Årsrapport i Ulstein kommune 1961

Det er ikkje mykje ein kan finne i gamle skrifter om Ulstein. Snorre nemner i sine Norske Kongesoger Ulstein i samband med Jomsvikingslaget i Hjørungavåg i 986. Men dei rike jordfunn og leivningar etter mange gravhaugar vitnar om at busetnaden er svært gamal. Mellom gravhaugane er Oshaugen på Osnes den mest kjende.

På ei naturleg høgd er der bygt opp ei røys, 45 meter i tverrmål og 5,5 – 6 meter høg. Det er ei bronsealder-grav, den største i sitt slag på Vestlandet. Dei fleste gravhaugane finn ein elles langs strandlina frå Osnes utover til Flø.

Sogelaga i Ulstein og Hareid har siste tiåra arbeidt med samling av stoff til ei bygdesoge for båe sokna. Lektor Ingvard Bjåstad har stade føre arbeidet. Diverre skortar det på midlar til å kunne få trykt boka i næraste framtid.

Gardane på Flø og Fløstranda

På sjølve Flø er det flatt og breidt. Ein lett seterveg fører opp på fjellet til Brørevatnet. Fløhornet er ca. 500 meter høgt. Flø ligg ved hovudporten til Sunnmøre open mot havet, om enn ei holmerekkje tek av for dei verste bylgjene. Rundt 1880 vart det bygt hamn på staden. Gjennom Fløstranda stuper fjellet nesten loddrett i havet.

Ulstein, Osnes, Ulsteinvik

Her er ei relativ brei bygd. Ulstein er ein stor gard, karakterisert ved ei høg terrasse. Ved Ulsteinvik er ein lett overgang til Hareid på andre sida av Hareidlandet. Til fjells kjem ein elles lett frå alle gardane her.

Hasund – Haddal

Landskapet vantar her dei store flatene, her er bakket, fjella står nærare og er høgare (Garnestua omlag 700 m høg) enn lenger nord. Dei mange tronge sund slepp berre småbåtar igjennom. Frå Haddal er det fjellovergang med veg over Fjelle til Hareidseidet. Namna Haddal og Hasund er samansett med det gamle namnet på øya (Hod).

Dimnøya, Hatløyane og Vattøy

Dimnøya er høg (opp mot 300 m). Det busette området er stort sett som på næraste delen av Hareidlandet, i ytre strøk er det meir myr. Øyane nordanfor er låge. Litle Hatløy (Borgarøya) var ei tid møtestad for Nerøy skipreide. På Hatløyane og Vattøya er det ikkje nemnande skog.

I 1838 femnde Ulstein herad om dei noverande herada Ulstein, Hareid og Vartdal. Vartdal vart utskilt som eige herad frå 1/1 1895 og Hareid frå 1/1 1917. Etter denne siste datoen har Ulstein sine haradsgrenser vore ubrigda. Det er nå på tale å legge Eiksund krins med Eika i Herøy til Ulstein.

Ulstein kommune sin sentraladministrasjon har kontorstad i Ulsteinvik, på kommunen sin eigedom «Sjøborg», eit tidlegare sjøpakkhus som i første etasje er innreidt for den kommunale D/S ­ekspedisjonen og i andre og tredje høgda gjev rom til kommunekasse, likningskontor, formannskapskontor, kommuneingeniør og heradsagronom.

Der er også innreidt heradssal der kommunestyret til venleg held sine møter. Kontorlokala er lite tilfredsstillande og ein arbeider difor med planar om bygging av nytt rådhus på kommunen si tomt i Geilevika – Rådhusplassen ved kyrkja.

Kommunestyret er samansett med 21 representantar. I formannskapet er det 5 formenn. For valbolken 1960-63 fordeler representantene seg såleis på dei ymse lister: Arbeiderpartiet 2, Høgre 4, Kristeleg Folkeparti 4, Senaterpartiet 2, Venstre 5, upolitiske. lister 4. Formannskapet er samansett såleis: Høgre 1, Kr.folkeparti 1,
Venstre 1 og upolitiske lister 2.

Formannskapet har i regelen møte ein gong kvar veke og kommunestyret har møte som oftast med seks vekers mellomrom. Røystetala ved kommunevalget i 1959 var såleis: Rett til å stemme hadde 998 menn og 993 kvinner, i alt 1991.

