Serine – i Nilsgarden

Mor til Ole døyr same året som giftarmålet, og Johanne overtek såleis rolla som gardskone straks.

Serine fekk nok sine gjeremål ho også frå første stund. Johanne fekk første barnet året etter, og han fekk namnet Rasmus etter bror til Ole som omkom utanfor Flø i november 1824, 23 år gamal. Den nye Rasmus vart som ein bror av tante Serine som altså då var 10 år gamal.

Far til Ole døyr året etter, og då er det berre den vesle familien som er att på garden. Året etter kjem barn nummer to, Hans (4.10.1831), som seinare skal ta over garden. Berte Oline vert fødd to år etter det igjen, men døyr berre to år gamal vinteren 1836. Karen Ottina vert det fjerde barnet i 1835, og det går fem år før neste mann, Ole Martinus Andreas, vert fødd i 1840. Serina har då blitt 21 år.

Tragisk

Rett før jul 1843 hender det tragiske at tantebarnet Rasmus omkjem på heimveg frå Ålesund, 14 år gammal. For Serine vert dette som å miste ein bror, og for foreldra og sonen som var tiltenkt garden, og for Ole først broren og no sonen med same namn.

Serine har etter kvart vorte ei ung dame på 24 år, og vi må tru at der var fleire som gjorde sin hoser grøne rundt Kolbeingarden. Den som lukkast å få Serine på trua, var ein ny Rasmus, Rasmus Paul Nilsson i «Nilsgarden» som var eldste son frå andre ekteskap til Nils Andersson Saunes (Saunes 1) med Kari Rasmusdotter Skeide. Faren var brukar på Nilsgarden etter å ha fått bygslebrev frå Chr. Rønneberg i 1808. Rasmus Paul, som kanskje med rette brukte berre namnet Paul, kjøpte garden av Carl E. Rønneberg for 325 spd i 1845. Krona på verket det året var at Paul fekk ja frå Serine, og dei gifte seg om lag samstundes med at Johanne og Ole fekk siste dottera, Regina Ivrine. Då Serine flytte ut frå Kolbeingarden, hadde Johanne altså fått seks born og mist to.

Det må ha vore tronge tider i Nilsgarden. Paul selde garden alt i 1848 til halvbroren Peter Torvik for same beløpet som han kjøpte den for, og vart bygslemann dermed under Peter. Åttande september same året fekk Serine og Paul ei dotter dei kalla Maria Nikoline Karine, men ho døydde åtte dagar etter. Eitt år seinare er Serine klar for ein ny fødsel og får samstundes bodet om at ektemannen Paul har kome bort på sjøen. Tre dagar etter, den 29. september 1849, føder ho ei jente som seinare får namnet Pauline. Faren vart attfunnen på Haram ein månad seinare og vart gravlagd på Ulstein 27. oktober 1849.

Enkje med nyfødd

Det å sitje att som enkje på ein gard med ein nyfødd unge var i seg sjølv eit problem i tillegg til tragedien. Eit slikt problem kunne best løysast med ein ny ektemann, og det seiest at alt i gravferda til Paul fekk tenesteguten til klokkaren, Ole Johannes Rasmusson Raudøy, eit godt auge til den unge enkja i Nilsgarden, og dei gifter seg vel eit halvår seinare.

Han som eigde Nilsgarden, Peter Nilson Torvik, døydde tidlegare same året, og garden gjekk over til faren, Nils Anderson, og seinare til den ugifte broren til Paul, Karl. Dette opna då for at «Raudøy-Ole» bygsla garden frå 15. juni 1850 og la kår til Nils Anderson.

Raudøya

Ole arbeidde fram til då med sal av fisk inn i fjordane og trevyrke andre vegen. Far hans heitte Rasmus Jørgenson og sat som plassmann på Raudøya i Ørsta.

Serina og Ole får ein son i 1852, og kva er då meir naturleg enn å kalle han Rasmus! Dei får seinare fire døtrer: Henrikke i 1854, tvillingane Marta og Berte Eline i 1857 og Laura i 1860. Alt er berre lukke og velstand, sjølv om yngste dottera til syster Johanne i Kolbeingarden vert råka av ein stein og miste eine foten medan ho raka oppi Tverrberget. Ho vart gåande med trefot og døyr ugift i 1924.

Ei ny ulukke råka Serine 12. september 1874. Sonen Rasmus (22) og ektemannen Ole (50) kjem ikkje att frå setting av line utanfor Vattøya. Båten vart funnen at i Bø, men mennene var borte. Kva som hende, er det ingen som veit, men dei kan ha kome borti eit av dei mange brota i området, og dei sterke straumane har ført begge til botnar.

Dette var sjølvsagt eit stort tap for Serine som miste sin andre ektemann på havet, og no også sin einaste son. Ho var då 55 år gamal og sat att med dei fem døtrene Pauline (25), Henrikke (20), Berte og Marte (16) og Laura (13). Fem menn i nær slekt var borte på sjøen i hennar tid.

