Attersyn frå 1930 til 1965

Frå venstre ser vi Dagrunn, døydde i 1938, Oddny og mor Gustava. Framme f.v ser vi Ole-Lars i matrosdress og Gunnhild. Mor Gustava var svanger.

I 1938 var det to hendingar som prega barndomen min. I januar fekk vi ein bror, Oddvard. Vi fire borna var både glade og forundra over at vi fekk ein ny i søskenflokken. Informasjonen om liv og fødsel var lite utvikla, og for meg vart denne hendinga ei stor overrasking. Eg hugsar godt då far kom ned i kjøkenet og fortalde at no var vi blitt fem born i familien.

Det var stor glede og far sa ein kveld han sat med Oddvard på fanget: “Dette skulle vi hatt fleire av.”

Den andre hendinga var at eldste søstera vår Dagrun, fekk øyrebetennelse. Ho vart send til Ålesund sjukehus der ho vart operert, men livet stod ikkje til å berge. Ho døydde 11. mai 1938. Det vart fortalt oss at ho vart transportert i ei sjukekorg, og at ein fiskebåt frå Vik transporterte henne til Ålesund. Dei kunne ikkje få korga under dekk og ho vart ståande på dekk med ein presenning over for å verne henne mot regn og kulde. Reisetida tok mellom to og tre timar.

I ettertid har eg ofte tenkt på kva far og mor leid ved dette hendet. Alt bar dei i det skjulte og snakka sjeldan om dette tapet. Den kvelden vi fekk vite at Dagrun var død, sat vi på kjøkenet og gret. Lisa Osnes var der med oss og prøvde å trøyste oss best ho kunne. Kista kom heim og vart sett inn i bestestova der vi kunne gå inn og sjå søstera vår. Gravferdsdagen var det ein kald og sur maidag, som sette sitt preg på oss alle.
Men livet måtte gå vidare, og for oss borna bleikna sorga og saknet heller fort.

Mor og far trøysta oss med å vise seg rolege og var stort sett som tidlegare. Eg hugsar særleg at vi ofte gjekk tur med barnevogna med Oddvard oppi til Ulstein og vitja søster til far, og mine fadrar, tanta Hanna og onkel Andreas Flø. Det var alle tider stor stas å fare til Ulstein.

Om hausten var heile familien på Godøya for å feire bryllaup. Søster til mor, Solveig, gifta seg med Andreas Godøy på Flotane. Han var einaste barnet på garden og overtok denne. Vi reiste med rutebåt til Godøya. Vêret var fint og det var ein stor fest også for oss borna. Bryllaupet stod i Borgund kyrkje og festen på Godøya heime på Flotane. Vi borna låg på flatseng på mørkeloftet. Om morgonen vakna eg og såg då at eg låg attmed Judit, søskenbarnet mitt. Eg vart lei meg, men det gjorde visst ikkje noko for dei andre.

Vi var på skuleveg då vi fekk vite det. Vi forstod ikkje så mykje i førstninga, men seinare sette desse fem åra sitt preg på oss alle. Tyske soldatar kom til Ulsteinvik, Flø og Brandal. Mange av dei som var eldre enn oss drog over til England, og foreldra deira vart arresterte og sendt i fangenskap.

Det vart problem med mat, sjølv om vi borna var lite opptekne av det. Det var særleg Gunnhild som tok på seg oppgåva å få tak i mjølk, fisk og kva som elles var å få tak i. Far kalla henne finans- og matminister. Far hadde vore føre var og hamstra to, tre sekkar med kveitemjøl i dei første dagane av krigen. Desse kom vel med utover i dei fem åra krigen varde.

