Ulsteining fann rik fiskebank

Ei av dei første utfordringane eg møtte på, var at mannen eg leitte etter, hadde kutta ut første namnet sitt. Men på Nasjonal-biblioteket si heimeside kan du søke på det meste, og få svar.

Eg fann Ålesunds Skipperforenings historiebok 1892-1942, av Odd Vollan. Der finn vi fylgjande omtale av Olai Garshol, sitat: ”Olai Garshol er født i Ulstein 13.juli 1863, død 10.juni 1929. Han ble skipper 20 år gammel, og var siden fiskeskipper i mange år hos Heggen, Ålesund, til han kjøpte sin egen skute i 1909. Hans navn er særlig kjent i forbindelse med fiskeriundersøkelser utenfor Norskekysten. I 1904 var han knyttet til ”Michael Sars”, og fra 1905 førte han D/S ”Skjold” Blant de banker som ble funnet på disse ekspedisjoner er Skjoldryggen. På nordlig bredde 66 grader, og østlig lengde 7 grader, oppkalt etter skuta, og Garsholbanken på nordig bredde 65 grader og fem minutter. Østlig lengde 6 grader og 40 minutter, oppkalt etter skipperen. Olai Garshol var medlem i Ålesunds Skipperforening til han døde i 1929”. Det at han hadde kutta ut første namnet sitt, det gjorde det vanskeleg å finne han. Det var ikkje spor etter han i bygdebøkene for Ulstein. Ei kjelde skriv at han var fødd i Ulstein, men ei anna kjelde skriv at han var fødd i Djupvik i Herøy. Det er rett, og dermed fann eg han att i bygdebøkene for Herøy. Han var son til Rasmus Rasmussen Nupen, Sande f. 1828, og Berte Nilsd. Garshol f. 1834. Dei flytte til Garshol i Ulstein, og tok tydelegvis namnet Garshol. Olai Garshols fulle namn var Rasmus Olai Britanus, han vart fødd 13. juli 1863. Han vaks opp i Ulstein, men flytta først til Måløy og så til Ålesund. Han gifta seg med Amalie og fekk fem born: Ragnvald Hermann, Odd, Georg, Berte og Jens.

Garsholbanken er ein fiskebanke i Norskehavet ca. 30. nautiske mil vest av Sklinna i Leka kommune, Nord Trøndelag. Garsholbanken ligg vest av Haltenbanken på 65 grader og 5 minutt nordleg breidde, og 6 grader og 40 minutt austleg lengde. Det er frå 250 til 350 meter djupne på Garsholbanken.

Det mest vanlege fisket som blir drive her er fiske med line etter lange, brosme og kveite. Men vi var også heilt opp i kanten av banken med seigarn ein vinter. Fiskebanken har vore mykje brukt av nordmøringar og romsdalingar. Skipper på linebåten ”O Husby” frå Averøya, Ingvald John Husby, er ein som har vore mykje på Garsholbanken. Han fortel at det er ein god fiskeplass, men at dei har mindre plass å arbeide på etter at oljeverksemda kom på banken. Fiskeriet på banken føregår med autolinebåtar som er mellom 40 og 50 meter lange. Dei fleste er frå Møre og Romsdal og Sogn og Fjordane. Dei set ut store mengder krok heilt opp til 50000 krok, som vert egna automatisk av egnemaskina. Det er i hovudsak lange og brosme dei fiskar, men dei får også hyse og kveite. Romsdalingane og nordmøringane har drive fiske på Garsholbanken i mange år. Frå 1900 og framover vart det utvikla eit havfiske med større båtar frå Møre og Romsdal. Skipperane følgde nærast etter dei som dreiv med leiting etter nye fiskeområde, slike som Olai Garshol på ”Skjold”.

Den 17. april 1961 skjedde det ei stygg ulukke på Garsholbanken. M/K ”Godthåp” frå Vikan i Fræna gjekk ned, og ni mann omkom.

Olai Garshol fann også Skjoldryggen, som er eit grunt område utanfor Sør-Helgeland. Her er den norske kontinentalsokkelen mellom Stad og Andenes på sitt breiaste, avstanden til kysten er ca.150 mil. Skjoldryggen er ein vanleg fiskeplass for autolineflåten, der er delvis korallbotn. Det er hovudsakleg lange og brosme som dominerer i dette området, Men der kan også vere sild.

Svart gull og verdifull gass

Då Olai Garshol fann Garsholbanken visste han ikkje at denne fiskebanken hadde ein skatt til, under havbotnen, og at banken skulle blir arena for den største og mest kompliserte utbygginga til havs.

Åsgardfeltet er eit oljefelt og naturgassfelt som ligg på Garsholbanken. Statoil melder at feltet ligg på Haltenbanken, men det er faktisk upresist. Dei som jobbar der seier at dei er på Garsholbanken, det same viser kartet.

Statoil er operatør for feltet. Utvinninga frå feltet starta i 1999.Namnet kjem frå Åsgard i norrøn mytologi.

Feltet ligg på 240-320 meters havdjup og er bygd ut med utvinningsutstyr på havbotnen. Utvinningsbrønnane er festa til produksjons- og lagerskipet Åsgard A.

Den halvt nedsøkkte plattforma Åsgard B handterer naturgasskondensat (lettolje) og naturgass. Gassvoluma blir levert gjennom Åsgard Transport som er ei rørleidning til Gassterminalen på Kårstø i Rogaland. Kondensat blir levert som eigen kvalitet under namnet Åsgard Blend til lagerskipa Åsgard A og Åsgard C. Statoil driv plattformene Åsgard A og Åsgard B sjølve.

Utbygginga av Åsgard- feltet var ei av dei mest kompliserte og krevjande på norsk sokkel.

Men det er også eit område der fiskeflåten har fått innskrenka sitt fangstområde litt, men totalt sett er det til å leve med.

Det var med andre ord eit område med store økonomiske verdiar Olai Garshol fann i 1905.

• Bjarne Rabben Herøyboka. [1] 3: Gardar og folk
• Fiskeridirektoratet
• Havforskingsinstituttet
• Odd Vollan Ålesunds Skipperforenings historie 1892-1942
• Knut Arne Høyvik ”Det e til havet laga” Jubileumsbok for Mørenot Dyrkorn 2013
• Nasjonalbiblioteket, diverse opplysningar
• Norsk Oljemuseum
• Statoil Heimeside