Brannstellet står under leiing av brannstyret, valt av kommunestyret for den kommunale valbolken. Lensmannen og brannsjefen er sjølvskrevne medlemer av styret. Kommuneingeniøren fungerer som brannsjef. Brannmannskapet er fylgjande:

• Brannsjefen
• Varabrannsjef
• Brannmeister
• Tilsynsmann for maskiner og materiell
• 28 mannskap, alle frivillige.

Det vert halde øvingar med visse mellomrom. Området som brannstellet skal dekkje er heile Ulstein kommune og deler av Herøy som ligg på Gurskøy og Hareidlandet.
Av brannmateriell har ein til disposisjon:

• 1 sprøyte av merket Goliat 3, 1943-modell, kapasitet 900 1/min. trykk 60 meter.
• 1 sprøyte av merket Goliat 6, 1957-modell, same kapasitet.
• 1100 meter 2½ slangar og 2 brannseil.

Materiellet er stasjonert i eit provisorisk skur ved haldeplassen i Ulsteinvik. Elverket sin lastebil vert nytta til utrykningsvogn. Det er planen å kjøpe ny brannbil, men det har til denne tid skorta på midlar. Ny brannstasjon er planlagd å ligge i det påtenkte nye rådhuset.

Brannlova av 19.11.1954 set krav om eit ordna feiarstell. Frå 1960 er det tilsett ein feiar i kommunen. Det vert feia to gongar årleg og for dette betaler huseigarane ei avgift som vert innkravd av feiaren. Feiaren har også brannsynet.

Fra 1. juni 1959 har det vore ordna bosstøming innanfor regulert strok i Ulstein, d.v.s. i Ulsteinvik krins. I vinter­halvåret vert det føreteke tøming kvar 14. dag, i sumarhalvåret frå 1. mai til 30. september ein gong i veka.

Vedtekt for det kommunale reinhaldsverket er vedteke av kommunestyret 6.12.1958.

Reinhaldsverket disponerer ikkje spesialvogn, den kommunale lastebilen vert nytta.

Årsavgifta som huseigarane betaler til kommunen er sett til kr. 36,- pr. dunk.

Ulstein kommunestyre har gjort vedtak om at offentleg kjøt­kontroll for Ulsteinvik skal gjennomførast så snart distrikts­veterinæren flytter til Ulstein.

Etter omorganiseringa av veterinærdistrikta har styresmaktene nå avgjort at distrikts­veterinæren i det nye Ulstein veterinærdistrikt skal ha bustad i Ulsteinvik.

Distriktet femner om Hareid, Ulstein, Herøy og dei deler av Sande og Rovde som ligg på Gurskøya.

Ulstein herad er hovedsokna i Ulstein prestegjeld med Hareid som anneks. Ulstein vart skilt ut som eige prestegjeld frå Herøy i 1747.

Første kyrkja i Ulstein vart bygd ikring 1150 på garden Ulstein. Det var ei steinkyrkje med grunnflate truleg på 21 x 16 alner (13,25 x 10 meter).

Kyrkja var av marmor og bygd i rundbogestil. Kyrkja kom i privat eige i 1723, men vart kjøpt attende av bøndene i soknet i 1801. I 1847 slo lynet ned og sprengde dei tjukke murane, slik at det var uråd å tenkje på vøling.

Ny kyrkje vart oppførd av tømmer og vigsla 13. mai 1849.

Våren 1878 vart kyrkja reva og flytt til Ulsteinvik og vigsla 27, oktober same året. I 1914 vart det gjort ei hovedvølsle ved kyrkja og kunstmålar Johan Haddal pryda henne med sine sermerkte rosemålingar. I 1952 vart det innsett nytt pipeorgel.

Ulstein er inndelt i sju skulekrinsar: Flø, Ulstein, Ulsteinvik, Haddal, Hasund, Dimna og Hatløy-Vattøy.

Den 6. mai 1950 gjorde kommunestyret vedtak om innføring av obligatorisk framhaldsskule og den har vore i gang sidan skuleåret 1950/51.

Ved folke- og framhaldsskulen arbeider det idag 20 lærarar. Frå 1/7 1947 har det vore tilsett skuleinspektør. Siste åra har det vore vanskeleg å få fullt utdana lærarar til alle postane.

Når det gjeld undervisningsplanen i Ulstein så les alle klasser etter normalplanen. Skuleåret er på 19,5 veke, fem timar pr. dag i småskulen (1-3 året) og 6 timar pr. dag (4.-7- skuleåret), dertil to veker handarbeid og sløyd fra 4. til 7. skuleåret. Undervisninga i husstell er ikkje gjennomførd ennå, grunna skort på skulekjøkken. Elles må ein seie at standarden ved skulane i Ulstein er sers god.