Vi opplevde det sterkt då to av fiskebåtane her i Vik vart bomba. Det var ein søndag. Vi kom frå søndagsskulen då flya kom. Vi fekk beskjed om å gå ned i gjødselkjellaren til Lars for å søkje tryggleik. Flya kom over Osberget og sleppte bombene der båtane låg der Kleven verft ligg i dag. Heldigvis trefte dei ikkje båtane, men dei sette skrekk i oss borna. Seinare såg vi stroda av fly som kom over oss og fortsette til Vigra der dei bomba radiostasjonen. Seinare i krigen såg eg ein luftkamp over Ålesund.

Eg var då på vitjing med tante Ragna og onkel Johan Lid.

Eg hadde lenge gått og masa på far for å få ein hund. Eg trur det var i 1941 om hausten at eg endeleg fekk lov. Eg visste at i Tollesgarden hadde dei ein hund som hadde ungar. Eg gjekk dit ut for å høyre om eg kunne få ein. Jau, dei var villige til å gi meg ein.

Det var ein svart hund med ein kvit flekk på bringa som eg valde meg ut. Eg hadde på meg skjorte og pullover og fekk kvalpen plassert under pulloveren. Den skalv og klynka, men roa seg etter kvart som eg gjekk på heimoverveg. På Skeide kom Ruben Rasmussen frå Kraftverket i Ulsteindalen på motorsykkel. Han stogga og spurde om eg ville sitje på til Vik. Eg vart sjølvsagt glad og kom vel heim med den nye familiemedlemen.

Eg hadde laga til ei kasse som stod i kjellaren og hadde fylt den med gras og sekkefiller som hunden skulle ligge i. Matskåla med mjølk og eit hundeband hadde eg også ordna med. Første natta var ikkje vellukka. Hunden gnall heile natta, og far og mor var ikkje blide då eg kom ned om morgonen. Men alt roa seg etter kvart. Far fortalde at han også hadde hatt ein hund då han var liten og at den hadde heitt “Hurtig”. Det var då sjølvsagt at også min hund skulle heite “Hurtig”.

Vi to vart veldig sterkt knytt til kvarandre. Der eg var, der var også “Hurtig”. Men etter kvart vart det ei belastning for foreldra mine, for Lars ville ikkje at vi skulle ha hund, då den etter hans meining trakka i graset. Far hadde ein kunde på verkstaden som heitte Alfred Sævik som ønskte å ta over hunden. Eg fekk ordre om å møte med hunden på verkstaden om ettermiddagen. Då skulle «Hurtig» vere med båten til Remøya. I staden for å møte opp, gjekk eg opp på Osberget.

Der sat eg og Hurtig heilt til vi såg båten passere Hatløya. Det gjekk bra den første gongen, men veka etter var det ikkje råd.

Hunden vart plassert om bord i båten, og både far og eg stod med tårer i auga og såg at han for. Nokre dagar seinare fekk far telefon frå Remøya. Hunden hadde rømt til fjells og det var uråd å få han ned att. Løysinga vart at eg skulle reise ut og prøve å få tak i den.

Eg kom i land i Sævikane, og Sverre, son til Alfred, og eg tok nordover øya der den sist vart sett. Vi kom til enden av vegen, der brua over til Leinøya er i dag.

Eg plystra slik eg brukte og ropte namnet hennar. Då ser eg ein svart ball kome rasande nedover myrane, gjere rundkast utover eine torvholet og ho kom som eit lyn mot oss. Eg har aldri sett eit levande vesen så utover alle grenser glad.

Ho hoppa og gøydde og ville nesten rive meg over ende. Eg må tilstå at dette er eitt av dei sterkaste minna eg har frå barndomen.

Eg vart verande i Sævikane ei veke, og det var ei veke fylt av glede og full av opplevingar som eg ser attende på med stor glede. Hunden “Hurtig” fann seg vel til rette etter at eg reiste heim.

Det er ei hending til som eg kjem i hug frå barndomen min og som medførte stor dramatikk.

Far hadde leigd ein mann til å leggje golv på mørkeloftet. Det måtte vere ein tysdag, for mor var på kvinneforeining og eg skulle vere heime saman med Hatlemark, snikkaren.

