Høddeventyret

Dersom vi skal trekke fram EIN bestemt kamp som går inn i historia til Hødd som den mest spektakulære, den mest betydningsfulle og mest kraftfulle, vågar eg påstanden at det må vere kampen mot trondheimslaget Kvik på Lerkendal denne oktober-søndagen for 42 år sidan. Det var fleire store Hødd-kampar seinare også, men denne kampen utløyste alt det som kom seinare. Hadde ikkje Hødd gjort denne kraftprestasjonen 10.oktober 1965 hadde ikkje Hødd-historia sett slik ut som ho gjer i dag. Difor var denne kampen så utruleg viktig.

Hødd var i 1965 eit ferskt lag i 2. divisjon. Klubben hadde året før rykt opp frå 3. divisjon, og det var vel ikkje mange som trudde at laget kunne ta eit nytt opprykk på direkten. Men gjennom heile sesongen hadde Hødd kjempa i toppen. Kjetil Hasund fortel at dei hadde overrumpla ein del lag med ein offensiv fotball. Dei hadde rett nok spelt ein del uavgjort, og hadde greidd å rote seg bort ved å tape begge kampane mot botnlaget Årstad frå Bergen.

Den sterkaste utfordraren til Hødd var Rosenborg. Hødd hadde tidlegare i sesongen slått RBK 2-1 på Lerkendal og spelt 5-5 mot trønderane på Høddvoll i ein kamp der høddane leia 5-3.

– Slik sett var det ikkje ufortent at Hødd rykte opp, meiner Kjetil Hasund. I nest siste seriekamp, heime mot nøkkellaget Brann, greidde Hødd berre 1-1. Dermed var absolutt alle både i Trondheim, Bergen, Ulsteinvik og elles i landet sikre på at Rosenborg kom til å sikre opprykket i siste runde. Rosenborg skulle møte nettopp Brann i Bergen, medan Hødd skulle til Trondheim for å møte Kvik. Ironisk nok på Rosenborg si heimebane, Lerkendal. Ikkje berre hadde Rosenborg to poeng å gå på, men dei hadde langt betre målforskjell enn Hødd. Seks mål var forskjellen. Ikkje berre måtte Rosenborg tape for Brann i Bergen i siste runde. Hødd måtte vinne ein braksiger over Kvik i Trondheim.

Dramatikken vart ovenreldande denne ettermiddagen. Kampane starta klokka 13 på søndag, slik vanleg var på den tida. Hødd hadde reist til Trondheim med fly dagen før og installert seg på hotell. Laget som spelte i Trondheim var dette, i ein 3-4-3 formasjon:

I mål Einar Waage, venstre back Kjell Garnes, høgre back Maggi Vik, senterhalf og kaptein Tor Meinseth. På midtbana: Jon Gjerde og Hallbjørn Hasund sentralt, Bernt Myklebust på venstre og Kåre Våge på høgre. Jan Ulfstein var senterløpar, Kjetil Hasund indre venstre og Magne Fylling indre høgre. Dette var dei 11 spelarane på det historiske Hødd­laget som spelte denne spesielle kampen i Trondheim med rundt 2600 tilskodarar på tribunen. Dei aller fleste var der for å få konstatert at Hødd ikkje greidde å rykke opp …. Ikkje at det var nokon som trudde det kunne skje heller. Sytten minutt ut i 2. omgang leia Hødd berre 3-2. Langt frå dei måla dei måtte ha for å snyte Rosenborg for opprykket. Hødd gjekk opp til 4-2 ti minutt seinare, men framleis var det langt opp og fram. Men så scora Hødd FIRE mål på sju minutt i 2.omgang.

Frå det 72. til det 79. minutt laga Kjetil Hasund og Jan Ulfstein to mål kvar. Dermed stod det utrulege 8-2 til Hødd. Seks mål! I tillegg tapte Rosenborg 2-1 i Bergen. Hødd hadde dermed klart seg med 7-2 siger, men sensasjonen var eit faktum. Hødd rykte opp med 19 poeng og målforskjellen 41-24 (+17), medan Rosenborg fekk 19 poeng og målforskjellen 36-20 (+16).

Hødd hadde fleire plussmål, hadde scora fleire mål og vore best innbyrdes. Ingen tvil om at opprykket var fortent, men du verda for ein dramatikk. Hødd skulle spele i 1.divisjon – i eliten saman med dei beste. I 1966 vart det dermed fire lag frå Oslo, tre frå Østfold, eitt frå Skien, eitt frå Steinkjer – og Hødd frå Ulsteinvik …

For å sjå utviklinga i kampen på Lerkendal kan det vere greitt for lesarane å få alle målscorarane og tidspunkta for måla.

0-1: Magne Fylling 10. min
1-1: Jan Brevik 20. min
1-2: Magne Fylling 23. min
1-3: Kjetil Hasund 51.min
2-3: Stein Arnesen 55. min
2-4: Jan Ulfstein 62. min
2-5: Kjetil Hasund 72. min
2-6: Kjetil Hasund 74. min
2-7: Jan Ulfstein 77. min
2-8: Jan Ulfstein 79. min

Som vi ser var det tre mann som laga måla. Magne Fylling frå Langevåg som var så viktig for Hødd i sesongane 65 og 66. Han laga dei to første scoringane og la grunnlaget for målkalaset.