Skulen vart skipa i 1935 som privatskule og kommunen overtok skulen i 1955. Same året bygde kommunen nytt skulebygg, kombinert med bibliotek og leserom.

I skuleåret 1960/61 har skulen fem lærarar. Der er tre klasser med 94 elevar, 46 av desse er frå Ulstein og 48 frå andre kommuner.

Skulen har eksamensrett.

Den 29. desember 1960 gjorde kommunestyret prinsippvedtak om innføring av den 9-årige einskapsskulen, bygd på mønsteret 6 + 3 år. Etter dei oppgåver over barnetalet som ligg føre er her, så langt ein kan sjå, fullt grunnlag for utbygging av den linedelte ungdomsskulen.

Ulstein lærlingeskule vart skipa i 1941 (skulen heitte til å byrje med Ulstein tekniske kveldsskule). Skulen vart frå hausten 1959 mellombels nedlagd på grunn av lite søknad. Den tid skulen var i gang vart han søkt serleg av slike som var knytte til industri verksemdene i bygda.

Skulen vart grunnlagd i Ulsteinvik i 1908. Skulen er dreven av Sunnmøre krins an N.K.U.F. Lokala er nyoppussa og skulen er kjend for å ha eit godt miljø. Søknaden har vore jamt god. Elevtalet for skuleåret 1960/61 var 70 – 13 innanbygdes og 57 utanbygdes elevar.

Ulstein folkeboksamling er ein gamal institusjon, skipa i 1830. Boksamlinga var då felles for dei tre sokna i heradet, Ulstein Hareid og Vartdal.

I 1945 fekk Ulstein ei pengegåve på kr. 50 000,- til bygging av nytt bibliotek. Dette er lagt til Realskulebygget og vart teke i bruk i 1955/56. Lokala er romslege og moderne.

Diverre har plassmangelen ved folkeskulen i Ulsteinvik gjort at biblioteket sine lokal mellombels må nyttast til klasserom.

I Ulstein finst det elles ei mengd samskipnader av ymse slag. Kristeleg liv og verksemd har hatt og har framleis ein stor plass mellom folket. Song- og musikklivet har rike tradisjonar. Eldste mannsskoret vart skipa i 1884 og er såleis snart 80 år.

Hornmusikklaget «Ulf» vart skipa i 1893. Idrottslaget «Hødd» vart skipa i 1919. Laget arbeider nå med bygging av ny grasbane på idrotsanlegget «Høddvoll».

Ulstein Samfunnshus vart ferdig til bruk hausten 1960. Det er ei rad lag og samskipnader og ei lang rekke private luteigarar som står bak tiltaket.

Huset har kosta kr. 550 000,­ og pr. 22. 2. 1961 var gjelda på kr. 357 000,-. Scena er stor og romslag, 14 x 7 meter + 1 meter forscene.

I salen er der sitjeplass for 450 personar.

Ulstein har ikkje eige sosialkontor. Dei ymse greiner innan denne sektoren vert for det meste administrert av nemndfor­menn. Serleg etter siste heimskrigen har utviklinga vore stor på dette området.

Det er ikkje gjennomført noko form for kommunale tilleggsytingar til dei ymse trygder.

Når det gjeld omsuta for dei gamle har ein gode tradisjonar å støtte seg til i Ulstein, idet Ulstein Gamleheim vart oppførd i 1891 som den første i sitt slag i Møre og Romsdal. Ulstein Indremisjon sto føre drifta og tok det økonomiske lyftet med den.

Med åra vart denne heimen umoderne og for liten og i 1956 gjekk kommunen igang med reising av Ulstein Kvileheim på ny tomt i Ulsteinvik sentrum.

Heimen vart ferdig til innflytting til påske 1959. Huset er oppført i betong i tre fulle høgder og med ei grunnflate på 345 m2. I første høgda er plass til sjukestove som kan ta imot ni pasientar. I andre og tredje høgda er der plass til 23 pensjonærar. Elles er der eige husvær for styrarinna og på tørkeloftet er der innreidt rom for tenarstaben.

Kvileheimen har også eit moderne vaskeri. Der er tilsett ein tenarstab på 10 stk. irekna styrarinne, to samarittar og ei ved vaskeriet. Til å stå føre tilsynet med kvileheimen er det valt ei nemnd, 4 av kommunestyret, 2 av Ulstein Indremisjon og 1 av Ulstein Sanitetsforening.

