Straumane Handelslag

I 1938 flytta butikken inn i nye lokale nede ved sjøen. Dette var på vel 100 kvadratmeter. Varene kom sjøvegen, og det forenkla kvardagen ein god del. Ein del varer måtte hentast med robåt i Ulsteinvik. Var det mykje som skulle fraktast, så hang det ein båt til – på slep for å få med alt. Etter kvart vart mykje sendt med mjølkebåten Eikholm, som leverte varene på Bjørnulfbuda like ved Hasund Mek. Verksted. Dette gjorde at roturen vart mykje kortare. Varene måtte Peter ro inn til butikken på flo sjø, for å kome seg heilt inn til butikken.

I lokala nede ved sjøen hadde Straumane Handelslag tilhald i 44 år, og hadde alt i dei tider rykte på seg for å selje varer til låge prisar. Det heile starta med at det vart ein konflikt mellom dei som dreiv handel i Ulsteinvik, og dei som dreiv i utkantane. I dei tider var det alle som hadde høns, og dei leverte egga sin på butikkane, ofte som betaling for varer. Det kunne hende at dei kunne ta imot 7000 egg pr. månad. Desse egga vart sende til Bergen, og det var slett ikkje forteneste på denne handelen. I Ulsteinvik fekk utkantbøndene høgre pris for egga sine, men handelsmennene tok ikkje imot meir enn dei ville handle for. Peter meinte at han ikkje kunne vise dei vekk, sjølv om butikken ikkje trong egg. Då ville ikkje butikken få annan handel med bøndene heller.

Det vart diskutert med handelsmennene i Ulsteinvik om det ikkje kunne vere mogleg å ha lik pris på egg, men det gjekk dei ikkje med på. Peter svara med å skru ned prisen på kolonialvarene med 10 prosent, og omsetninga voks. Det var ingen grunn for bøndene å reise til Ulsteinvik for å bytte inn egga sine.

I lokala ved sjøen vart det også gjort ein del endringar opp gjennom åra, Blant anna vart det bygd eit fryseri, der dei lokale leigde seg fryseplass til varer som trengde dette.

Innhaldet i butikken var varer til dagleg bruk. Stoff på rull, arbeidsklede, kvardagskrustøy, formjøl, korn av ulike slag, koks, kol, tjære, gjødsel og alt som var brukt på gardane.

Butikken var også då plassen for å få høyre bygdenytt. Mange hadde god tid når dei tok turen til butikken, og sette seg ned og prata, og var sosiale.

I periodar med god handel, var søstera til Peter (Ingerid Hasund fødd 1905) innom og hjelpte til. Det var også Gunnvor Hasund (f.1911, d.1986), kona til Peter. Gunnvor hadde også ein periode butikk i kjellaren på huset deira i Hasundstranda. Dette var ein filial som var i drift ei tid med høg aktivitet på sildoljefabrikken.

På slutten av 60-talet vart det gjort større endringar på sjøbua. Dei andre aksjonærane vart kjøpte ut, og Peter sat med alle aksjane i Straumane Handelslag.

Mønetaket på sjøbua vart fjerna, og det vart bygd ein full etasje til opp på dei gamle murane. I tillegg vart det i løpet av 70-talet påbygd og ombygd fleire gonger for å optimalisere drifta.

I 1982 vart det stor utbygging på Straumane. Heile 1400 kvadratmeter vart påbygd i 2. etasjar og kosta den gongen 4 millionar kroner. Det var først planar om å bygge på 700 kvadrat i ein etasje, men då ”tok Peter nedføre” og gav beskjed om at ”vi kan ikkje drive å bygge på ut i eningen”. Dermed kom andreetasje også på.

På dette tidspunktet var både Norleif og Sigmund godt involverte i drifta. Sigmund Hasund (f.1944 – d.1995) starta å jobbe på butikken midt på 60-talet ein gong, medan Norleif Hasund (f.1952) kom inn i bildet for fullt i 1972.

