide for dei saker og ting han fann verdt å arbeide for, både for dette liv, og det som ventar oss alle.

Far hans kjøpte lut i eit fiskedampskip ved hundreårsskiftet, og var dermed mellom dei første i omskipinga av driftsmåtane i fiskerinæringa.

Sonen Knut kom såleis til å stå dette yrket nær innpå livet, og såleis fekk han det i blodet at der var noko for folket der ute ved havet å arbeide vidare med. Han har difor halde fram med dette heile livet, og er enno disponent for havfiskeselskapet Skjervøy, og då den første disponenten døydde heller snart, vart Strand disponent, og er det som før sagt enno, og selskapet hans står seg framleis godt.

Elles har Knut Strand vare med i bygdestyringa i tretti-førti år.

Han kom som ung mann inn i kommunestyret og formannsskapet, og var varaordførar, og i trettifemårsalderen vart han ordførar. Elles har han vare med i mest alle styre og nemnder som ein kommune må ha. Han har også vare med i fylkesutvalet og vare formann i fylkestinget.

I ung alder var han varamann til Stortinget, vald av Venstre, og møtte fleire gonger i kortare og lengere bolkar til han i 1937 vart vald til tingmann, og var det med unnatak av ein valbolk til i 1958, då han slutta for skuld framskreden alder.

På tinget var han både ein vyrd og høyrd mann, og i si gruppe var han ofte sett sers høgt, og hadde tillitsyrke der. Endå sit han som formann i styret i Norges Bank i Ålesund.

Strand har heile sitt liv vare organisert fråhaldsmann, og i kristelege organisasjonar og andre har han halde foredrag og talar i mange høve og ved mange tilstellingar.

Knut Strand vaks opp i ein heim der ånda og boka sat i høgsetet, saman med gudsfrykt og nøgsemd.

Andreas Strand, faren hans, gjekk Kuløys folkehøgskule, og fekk der ein kveik som varde livet ut, og som han i rikeleg mun førde vidare til andre, og mest til denkjenslevare sonen.

Knut Strand har vare, og er mest som eit lys utan skuggar, og det fyl han så lite bråk og ståk, men han er likevel ein sterk mann med ein moral som ikkje går på akkord med det han trur er sanning og rett.

Ein gild mann rundar milepelen i god form – i ei ånd som ein ungdom, men med ein krans av sylvgrått hår kring ei snau isse som pyntar som ei vakker råme kring eit vakkert bilete.

Det er ei ære å ha ein slik far og ein slik mann i bygda.

Og då jubilanten er borte på åremålsdagen, må vi nøye oss med å gratulere og ynskje tillukke både han og hans på denne måten.

Om Knut Olaf Strand skriv Asle Geir Widnes Johannesen dette om han i boka “Hundre år – hundre personar i Ulstein”:

Knut Olaf Strand var fiskar, gardbrukar, stortingsmann for Venstre, kommunepolitikar, ordførar, bankmann, reiar og søndagsskulelærar. Han vaks opp på Hasund.

Han starta fiske på åttring alt som 15-åring, og kom etter kvart med på dekksbåtar. I 1914 er han medeigar. Knut dreiv som fiskar til 1922 då han vart disponent i AS Skjervøy. Då hadde han sju år tidlegare vore ein av fleire som hadde skipa dette selskapet. Målet var å drive havfiske etter vintersild og sild- og torskefiske ved Island, kveitefiske ved Grønland. Knut sat som styremedlem i heile Skjervøy si historie, og var disponent frå 1922 til 1966. Han gjekk landbruksskule og tok over gardsbruket i Stranda i 1913 og gifte seg med Lovise Hasund. Saman fekk dei fem born, men Lovise døydde i 1920. Knut gifte seg opp att i 1930.

Alt i 1913 vart han vald inn i kommunestyret på krinslista til Hasund krins. Her sat han samanhengande til 1934 og også frå 1945–47. I 1922 vart han ordførar i Ulstein, eit verv han hadde i fleire periodar. Han var formann i Ulstein Venstre frå 1936–47 og leiar i fylkeslaget ein periode. Etter eit par periodar som varamann til Stortinget vart han vald inn i 1937. Han sat i tre periodar.

I 1945 gjekk han imot lova om dødsstraff og sette fram forslag om det. Han var fylkesordførar frå 1945-47. I tillegg hadde han ei rekke verv–mellom anna i Noregs Bank. Han var ein mykje brukt talar på møte og festar–og søndagsskulelærar.