Eg var enten fire eller fem år. Eg hugsar eg stod i loftstrappa og såg på korleis han arbeidde. Men så vart eg trøytt og gjekk ned i stova og la meg til å sove. Då mor kom heim, fann dei meg ikkje. Det vart først undersøkt i nabolaget, men nei.

Ingen Ole-Lars. Dei sokna i brunnen og gjekk til slutt manngard. Kvelden kom på og det vart mørkt. På kjøkenet sat søstrene mine og gret.

Eg vakna av dette, opna stovedøra og spurde kva dei gret for. Dei sette i eit hyl og Dagrun, reknar eg med, sette av garde ut og tok til å rope: “Han er her!!” Far, mor og naboane kom inn på kjøkenet og ville ta i augesyn denne guten som hadde stått opp, nesten frå dei døde.

Eg trur det var i 1943 at tyskarane forlanga alle radioapparat innleverte, då dei ville hindre folk frå å lytte på nyhende frå London.

Dette vart eit stort tap både for vaksne og born. Alle apparata vart samla i lageret på butikken til Ragnvald Ulfstein. Ei tid etter at dette hende, tok folk til å stele attende radioane, då vaktholdet ikkje var så strengt. Far fekk ordna det slik at vi fekk radioen attende, men det visste ikkje vi borna før i byrjinga av 1945.

Den vart gøymd i ein kumme i kjellaren. Denne kom ein inn i berre gjennom ei luke i kammersgolvet, og over den luka stod det ei seng. I løpet av mars eller april 1945 vart radioen teken opp og plassert i eit skap. Vi fekk lov til å høyre musikk.

Men den 7. eller 8. mai, då freden kom, vart radioen plassert i stoveglaset, og på full styrke fekk vi høyre både musikk og nyhende.

Veret var så fint som det kan vere ein maidag, og unge som gamle var meir eller mindre utilreknelege av glede og takksemd. 17. mai vart feira i Volleskogen. Alle som kunne krype og gå var samla der. Hornmusikk, korsong, tale – og til slutt kom Ragnar Ulstein som hadde vore Linge-soldat. Han fyrte av tre skot frå revolveren sin og heldt ein flammande tale til alle.

Eg var vel 15 år då krigen var slutt, men året før var eg ferdig med folkeskulen og vart konfirmert om hausten. Eg trur det var den 10. oktober.

Vêret var svært dårleg, og feiringa bar preg av at vi hadde hatt krig i snart fem år. Dressen eg fekk til konfirmasjonen, var oppattsydd av far sin brudgomsdress.

Ole-Lars som konfirmant i 1944. Han blei fødd 15. februar i 1930 i barndomsheimen som blei kalla Ljostun. Ole-Lars fekk ei sentral rolle i oppbygginga av Ulstein Mek. Verksted.

Skulen slutta i juni, og eg tok til som læregut på Ulstein Mek. Verksted veka etter. Eg spurde meg fri kvar gong vi skulle samlast for presten. Løna var 65 øre per time. Eg var bra kjend på verkstaden frå før. Når far hadde store arbeidsstykke i arbeid, måtte han bygge om dreiebenken, og då måtte ein mate verktøyet for hand.

På kjøkenbordet kunne det ligge lapp om at eg måtte kome ned. Då var det å sitje og mate dreiebenken heilt til arbeidsdagen var slutt.

Eg var vel ikkje meir enn 12 år første gongen eg vart sett til dette. Lønn? Kr 0,-.

Var det berre skule og arbeid?

Nei, vi hadde bra med fritid, då det var skule berre annankvar dag. Livet gjekk sin rolege gonge i mi barndomstid. Eitt år var eg hjelpar på Kolbeinhaugen, eitt år på Godøya med tante Solveig og onkel Andreas. Det var veldig koseleg.

Onkel hadde sykkel som eg fekk låne, han hadde laksenot og hest og elles alt som skulle til på ein gard den tida. I tillegg til meg var der to tenestejenter, og vi hadde mykje moro saman. I 1943 var eg dreng med Sigvald Spjutøy. Også der hadde eg ei fin tid.