I perioden rundt den store påbygginga i 1982 tek også Sigmund og Norleif over aksjane i Straumane Handelslag. Dei eig no 50 prosent kvar.

Drifta framover 80-talet var prega av stor auke i omsetning, og butikken vart kjend i heile regionen for sitt store vareutval og gode prisar. Straumane Handelslag as var leiande på sitt område. Sportsutstyr, hus og hage, leiker, sko, jernvarer og matvarer var det som var i vareutvalet. Butikken vart mest kjend for å herje med prisane på sportsutstyr, og var også den største klubbleverandøren av Hummel i Noreg. Butikken selde også mykje anna rart, alt etter kva som var i marknaden av konkursvarer.

Butikken hadde gode år og var godt innarbeidd. Den 22. mars1995 døydde Sigmund Hasund brått og uventa på post. Sigmund var drivkrafta som heile tida hadde nye idear og vyar. Han vart sterkt sakna i drifta.

Sonen til Sigmund, Tore Hasund (f.1976), kom inn i drifta akkurat fylt 19 år. Lite erfaring, og med masse utfordringar. Norleif var sjølvsagt med vidare, og dreiv for det meste Spar-butikken i første etasje. I denne perioden vart også drifta delt opp i to forskjellige selskap, og bygningsmassen fråskilt i eige selskap. Tidene endra seg, og marknaden for konkursvarer tørka ut. Straumane Handelslag var mest kjend for å drive med sport, og det vart bestemt at det skulle startast eigen sportsbutikk i det nye kjøpesenteret Blåhuset i Ulsteinvik. Butikken opna 11. desember i 2001, Straumane Sport AS. Denne butikken er i dag ein del av Sunnmøre Sport Holding AS, og eig og driv fleire sportsbutikkar på Sunnmøre og i Stryn. Selskapet er drifta av blant andre Tore Hasund.

Spar Butikken står framleis godt i lokalmiljøet, og er i dag drifta av Norgesgruppen sentralt, etter at Norleif valde å pensjonere seg i 2007. Butikken er framleis eigd av Norleif Hasund og Tore Hasund, medan drifta er utleigd.

Peter vart fødd 12. januar 1909 og døydde 12. november 1993. Han var gift med Gunnvor Hermansdatter Nesset (f.19 april 1911, d. 28 juli 1986). Bygde huset «Skogly» på ei utmarkstomt i Hasundstranda, frådelt frå Johangarden i 1937. Peter og Gunnvor hadde borna Einar Kåre Hasund (f 1931 d 2008). Harald Hasund (f 1940), Sigmund Hasund (f 1944 – d 1995) og Norleif Hasund (f 1952).

Peter var ein mann med godt humør, alltid blid. Alle kalla han Petter, men han var døypt Peter. Son av Enok Hasund og Kristine Rødseth frå Volda. Peter starta Straumane Handelslag, og jobba der heile livet. Han pensjonerte seg nokre dagar etter at han fylte 80 år, men fann ut at det var ikkje noko for han. I løpet av få dagar var lagerfrakken på plass igjen og han var i butikken og gjorde forefallande arbeid, og køyrde ut varer til kundar.

Han køyrde alltid med litt ope glas når han var ute og for med bilen, og enkelte meiner at dei høyrde plystringa før enn dei høyrde bilen. Han plystra alltid når han køyrde bil. Også inne på butikken. Peter var veldig glad i korpsmusikk, spesielt marsjar.

Han var også dirigent i HDU, etter at far hans, Enok Hasund, starta korpset og dirigerte det i mange år. Peter hadde også aspirantøving heime i huset sitt på Hasund. Alle sønene var også med og spelte. Peter hadde alltid ein kommentar og eit smil på lur.

Vart fødd i heimen i Hasundstranda 25. november i 1944. Han var nest minst av fire brør. Ein kan vel seie at han voks opp på Straumane. Det var ei familiebedrift, så alle måtte hjelpe til frå dei var i stand til det.