Desse to organisasjonane har vist stor interesse for saka. Elles har mange lag og samskipnader og likeeins privatfolk gjeve rauste gåver til heimen, så ein kan seie med rette at heile bygda står bak tiltaket.

Kvileheimen kosta fullt innreidd omlag kr. 730 000,-.

Frå 1954 gjekk ordninga med helsesøster over til å vere kommunal. Frå den tid har Ulstein hatt helsesøster saman med Hareid.

Helsesøster står under tilsyn av helserådet. Ho skal føre dagbok over verksemda si og legg denne fram for helserådet til gjennomsyn etter påkrav. Ho må setje seg vel inn i sosial­lovgjevinga, føre tilsyn med helsetilstanden i heimane og gjeve melding om blinde, dauve, åndsveike osv.

Ho fører kartotek over småbarn og skuleborn, TBC og andre vaksiner etc. Vidare har ho tilsynet med næringsmiddelverksemder, kaféar, butikkar og arbeidsplassar og driv opplysnings- og rådgjevande verksemd.

Kontrollstasjon for spe– og småbarn vart oppretta. i 1946 av Ulstein Sanitetsforening. Utstyret til stasjonen har foreninga skaffa til veges med bidrag frå helsedirektoratet og ved eigne midlar. Kommunen held kontorlokale i lækjarbustaden og sanitetsforeninga betaler lækjaren. Siste året var lækjarhonoraret omslag kr. 2000,-.

I 1960 hadde stasjonen vitjing av 138 spebarn og 285 småbarn. Det var 95 % frammøte av dei første og 90 % frammøte av dei sistnemnde.

Den 26. mars 1960 gjorde kommunestyret vedtak om at nyord­ninga med husmorvikarverksemnd og heimesjukepleie, slik som den er fastsett etter departementet sine retningsliner av 15. mai 1959, skal gjelde i kommunen. Diverre er det vanskeleg å få kvalifiserte søkjarar til denne tenesta, slik at verksemnda har innskrenka seg førebels til berre husmorvikarverksemnd med 2 husmorvikarar.

Formannen i husmorvikarnemnda fører det daglege tilsynet og tilviser hjelp i heimar der sjukdom eller andre omstende gjer at det er akutt trong om arbeidshjelp.

Etter den nye ordninga yter staten og trygdekassa kvar kr. 1.000,- pr. år for kvar husmorvikar eller heimesjuke­pleiarr, men på vilkår av at desse har dei turvande kvalifikasjonar.

Barnevernsnemnda (tidlegare verjerådet) er vald av kommune­styret og har 5 medlemmer. Nemnda sitt arbeidsområde femner om tilsynet med alle fosterborn, både i private og barneheimar. Omsuta kan vare til fyllte 21 år.

Vidare vert det ført til­syn med born som ikkje får forsvarleg pleie, med underutvikla born og med lovovertrædarar. Hjelpa som nemnda gjev borna kan vere av ymse slag. Nemnda sender kvart år melding til Statistisk Sentralbyrå.

Edruskapsnemnda er på 5 medlemer. Mandatet åt nemnda er fast­sett i lov av 26.2.1932, § 3. Dat heiter her at nemnda skal verke for å betre edruskapstilhøva i kommunen ved:

1. Ta seg av personar som misbrukar alkohol eller andre rusande eller bedøvande midlar, i tilfelle ta avgjerd om å legge dei inn på sjukehus eller kurstad og yte råd og
   hjelpe til dei pårørande.
2. A stø og fremje undervisning og opplysningsverksemd om alkoholspørsmålet i skular og på annan måte.
3. A gjere føreteljingar og gi fråsegner til dei kommunale styresmakter til fremje av nemnda sine oppgåver.

Etter lova sin §15 fell det på kommunen å reie ut midlar til nemnda si verksemd. Desse utlegga kan kommunen få refundert av statskassa dersom Stortinget løyver turvande midlar.

Forsorgstellet vert administrert av forsorgstyret som er samansett av 8 medlemer. Det tek seg av personar som treng stønad av det offentlege avdi dei ikkje kan forsyte seg sjølve og ikkje har nokon avvan forsytar, og støttar elles der det. trengs hjelp. Formannen i forsorgstyret har tilvisingsrett.