Kona til Sigvald, Rakel skulle vitje dotter si på Overå i Hjørungavåg.

Eg fekk den viktige oppgåva å sele på hesten og spenne føre karjolen. Rakel og eg sette oss opp og køyrde i bedageleg tempo til Overå. Der fekk eg vere i gjestebod, og sidan tok eg i veg åleine tilbake til Solaberget.

Overgangen frå barn til ungdom var lite påakta. Oppgåvene og krava auka etter kvart. Hausten 1946 tok eg til på 3-årig teknisk kveldsskule.

I staden for å gå realskule valde eg dette. Kvar kveld frå kl. 19.00- 21.00 måtte vi møte opp frå måndag til fredag. Etter ein lang dag på verkstaden sette det krav til å følgje med i undervisninga.

Vi hadde dugande lærarar som var flinke til å undervise i konstruksjon, enkel matematikk, fysikk, kjemi, bokføring og engelsk.

Frå eg var 10 år var eg med i eit gutelag, seinare speidaren, og var aktiv der som patruljeførar. I tillegg var eg med i Brødrekoret (eit mannskor) og Blandakoret. Det var gode fellesskap for ein sårbar ungdom.

Dette medførte at vi var med på stemne, møte og andre samkomer.

Speidararbeidet tiltalte meg, der fekk vi vere eit fint fellesskap med turar i skog og mark, og også på leir.

I 1949 var vi på sykkeltur til Lillehammer. Dette var ei stor oppleving både for meg og dei fire gutane som var med. I desse åra sykla Ole P. Osnes og eg til Oslo, seinare eit år til Bergen saman med Ommund og Edvard Eikill. Primitivt med telt og heimelaga sovepose, primus og på grusvegar med mykje vaskebrett. Men vi hadde det moro og visste ikkje om noko betre.

Når eg ser attende på denne tida må eg tilstå at det var ikkje berre lett å vere meg. Tidvis kunne eg vere tungsindig, og trekke meg inn i meg sjølv. Eg likte å vere åleine. Musikken i radioen og konsertar var til stor hjelp. Eg las mykje og kjøpte bøker for å kunne ha dei for hand. 18 år gamal kjøpte eg meg piano. Eg vart aldri nokon stor utøvar, men likte å spele for meg sjølv.

Var vel over tid forelska i ei jente som ikkje viste noko interesse for meg. Dette forandra seg då eg vart kjend med Marit. Ho var ferdig med realskulen og var tilsett på Forsyningsnemnda.

Ho sykla til Vik og attende til Flø kvar yrkedag. Ho var veninne med Gunnhild og dette medførte at vi etter kvart vart meir kjende med kvarandre.

Ein kveld eg var åleine og på veg til Huldra (hytta ved Brørevatnet) stod eg utanfor huset på Bysgarden. Signe, svigermor som ho seinare vart for meg, kom frå fjøset og ho trudde eg var fjøskontrolløren då ho såg meg. Eg fekk då forklart at det var eg ikkje, men eg lurte på om Marit kunne kome ut og ta ein tur saman med meg.

Ho kom ut og vi gjekk ilag innover vegane. Vi likte godt å prate om bøker vi hadde lese. Seinare fekk eg større frimod til å avtale stemnemøte.

Første gong eg overnatta i Bysgarden gjekk det slik til: Det var troppsmøte i speidaren på Fredheim. Klokka 19.00 var det slutt, og vi hadde avtalt at eg skulle kome til Flø, for Marit var sjuk.
Eg starta mot Flø i tjukk snøkave.

Då eg kom til Gåsneset slutta dynamoen å verke p.g.a. snøen, og eg miste dekselet på sykkelbjella og heldt fram på turen meir eller mindre på instinkt. Eg kom meg fram og gjekk på loftet der Marit låg. Ho hadde feber og var blank i auga. Eg hadde med ein ring som eg hadde kjøpt til henne til bursdagsgåve. Denne fekk ho, og vi sat der og prata.