Det var ikkje skulefritidsordning på den tida. Når skuledagen var over, gjekk dei ned på butikken. Her laga dei seg middag, og her gjorde dei lekser.

Før han reiste i militæret i 1965, gjennomførte han kurset «Kolonialbutikken» gjennom Folkets brevskole. Han ville lære meir om butikkdrift. Etter han kom frå militæret heldt han fram med å jobbe på butikken i lag med ein av brørne og faren. Mora var der også mykje. Skuleåret 69-70 tok han handelsskule. Undervisninga fekk dei her i Ulsteinvik. Sivertsen (mann til Åshild) var læraren deira i marknadsføring. Eksamen avla dei ved Ålesund Handelsskole 7. juni i 1970.

Han hadde stort sett godt humør. Var snill og hjelpsam. Han hadde kjøpt seg ein gammal Fiat som han sette i stand. I 1972 selde han denne, og kjøpte seg hustomt av Jon Gardshol, på prestegardsjorda i Dimnasund.

I 1973 gifta han seg med Liv Marit Hasund, og flytta inn i nytt hus. I 1974 vart Gunn Marte fødd. Ho var første jenta i familien, så det var stor stas. Dette var midt i ei av fornyingane av Straumane med arbeid der til langt ut i dei små timar. Avtalen var at om der var lys på soverommet heime, måtte han køyre og hente jordmor. Telefon og eigen bil hadde dei ikkje. I 1976 vart Tore fødd.

I 1980 var det den stor ombygginga på Straumane. Då vart Katrine fødd.

Straumane var livet hans. Han deltok ikkje så mykje på heimefronten. Var glad i hagestell, men fritid frå jobben var det minimalt av. Ikkje hadde dei skikkeleg ferie heller. Han kunne kome heim kl. 11 ein dag og seie at i dag har eg ferie – dette vart det meir ordning på når borna vaks til.

Etter utbygginga i 1980 delte dei drifta mellom seg, og han vart dagleg leiar på «Loftet». Dette var hans kongerike. Her selde han alt av sportsutstyr: Ski, syklar og fiskeutstyr. Kundar kom frå fjern og nær for å handle på Straumane. Han levde og ånda for dette, var rastlaus og ville utvikle drifta meir. Han reiste på messer og utpakningar, skoga tak i konkursbu, (lufta ut røyklukta), sette ned prisane, og salet gjekk som smurt. Han sette si ære i å skaffe alt det folk ville ha. Ei jul gjekk dei tom for ski. Så 2. juledag i eit fælt snøvêr køyrde han til Åsnes skifabrikk i Dale i Sunnfjord og fylte bilen med ski. Det måtte vere klart til dei opna 3. juledag –. Han tenkte omsetning heile tida. Fortenesta kom i andre rekke.

Han var glad i song og musikk, men spelte ikkje noko instrument sjølv. Men alle borna gjekk i skulekorpset, og det var han stolt og glad over. Han deltok i alle arrangement som korpset hadde, og sponsa dei gjerne. Både med pengar, gevinstar og utstyr. Då Hasundgot vart skipa, var han sterkt inne der og.

Han var glad i å vere i lag med familien. Sjølv om dei jobba i lag på Straumane, vart dei fleste juler feira i lag med foreldra. Det var også fastlagt ein tur til Nordfjordeid der den eldste broren budde, ein av juledagane. Vanlegvis var han ikkje så opptatt av feiring, men då han skulle bli 50, inviterte han alle på Straumane med ektefelle til julebord/selskap heime. Tre-fire månader seinare, 22. mars i 1995, fall han om på jobb. Her døydde han brått og brutalt av blodpropp i lunga. Han fall på sin post.

P.S. Det året han døydde, vann han 1.-premie for mest selde syklar frå Merida. Premien var ein tur til Taiwan for å sjå produksjonen. Denne turen vart det Tore som fekk overta.