Omskiftet kom i 1887 og fekk i samtida namnet «Sandstormen». Korkje før eller seinare har ei vekkjing gripe så djupt og famna så breidt på Sunnmøre. «Sandstormen» fekk namnet sitt etter mannen som utløyste og sto fremst i vekkjinga, emissæren Paul Gerhard Sand (1848 -1911).
Sand var rosenianar. Impulsane frå Rosenius hadde nok nådd Sunnmøre før han, men først ved verksemda hans frå mars/april 1887 vart dette kristendomssynet dominerande i distriktet. Før vekkjinga braut laus var det mykje uro mellom lekfolket og mange opplevde Sand si evangeliske forkynning som frigjerande: Gud krev ikkje anger og bot for at han skal tilgi; Gud arbeider med oss slik at vi etterkvart ynskjer syndene våre ugjorte.
Som talar var Sand spirituell, med ei særleg evne til å gjere bodskapen aktuell og finne konsise og slåande uttrykk. Overalt der han kom trekte han sprengfulle hus. I Ålesund samla han 1-2000 menneske kvar einaste kveld i fire månadar. Og vekkjinga spreidde seg – særleg til Ørsta og Volda, seinare også til Sykkylven. Den sette sitt preg på kristenlivet på heile Sunnmøre i mange år framover. I byrjinga gjorde «Sandstormen» seg særleg gjeldande i mellomklassa, seinare nådde den nye forkynninga alle lag.
Vi veit nokså sikkert at Sand aldri vitja Ulstein. Likevel er det klart at vekkjinga har sett sine spor også her. Mange frå Ulstein reiste nok for å høyre han og sjølv om «Sandstormen» ikkje er direkte nemnd i protokollane, er ringverknadane tydelege i Ulfstens forening for indre mission: Møteaktiviteten auka ettertrykkeleg i perioden, særleg i 1888-89, og samstundes blei emna ein tok opp på samtalemøta sentralt evangeliske. No snakka ein om «Den Hellig ånds kald», «Den Helligånds oplysning og menneskets omvændelse til Gud», «Troen», «Retfærdiggjørelsen», «Gjenfødelsen» og «Helliggjørelsen» (Alle emne frå 1888). Eit emne frå 1889 vitnar om vekkjing også i Ulstein: «Hvorledes bør det nyvagte kristenliv søges styrket og udviklet?»
«Sandstormen» løya rundt 1890, men fekk varige verknadar.
Neste gong det var vekkjing i Ulstein var i 1903-04, og dette var var kanskje den største vekkjinga som har gått over bygdene her. Det blir fortalt at det knapt var ein einaste huslyd i soknet der det ikkje var ein eller fleire nyfrelste.
Det var misjonsprest Nilsen-Lund frå Misjonsselskapet som vitja Ulstein denne vinteren. Vêret var ruskete heile vinteren, det var sjeldan fiskarane kom seg ut og folk hadde god tid til å gå på møte. Nilsen-Lund slo seg først ned på Flø og mange kom med der. Seinare flytta han verksemda til Ulsteinvik. Her hadde han møte kvar kveld og huset var fylt til trengsel. Skal ein tru årsmeldinga til indremisjonen, som denne tida nærmast var årsmelding for alt kristenliv i Ulstein, heldt Nilsen-Lund på i tre veker før og ei veke etter nyttår i Ulsteinvik.
Vekkjinga vart også ei misjonsvekkjing; 60-70 nye medlemer melde seg inn i Ulstens Missionsforening og det kom ny fart i arbeidet som lenge hadde lege i ei bakevje. Desse første åra av vårt århundre var det elles over hundre opne møte i året på Osnes Bedehus.
Også ein del stader i Herøy og Sande var det vekkjing ved Nilsen-Lund desse åra.
Dei neste tredve åra gjekk utan noko åndeleg gjennombrot. Eg trur det er rett å seie det slik, sjølv om eit par dusin unge «kom med» då sekr. L. Lid og emmisær M. Tomassen heldt bibelveke i Ulstein i 1923. Dei utvida til tre veker, men det vart med det. Denne vekkjinga la grunnlaget for IUF, og fleire eldre kristne daterer omvendinga si til det året.
I begge foreiningane, både Indremisjonen og Ungdomsforeininga var ein i 20-åra sterkt opptekne av at det var så lite åndeleg liv. Årsmeldinga for Indremisjonen for 1930 avspeglar dette: « … det er vor tru og vor von, at der snart må koma rikare åndelege tider over Ulstein, so me må verta lyfte op or den åndelege tåredal me no er i….»
Og så kom vekkjinga. Evangelist Andreas O. Eidså, som då reiste for Sunnmøre krins av NKUF, kom til Ulstein som talar under den årlege internasjonale høneveka i Ungdomsforeininga i november 1931. Det var stor tilstrøyming til møta og etter at høneveka var slutt, vart møta flytta til bedehuset av plassomsyn. Ein del møte vart også haldne i kyrkja. Unge og eldre kom i flokkevis for å søkje frelse og fornying – og Eidså vart verande her i 8 veker.