Men det var ikkje så bra å drage det ut. Eg skulle då heimatt! Klokka var mellom ti og halv elleve. Eg tok på meg kleda og Marit følgde meg ned i gangen for å låse døra. Eg starta då for å sykle heim. Veret hadde vorte verre, og då eg kom ned til Herland stod eg på trøene utan å kome meg framover.

Eg forstod då at dette ikkje kunne gå. Og snudde oppatt mot husa. Eg dundra på døra og Marit låste opp. Eg fylgde henne på loftet og la meg rund (utan å ta av meg kleda). Vi sov godt begge to så vidt eg kan hugse. Men buksa som eg hadde på hadde drege til seg lo frå ullteppa og eg såg ut deretter. Oddrun, veslesøster til Marit, såg på meg og brast i lått. Det første ho gjorde var å springe ned til Herland og fortelje at eg hadde overnatta og såg ut som ein sau! Men Flø var ikkje berre vinter og storm.

Utover våren var eg med Henrik på hummarfiske. Vi brukte snuteiner (opne teiner) som vi agna med fiskehaud, helst flyndre.

Desse måtte røktast med jamne mellomrom. Vi rodde langs Flølandet og Rauden. Ljose, fine sommarnetter med stavstilt hav, putrande småsei langs båten, måseskrik og elles heilt stilt, berre lyden av årane som gniksa i tollegangen.

Vanlegvis avslutta vi i 4-tida. Då rodde vi inn på Hamna og drakk opp den siste kaffiskvetten og åt den siste skiva. Herlege minne å sjå attende på der sola kjem opp over Godøyfjella.

I helgane var vi ofte på “Huldra”. Henrik var med som anstand. Ei av pliktene han hadde var at han skulle vaske opp etter middag, men då forlanga han ein ekstra porsjon mandelkjernepudding. Som stort sett var standard dessert.

Ei påske var vi der saman med Gunnhild. Marit hadde låntatt skia til Henrik. Det var nydeleg ver og fint føre, så vi drog oppover mot Sneldelia. Ut på dagen såg vi ein person som kom gåande utan ski mot der vi sat og sola oss. Det var Henrik, og han var ikkje særleg blid.

Han fekk skia sine og gjekk vidare oppover mot toppen. Vi kom oss ned til «Huldra» utan problem ved at Marit stod bak på med meg og vi rende i fin fart nedover. Sjølvsagt datt vi både ein og fleire gongar, men det var verkeleg moro å oppleve dette.

Eg vart innkalla til sesjon i 1950 og skulle avtene verneplikta frå hausten 1951. Eg vart vraka fordi eg hadde vorte positiv. På sesjonen var eg negativ.

Marit og Ole-Lars gifta seg 30. desember i 1951.

Marit og eg vart då samde om at vi skulle gifte oss i slutten av året, sidan eg mest sannsynleg vart innkalla på nytt hausten 1952. Vi planla å gifte oss 30.desember 1951 og at vi skulle få bo hos foreldra mine på Ljostun. Vi fekk kjøken, stove og eit kammers. Kjøkenet var brukt før av andre, då far hadde leigd ut desse roma tidlegare. Vi kjøpte oss møblar og tykte vi hadde det fint.

Vi hadde stort bryllaup, om lag 100 gjestar, og vi feira på Sunnmøre folkehøgskule. Svigerfar slakta gjøkalven og Arne sytte for fin kveite. Det var eit fint og kjekt bryllaup i flott vinterver. Men kvardagen kalla. Allereie andre nyttårsdag var det for meg å gå på arbeid, og Marit måtte ta seg av det meste for å få alt i orden etter bryllaupet.

Ein av dei første dagane etter at vi var gifte, kom eg heim til middag. Marit hadde dekt på bordet på kjøkenet. Fin kvit brodert duk. Røykt makrell fint filetert frå onkel David, varme dampande poteter.