Frå gamalt av har kombinasjonen jordbruk og fiskeri vore den viktigaste næringsvegen i kommunen. I nyare tid då særleg etter første heimskrigen, har næringslivet vorte meir nyansert. Det har vakse opp industrverksemder i møbelbransjen og skipsindustri i samband med reparasjon og nybygging innan fiske­floten. Dessutan er her verksemder som driv med tilvirking av fiskeprodukt.

For å få ei meining om korleis og på kva måte folket i kommunen skaffar seg inntekter har ein gruppert skattytarane i kommunen etter dei viktigaste inntektene dei har hatt i 1960. 46 personar hadde gardsdrift som einaste inntekt, gardsbrukarar med bi-inntekt i industri og anleggsverksemd var 72 personar og 55 hadde gardsbruk i kombinasjon med fiskar.

Kommunen hadde 183 fiskarar og 37 med biinntekt i industrien. 32 personar hadde sitt arbeid i samferdsel, 146 i handel, bank, kafé og hotell. 244 var industriarbeidarar, 69 handtverkarar, 79 i anlegg- og byggeverksemd og 96 tenarar og hushjelper. 95 i sjøfart og 90 tenestemenn. Kommunen hadde 92 pensjonistar.

I Ulstein var det i 1959 i alt 235 bruk med over fem da jordbruksvidd. Drifta er hovedsakleg basert på mjølkeproduksjon med storfe. Kontrollaget hadde i 1959 26 medlemmer pr. ku var det omlag 2900 kg. mjølk.

I tillegg til mjølkeproduksjonon vert det drive med litt kjøtproduksjon i samband med storfehaldet. Elles har dei fleste gardbrukarar nokre sauer til eige bruk og like eins nokre høner. Veksttilhøva er jamt gode, vintrane er milde og våren kjem tidleg. Grasavlingane er difor sikre og store. I einskilde bygder er ein god del av jorda sand- eller myrjord og her vert det drive med litt gulrotdyrking.

Den dyrkbare jorda i Ulstein er oppgitt til omlag 1770 da. Det er ikkje lett å dyrke jorda her i kommunen. I fastmark er det mykje stein, i myra ligg store røter og sterk grøfting må til over alt. Dei siste åra har mekaniseringa i jordbruket gått fort også her i kommunen. Traktortalet har auka frå 6 til 87 sidan 1949. Antal mjølkemaskiner har i same tidsrom stige med 41.

I 1949 var det ikkje oppgitt nokon mjølkemaskin. I 1960 hadde 203 gardbrukarar i Ulstein luter i Sunnmøre meieri og same året leverte desse gardbrukarene 901 065 kg mjølk til meieriet. Det er ein auke på 61 000 kg fra 1954.

Heradet er eit kystherad med lite skog, men den siste tida bar skogen auka synbert. Nåleskogen er berre planta skog, den første vart planta i 1880-åra. Etter den tid har fleire store områder vorte tilplanta, og skogen trivst etter måten godt. Siste åra har kommunen løyvt tilskot til privat skogplanting.

Attåt jordbruket og det som heng saman med det, har fiskeri frå gamalt av vore ei svært viktig støttenæring. Dette har snutt seg noko i den seinare tid, meddi jordbruket har fått andre støttenæringar som småindustri, anleggsverksemd og arbeid ved dei større verksemdene mellom onnene, medan fiskerinæringa meir og meir har vorte ei sjølvstendig næringsgrein som vanleg vert dreva året rundt på dei ymse felt.

Årsaka til dette er i første rekke at båtane som nå vert brukte til fiske er store havgåande båtar som må drivast heile året og på mange fangst­felt dersom det skal løne seg.

Etter merkeregisteret er her idag omlag 150 merkepliktige farkostar, men dei aller fleste av desse er båtar på rundt 20 fots lengde. Her er fire farkostar på over 100 fot og 21 mellom 40 og 100 fot.

Oppgåvene viser at på grunn av den store svikten i fiskeriet, då særleg stor- og vårsildfisket, som det har vore siste åra har ein stor del av fiskarane vore nøydde til å søkje anna arbeid, og då helst slikt arbeid som ikkje har kasta av seg så stor arbeidsinntekt som fiskeriet gjorde. Fiskenæringa er idag nede i ein byljedal, men det er å vone at det vil rette seg til det betre om ikkje altfor lenge.