Under vekkjinga sto kristenfolket saman og frå begge sider vart dette framheva som svært positivt og gledeleg. Dei ulike arbeidslaga vart tvinga til eit planmessig samarbeid, og i brev til Indremisjonsstyret ba styret i Ungdomsforeininga om at dette samarbeidet måtte halde fram. Dei minte om at dei fleste av dei som «hadde kome over på Guds side» var medlemar av Ungdomsforeininga, men sjølv om foreininga såg det som ei særleg oppgåve å ta seg av dei som var komne til, måtte flokken ikkje bli splitta. Derfor ba styret om ei lik fordeling av møta på «Fredheim» og Bedehuset også når ulike organisasjonar hadde vekene sine. Med tydeleg hint til dei mest uforsonlege indremisjonspredikantane, ba Ungdomsforeininga også om at tilreisande predikantar måtte bli pålagde å vere lojale mot det samarbeidet ein eventuelt vart samde om her i bygda.
Indremisjonsstyret slutta seg til hovudtanken i brevet, men fann det vanskeleg å skulle ha nokon av sine møte på «Fredheim» og endå vanskelegare å skulle bandlegge talarane sine. Dermed gjekk det ikkje lenge før ein var tilbake der ein hadde vore tidlegare.
Eit konkret resultat av denne vekkjinga er Ulstein Kr. Blandakor, som har vore mykje nytta både av Indremisjonen og Ungdomsforeininga. «Kristenfolkets kor» heitte det den gongen og det var sokneprest Otto Holmås som tok iniatiativet til det. Koret skulle vere ein veksestad for dei som hadde kome med i vekkjinga.
Først i tredveåra slo den økonomiske krisa også innover våre bygder og vekkjinga viser tydeleg at folk i krisetider søkjer andre verdiar og andre svar. Ved krigsutbrotet i 1940 var det igjen krise og igjen vart det vekkjing. I det heile var krigsåra ei god tid for det kristelege lagsarbeidet i Ulstein. Arbeidet vart ikkje hindra av dei styrande, aktiviteten var stor og mange slutta opp om arbeidet.
Hausten 1940 gjekk det ei stille og udramatisk vekkjing over bygdene våre. Pastor Kristian Myklebust, som då var sekretær i NKUF-krinsen, heldt vel 40 møte i Ulsteinvik i november og desember. I Haddal talte Bjarne Dyrhol og Martinus Knotten, og også der var det vekkjing. Det er umogleg å seie kor mange som kom med, men på ei nattverdssamling i kyrkja for dei nyfrelste, midt i denne bolken, var det 250 tilstades.
Skal ein tru protokollane, tok indremisjonen ikkje noko ansvar i denne vekkjinga. « … her var lidt vekkelse», heiter det i årsmeldinga og i staden er ein møteserie med Alfred Dal på nyåret 1941 framheva: «Det var ein klar og avgjort forkynnelse, ein forkynnelse det ikkje har vore så mykje av i det siste.»
Seinare var det vekkjing i byrjinga av 1943, med samanhengande verksemd på bedehuset det meste av dei tre første månadane. Emmisær Arne Helseth Dyrset sto i brodden for vekkjinga og han var invitert av IUF-foreininga.
Under krigen la alle dei kristelege organisasjonane ned arbeidet i ein periode og ein hadde berre fellesmøte. I 1956 tok ein oppatt denne tanken. Utover sommaren og tidleg på hausten sto ein saman om førebuande høne- og samtalemøte. Så vart Artur Birkeland frå Indremisjonen invitert til å halde ein møteserie og den etterlengta vekkjinga kom. I 1967 var det fellesmøte om sommaren og litt utover hausten.
1968 var også eit vekkjingsår. Om våren heldt Gunnar Hamnøy og Inge Ulstein frå Misjonssambandet det gåande i sju veker og om hausten hadde Karl Giske og Håkon Ulstein frå Indremisjonen samanhengande møteverksemd i fem veker. Særleg mange unge kom med dette året.
Evangelisk aksjon var 70-åras utslag av fellesmøte-tanken. Aksjonen vart avvikla i kyrkja fleire haustar på rad og svært mange var framme ved altarringen og ba om forbøn. Frå starten i 1975 slutta indremisjonsstyret heilhjarta opp om saka – seinare trekte indremisjonsfolk seg noko tilbake. Forkynninga vart nok for sterkt farga av dei karismatiske straumdraga som har gått gjennom norsk kyrkjeliv det siste tiåret.
Våren 1980 var det igjen vekkjing på bedehuset. Talar denne gongen var Steinar Harila. Det kom folk frå alle nabokommunane og etter 3 veker måtte møta flyttast til kyrkja. Her heldt møta fram i endå fjorten dagar.
Det let seg lett forsvare å bruke så mykje plass på dette fenomenet. Indremisjonsrørsla vedkjenner seg ein vekkjingskristendom med utfordrande forkynning til syndserkjenning og omvending. Vekkjing er manifestasjonen på Guds-nærvær. Innstillinga kjem klart til uttrykk i dette hjartesukket frå 1966: «Indremisjonen har trange kår i Ulsteinvik og det er grunn til otte for framtida. Vi ventar og bed om vekkjing over bygda. Kjem ikkje den snart, går vi ei mørk tid i møte trass i all kristeleg verksemd, som i dag vel er meir intens enn nokon gong før. Åndsfattigdom kviler over alt.»
Dei som i dag er aktive i indremisjonen ser kvar med seg tilbake på ein eller fleire av dei omtala vekkjingane med særleg glede: Den gongen dei sjølve «kom med» og fann fram til ei avgjort personleg tru. Dermed knyter det seg naturligvis mange kjensler til dette emnet og det kan vere mange ulike syn på kor breidt og djupt vekkjinga greip i bygdelivet.