Vi las for maten og eg tok føre meg av makrell og poteter. Potetene var nykokte og sjølvsagt varme.

Som ein spøk sa eg: “Her er ein smak som ikkje hunden likar.” Marit løfte hovudet og såg på meg med tårene rennande frå augo. “Kva er det?” Eg måtte forklare at maten var i varmaste laget for meg, og det vart heldigvis tilgitt.

Men det synte meg kor lett det var å bli misforstått dersom ein ikkje tek omsyn til den andre. Så vidt vi kan minnast, var det lite kveitebrødsdagar. Eg arbeidde som tidlegare, og Marit måtte lære seg hushald.

I september vart eg kalla inn til militærteneste. Det vart ei krevjande tid for oss begge. Eg tente rekruttida på Garden Røa i Oslo.

Det var militærøving tre veker i kvarandre og dårleg ver. Eg kom på slutten av året til Hærens våpentekniske korps i Groruddalen. På mange måtar hadde vi det bra, men vart godt utnytta av Staten.

Vi fekk ansvar for å ta imot rullande materiell frå USA. Desse vart sett i land på Fillipstadbrygga i Oslo og måtte tauast til Grorud.

Vi måtte utføre dette om kvelden og natta då trafikken var minst. Opne bilar i snø og vind. Men våren og sommaren hadde vi det fint.

Kvar søndag reiste eg ned til Oslo for å ringe heim. Eg må vel seie at eg til tider var sjuk av å lengte heim.

Første permisjonen fekk eg først i november.

I jula var eg delvis på vakt og julaftan var eg hos tante Ingeborg og onkel Arthur Dahl på Ljan.

Det var ei trist jul.

Til nyttår fekk eg ein stor bukett raude nellikar frå Marit. Dei stod på skapet i to månader, eg hadde ikkje råd til å kaste dei, sjølv om dei var heilt tørre.

Marit gjekk med Gerd og vi venta at ho skulle verte fødd i februar. Måndag 9. februar fekk eg telegram frå far: “Jenta er koma!” Eg ringde heim, men måtte vente endå seks veker før eg fekk permisjon.
Mor kom på haldeplassen for å ta i mot meg.

Vi gjekk ilag utover vegen, men då vi kom til Brudevoll la eg på sprang, over marka med Ole Eiksund og tok kortaste vegen over Almemarka. Det er ved den største opplevinga eg har hatt i mitt liv, då eg fekk ta Marit i fanget og vi i lag bøygde oss over det sovande barnet vårt.

Eg kan tydeleg minnast plassen der senga stod, ved vindauget mot Reiten, og den gleda som strøymde gjennom meg ved å få vere heime med dei to som betydde mest for meg den gongen. Dei få dagane eg fekk vere heime er meir eller mindre ute av minnet mitt, men ikkje dette som eg fekk oppleve den første dagen av permisjonen.

Tida i militæret gjekk betre etter dette. Vi heldt god kontakt med brev og telefon, og det vart vår og sommar.

Marit fortel at den tida var særs hard for henne. Åleine med barnestell og ein dagleg lengt etter fellesskap med andre. Oddny gifte seg med Arnfinn i august og då fekk eg ein kort weekend-permisjon og var heime berre i helga.

Eg kom heim etter endt teneste i september 1953. Eg tok til på arbeid med det same, og kvardagen var vel som for dei fleste unge ektepar på den tida. Eg trur vi var flinke å vere ute og gå med barnevogn og også på sykkel.

Utpå hausten var vi på tur til Flø i nydeleg ver. Henrik hadde fiska hummar og svigermor hadde kokt nokre – og vi fekk med oss ein stor hummar heim. Men då vi kom i Fløstranda vart freistinga for stor. Vi tok med oss barnevogna ned på sanden, leita fram hummaren.