Borna til Serine var: Pauline, Rasmus, Henrikke, tvillingane Berte og Marta samt Laura.

Pauline gifte seg året etter (1875) med Johannes Johannesson Ulsteinvik (Bakke) på Vik 4 og fekk borna Ole Martinus Rasofiel, Petra Jørgine (Osnes 39), Johannes Petrus, Sina Pauline Oluffa, Oluffa Sevrine Johanne (bnr 39), Tora Kasbara (Ålesund).

Berte gifte seg i 1880 med Isak Karlson Hareid på Hareid bnr 24 og fekk borna Oline Elisa (bnr 83), Kornelia Emma Johanne (bnr 141), Rakel Margrete Tomasine som tok over garden i 1906, Stina (Bergen), Astrid (Trøndelag), Gustava Anker, Borghild (bnr 226), Kristin Sofie.

Marta gifte seg med Johannes Lynge på Indreflø 3 i 1885. Johannes hadde vore gift før med Pauline Indreflø og hadde dottera Dina Eline med henne. Marta og Johannes fekk eitt barn, Sverre Olav, som tok over garden i 1931. Dei tok også til seg ei pleiedotter, Dagny.

Laura gifte seg i 1889 med Knut Olson Bigset, Bigset 9. Dei fekk borna Karen Serina (bnr 22, Rakel (Osnes 10), Solveig (Vik 2), Olga (bnr. 16), Ola Lynge som tok over garden i 1934, og Kjetil (Kjell) (bnr. 19).

Serina tok over skøytet på Nilsgarden for 575 spd i 1875 og overførte dette i 1876 for same sum til Ole Johan Johannesson Osnes som då gifte seg med dottera Henrikke.

Ole Johan og Henrikke fekk borna Oline Rasmine i 1877 (mi bestemor), Johannes Svein Rosenius i 1879 (som overtok garden i 1916 og var klokkar i Ulstein frå 1935 til 1949), Lovise Inga Eline (Hasund 4) Andreas Caspari Elias (Osnes 42), Rasmus Sigurd (kom vekk på sjøen i Alaska 1916).

Serine døydde 16.3.1902, 82 år gamal, same året som Johan Botnen gifte seg med barnebarnet Oline Rasmine. Han kom det året attende etter ti år i USA, der dei siste fem åra gjekk føre seg i Klondike saman med broren Andreas. Johan fekk utskilt eit bruk frå Nilsgarden i 1910 og fekk skøyte på bruket i 1916, samstundes med at broren Johannes fekk skøyte på resten av Nilsgarden.

Johan kom alt då han var 17 år til Ulstein, og tente eitt år hjå Ole Johan og Henrikke i Nilsgarden. Før han for til USA saman med broren, sende han eit skikkeleg friarbrev til Oline som då var 16 år. Dette «kan du no skyne at e svara kje noke på», fortalde ho mange år seinare til yngstemann Magne. Men kjærleiken visna ikkje, og då Johan kom heim, til og med med gull til ringar og ei sylgje med reine gullklumpar på, svara Oline ja.

Åtte born

Dei fekk borna Asbjørg (1902), Ole (1905), Herborg (1907), Sigrid
(1909), Hanna (1912). Med huset fullt av ungar drog Johan til USA igjen. Han ville gjerne ha familien over, men her sette Oline ned foten, og Johan kom heim då andre verdskrig braut ut. Tre gutar kom til etter det; Rolf (min far 1916), Ottar (1918) og Magne (1922).

Henrikke, som tok over Nilsgarden etter Serine saman med mannen Ole Johan, døydde 28.5.1938, 84 år gamal. Ho fekk sjå borna etter sonen Johannes og kona Borghild Andreasdtr Strand (1885-1964), Oddmund (1911), Alvhild (1914), Hedvig (1916), Andreas (1918), Ragnar (1920), Birger (1922), Lovise Marta (1924), og Borghild (1926) vekse opp på garden.

Stor interesse for slekta

Min far (Rolf Botnen) hadde stor interesse for slekta, og etter å ha vorte pensjonist og flytta heim til Ulstein, gjekk han laus på å systematisere og sette opp alle i slekta og ei rad andre slekter fram til sin døyande dag i 1999.

Den første greina som kom på prent, var den etter Serine og hennar ektemenn. Deretter vart det mange som fekk desse praktiske og mykje etterspurde bøkene over slektningar. Soga etter Serine er vel den som syner klårast kva den tids livsløp kunne innehalde av påkjenningar for liv og føde.

Pr. 1990 var der 753 etterkomarar etter Serine. I tillegg var der inngifta
264. Av alle desse var 80 døde og hadde ei gjennomsnittlig levetid på 50 år. Ei forklaring på det låge snittet er at 20 var under 10 år.