Industri og handtverk, saman med bygge-og anleggsverksemd er nå viktigaste næringsvegen i Ulstein kommune, meddi 26,1 prosent av skattytarane tek størstedelen av innkoma si i desse yrka

Ulstein fekk elektrisk kraft i 1918 då kommunen sitt eige verk vart oppført. Etter den tid har det vakse opp industri av ymse slag som har gjeve leve rød til mange huslydar. I heradet er her nå fire mekaniske verkstader som driv med vøling av skrog og maskiner på fiskebåtar og som også bygg slike. Største verkstaden kan landsetje båtar på inntil 700. Ein har merka ein stor svikt i tilgangen på reparasjonsarbeid frå fiskefloten siste åra, særleg på grunn av feilslått fiske. Skipsverkatadane har difor slått inn på andre vegar. Det vert bygt fiskekebåtar for m.a. Færøyane og ein av verkstadane har spesialisert seg for bilferjer.

I 1950 vart det oppført eit moderne fryseri der det vert omsett all slags fisk og sild, og med god lagerplass for leigefrysing. Kapasiteten ved fryseriet er 300 000 kilokaloriar – 30 tonn fiskeprodukt pr. døgn. Av annan industri som er knytt til fiserinæringa må nemnast ein sildoljefabrikk med døgnkapasitet på 10 500 hl. Fabrikken var ny i 1959.

Vidare har vi ein mekanisk verkstad som har spesialisert seg på maskiner og utstyr til fiskeindustrien. Her er også eit par sildesalteri og eit røykeri, notbøteri o.a. Liksom i andre sunnmørsbygder har møbelindustrien også hatt si blømingstid i Ulstein. Siste åra har det vore ein merkbar tilbakegang i denne næringa, men det ser nå ut til å ha stabilisert seg på eit naturleg plan. Her er fem-seks verksemder i bransjen.

Handtverkarar i dei ymse fag gjev arbeid til omlag 70 mann. Her er ikkje nemnande heimeindustri i bygda idag.

Skal ein gi ein kort karakteristikk av industrien i komunnen må ein kunne seie at den stort sett er tufta på sunne økono­miske tilhøve med eit naturleg og godt samspel mellom dei ymse verksemder og med næringslivet elles i bygda. Industri­leiarane har i dei fleste høve vist stor varsemd i sine disposisjonar og det har vore etter måten stabil sysselsetjing.

I Ulsteinvik har det vakse fram eit sentrum med livleg handels­verksemd med spesialforretningar i dei ymse bransjer, handelslag og landhandleri. I Ulstein er det idag 45 som har løyst handelsbrev for kjøpmannshandel.

Her er dessutan fleire kafear, eit hotell og to hospits. Ved det eine hospitset pågår i desse dagar store utvidingar.

I Ulstein er det idag ein bank: Ulstein Sparebank, som vart skipa i 1927. Sunnmøre Kreditbank A/S har fått løyve til å opprette filial i Ulsteinvik, og denne vil bli opna i løpet av 1961.

I 1929 vart det starta eit prenteverk i Ulsteinvik og samstundes tok lokalavisa Vikebladet til å kome ut. Det kjem ut ein gong om veka (kvar torsdag) med lokalnytt serleg frå Ulstein og Hareid. Opplaget er i 1961 2200 eksemplar.

Ved prenteverket arbeider det tre mann.

Kommunekassa sin kontantsum, kassabeholdning og disponible bankinnskot, utgjorde pr. 30.6.1960 kr. 291 374,38.

Den 30.6.1960 hadde kommunen fond og avsetjingar på tilsaman kr. 950 180,-. Av dette var kr. 536 606,- avsette unytta løyvingar og kr. 172 993,- skatteavskrivingsfond.

Når det gjeld store investeringsoppgåver er det som regel uråd for ein kommune å makte å løyse desse med løyvingar over det løpende budsjettet. Det har difor til sine tider vore naudsynt å ta opp lån. I 1916/17 bygde kommunen elektrisitetsverk.

Den økonomiske krisa som fylgde i åra etter var hard og i 1932 måtte kommunen få istand gjeldsordning. Det vart då teke opp eit lån i Kommunalbanken på kr. 744 021,-. Til utbygging av elektrisitetsforsyninga har det sidan vorte lånt ialt kr. 1 190 000,-.

Det har elles vorte lånt til finansiering av skulebygg og kvileheim for gamle og også til vegutbygginga. Kommunen si samla lånegjeld pr. 30.6.1960 var kr. 1 312 377,16 eller omlag kr. 380 pr. innbyggar.