Og så sat vi der og naut veret, naturen, hummaren, og at vi hadde Gerd i vogna. For ei glede! Eg trur det var på same turen at Marit fortalde at ho var med barn. Det var vel ikkje så godt planlagt, men vi vart snart vande med å tenke at vi skulle verte fleire.

Om vinteren fekk eg meg arbeid på Moltustranda som reparatør på sildeoljefabrikken. Det var travelt, men vi tente gode pengar.

Eg hadde fått kjøpt tomt med Lars Osnes, og den låg ved sida av foreldra mine. Så snart telen var borte, fjerna eg all jord frå berga og gjorde klart for å skyte ut hustomt. Hans Låbakk hadde traktor med kompressor, og han tok på seg å skyte ut tomta.

Det vart køyrt bort 70 billass stein, pluss at eg grov ut ei 1,5 meter djup grøft langs vegen og fylte denne opp med stein. Det var tungt og slitsamt arbeid.

Svigerfar og eg spikra flakar til å bruke til å støype husmuren. Denne vart sett opp i løpet av sommaren. Asbjørn Osnes og Peder Flø sette opp huset, men eg tok meg fri frå verkstaden og var med å byggje, heilt til innreiinga tok til.

I mai stod eg i arbeid med å få bort all steinen frå tomta. Dette gjorde eg om kveldane og på laurdagane. Eg var sliten, og Marit måtte vere hard for å få meg vaken om morgonane.

Marit var på fallande fot, og ein kveld vekte ho meg og sa at eg måtte få tak i jordmora. Eg fekk vite at ho var i Tollesgarden på Ulstein. Eg hivde meg på sykkelen og kom dit ut for å få med meg Oddny Holte som var jordmor. Eg måtte vente ei stund for at ho skulle gjere seg ferdig.

Vi sykla i lag innover. Då vi kom til Skeidebakkane, ropte ho etter meg: “Du må ikkje sprengje meg!” Vi kom tidsnok og jenta kom ganske fort etter at vi kom.

Det var stor stas, men krava vart også større både for far og mor. Barnefødsel og husbygging krevde store offer av oss alle.

Vi flytta inn i nytt hus i desember 1954. Eg hugsar godt første kvelden vi låg på loftet og høyrde regnet slå mot taket og sildringa av vatn som rann nedi renna. No vart det større plass for små og store. Marit måtte fyre opp i kaminen i stova om morgonen, så det var mest daglegstova og kjøkenet som vart brukt.

I kjellaren var det toalett og omn til å varme opp vatn når Marit skulle vaske klede. Men etter dåtidas standard var huset svært godt. Marit kava inne og eg hadde arbeidet på verkstaden, og kveldane arbeidde eg med å gjere hustomta betre, med murar kring tomta og klehengarstativ osb.

Også denne vinteren tok eg meg arbeid på Moltu. Dette gjorde at vi fekk råd til å kjøpe oss ein varmtvannsberedar og badekar. Dette var ei stor lette både for oss vaksne og ikkje minst for borna. Eg trur det var dette året vi tok på oss å ta imot tyske born.

Reni kom til oss og også dette stilte krav til Marit og borna. Med det gjekk svært bra.

Vi var framleis flinke til å kome oss ut på tur både i fjell og fjøre. Arne og Annemor budde på Haddal, og ein søndag i nydeleg ver drog vi dit på sykkel. Barna på barnesete. Annemor hadde for lite blod, og Arne hadde fått det rådet at han skulle lage einebærøl for å avhjelpe dette. Vi kosa oss saman utover dagen. Marit likte einebærølet og drakk eit par glas.

Vi tok på heimveg og alt gjekk bra til vi kom ut i Haddalura. Marit sykla først. Og eg la då merka til at ho vingla nokså mykje. Vi måtte stoppe og ta det med ro. Ho fortalde då at ho følte seg rusa og hadde store problem med å halde seg stabil. Men etter ei pause tok vi sjansen på å sykle vidare, men i labert tempo. Vi kom vel heim.

Livet gjekk sin vante gang, arbeid og kav, men også mange fine dagar saman med vener. Leif Skeide og Ole P. Osnes med familiar var ofte saman med oss. Dei hadde barn i same alder som oss. I 1958 vart familien auka då Torill kom til verda om hausten. Krava vaks for oss alle, men dette var det vanlege for dei familiane vi samanlikna oss med.

Om sommaren var vi ofte på Flø for å hjelpe til i slåtten. Svigerfar var ofte sjuk og Arne og Henrik var som oftast på sjøen. Å vere på Flø var ei fin avveksling for oss alle. Svigermor sørgde for å servere god mat i tillegg til at ho hadde dyra å passe, og i tillegg til at Besta var der og trengde sitt stell.

Når eg hadde ferie frå verkstaden var vi på Huldra. Det var ei fin tid, med turar, fiske på vatnet, plukking av bær – for ikkje å snakke om å bade og plaske i Brørevatnet. Dei første åra på Flø hadde dei berre hest, men seinare kjøpte svigerfar traktor. Dette letta slitet på garden vesentleg. I tillegg vart det bygt silo.

På verkstaden fekk eg meir og meir ansvar for maskinverkstaden. Eg var med på å bestille nye maskiner saman med Magnulf og far. Også når det skulle bestillast varer og anna verktøy vart det stilleteiande sagt at eg skulle ta meg av dette.

Etter kvart vart eg oppfatta som ein formann for maskinverkstaden. Men det vart aldri sagt at eg var det og at eg skulle lønast deretter. Eg var med andre ord ein arbeidande formann.
Første kontoret mitt var under trappa til andre etasje. Der hadde eg dei nødvendige papira og telefon.

I denne tida frå 1958 -1965 auka omsetninga av propellanlegg og andre maskindelar. Far hadde ansvar for dei større komponentane slik som sylindrar, stempel, lyddemparar og liknande. Men i løpet av 1965 vart han mykje plaga av angina, men stod framleis på til 1966 då han vart flytta opp til kontoret og fekk lettare arbeid der.

I desember 1967 vart han sjuk. Han fekk slag medan han var på arbeid. Han døydde heime på Ljostun 4.juli 1968.

Idar Ulstein kom heim frå NTH i Trondheim i 1962. Han var ein drivande sjef og allereie i 1964 planla han å skilje ut maskinverkstaden og produksjonen av gir og propellar i eit eige selskap.

Dette vart røyndom i 1965. Eg fekk vere med å utforme nytt verkstadbygg, kjøpe inn maskiner, tilsette folk og også sørgje for å få produkta selde.

Krava var store og dette medførde mykje reising og lange dagar på arbeid.

Heime måtte Marit ta på seg alt arbeidet med borna og heimen. I 1965 kom Mari til oss. Både Gerd og Solveig var no så store at dei kunne hjelpe til heime. Men dei var opptekne med det som unge jenter plar vere opptekne av. Mari var plaga av ymse sjukdomar og dette førde til stor belastning spesielt for Marit.

Det vart ei hjelp i heimen då vi fekk vaskemaskin i kjellaren, men Marit måtte framleis varme vatnet i klesgryter. Seinare fekk ho vaskemaskin som kokte vatnet sjølv og som var utstyrt med klerulle.

Ser vi attende på liva våre, kan vi vel seie at det stort sett er likt dei fleste familiesituasjonane i tida som eg har skrive om.

Etter 1970 vart vel tilhøva betre både på den eine og den andre måten. Men arbeidet og omsorga for seg og sine vil vel fylgje oss til vi tek farvel med denne verda.

Glede og takksemd må vere det som fyller oss når vi no kan sjå attende der born og barneborn, ja. endatil oldeborn, har kome til og der alle har skikka seg vel til glede for seg og sine.

Bildealbum

Her finn vi eit utval bilde frå “Attersyn” som syner familie, slekt og vener til Ole-Lars Ulstein og det daglige livet.