Kjetil Hasund var stjerna på Hødd – og ikkje nokon var forbausa over at toppscoraren laga tre mål i denne kampen. Han fekk dermed notert 18 seriemål på desse 14 seriekampane. Men at Jan Ulfstein skulle lage tre mål var ein større sensasjon. Bakar Jan hadde knapt laga mål for Hødd før i 65-sesongen fordi han var inne til førstegongsteneste. Han hadde dimma 1. oktober 1965, berre 10 dagar før kampen i Trondheim, og var ikkje spesielt godt trent etter mange månader i forsvaret. Men det var Jan Ulfstein som laga dei to siste, viktige, scoringane til Hødd denne ettermiddagen. Og då skulle han ikkje ha spelt i det heile tatt. For det første var han med fordi Sindre Sundal var sjuk og for det andre skulle han ikkje spele 2.omgangen.

Kaptein Tor Meinseth fortel at trenar Ola Christoffersen i samråd med UK (uttakingskomiteen) alt før kampen hadde bestemt at Jan berre skulle spele ein omgang, og at Hans Gisle Holstad skulle inn. Tor Meinseth såg kor godt Bakar Jan spelte og vart saman med trenaren samd om å la senterløparen få med seg den siste omgangen også. Det skal ein vere glad for. Med sine tre scoringar i 2. omgang var Jan Ulfstein ein nøkkelmann i bragden på Lerkendal! Einar Waage fortel at Kvik­spelarane var svært opptekne av å stoppe stjernespelaren Kjetil Hasund, noko som gav meir rom for Jan Ulfstein. Sjølv hugsar ikkje Jan så mykje av kampen, men han minnest at Maggi Vik kom bort og ruska han i håret og sa at hadde ikkje du vare med så hadde vi ikkje vunne så mykje og sikra opprykket. Bernt Myklebust minnest spesielt eitt av måla til Kjetil. – Han gjekk frå midten av bana, ramla, kom seg opp igjen og raida seg inn til scoring. Ein fantastisk prestasjon.

Etter kampen var det på folkemunne fleire som spekulerte i om Kvik hadde gitt Hødd for lett match, men Einar Waage hugsar at Kvik-spelarane kjempa hardt. Dei la seg ikkje bakpå, men satsa heller offensivt, og heldt då også følge til langt ut i 2.omgang. Jon Gjerde meiner Kvik resignerte då måla byrja å renne inn i andre halvdel av 2. omgang. Det var andre Hødd-spelarar som meiner å hugse at ikkje alle Kvik-spelarane var like budde på kamp, og at det var ein eim av alkohol frå enkelte av spelarane. Kåre Våge hugsar at Rosenborg var sinte på Kvik etter kampen og nærast skulda dei for å ha tapt stort med vilje. Kåre Våge var berre 17 år då han spelte kampen i Trondheim.

Jon Gjerde var i militæret denne tida og fekk ikkje vere med heim på feiringa av opprykket. (Foto SMP)

Kampen var svært spesiell på mange måtar. Kjell Garnes fortel at det ikkje var ballgutar på stadion, og at han sprang bak mål og henta ballen mange gonger. Ein gong henta han ballen, sparka den inn til keeper, men før han hadde kome seg ut på bana igjen hadde Kvik scora.

Trenar Ola Christoffersen hugsar også den episoden, og minnest heile kampen som merkeleg. Hødd sine backar var stort sett i angrep heile tida, og keeper Einar Waage var nervøs for at forsvarsarbeidet vart forsømt. Tor Meinseth seier at Hødd på den tida mangla taktisk skulering. -Vi var gode offensivt, men offsidetaktikk til dømes var noko vi styrte med på lykke og fromme. Og leia vi ein kamp med eit par mål var det ikkje snakk om å trygge leiinga, men halde fram med å angripe, seier Tor.

Bjørge om Hødd

Det vart naturlegvis hektisk etter at kampane var over denne søndagen. Hødd måtte vente i 6-7 minutt i garderoben etter kampen før dei fekk stadfesta resultatet frå Bergen, og etter det gjekk det slag i slag. Hødd-laget feira sjølsagt sigeren på byen i Trondheim med god mat og drikke. Heile rikspressa jakta på Hødd-spelarane den ettermiddagen. Då Hødd var på kafé etter kampen var det nokon som skrudde opp radioen og sportssendinga med Bjørge Lillelien.

Han starta sendinga med å rope HØDD- HØDD- HØDD utan noko anna form for innleiing. Hans Gisle Holstad hugsar det øyeblikket spesielt godt. – Eg trur tårene pressa seg fram i augekroken på fleire Hødd-spelarar akkurat då.

Rosenborg hadde alt bestilt opprykksfest på Britannia, men den måtte dei avlyse. Hødd møtte RBK-spelarane i byen på flybussen. RBK-spelarane gjekk av bussen, og Hødd gjekk på.

Hødd­spelarane kunne ta på seg sitt breiaste sigersglis medan det var nokre slukøra trønderar som måtte reise heim utan opprykk og sigersfest på Britannia. Det vart også sagt etterpå at RBK-spelarane hadde fått ekstra salt i såret av kapteinen på Braathens-flyet frå Bergen til Trondheim. Då flyet flaug over Ulsteinvik på veg mot Trondheim med Rosenborg-spelarane fastspente i flyseta poengterte kapteinen at der på venstre side låg Høddvoll, heimebana til Hødd, som nettopp hadde hindra både Rosenborg og Brann å rykke opp i 1.divisjon.

Sjølv utan internett og SMS hadde sjølvsagt Hødd-bragden nådd fram til Ulsteinvik. Hødd-formann, Sverre Saunes, reiste til Vigra med blomster for å gratulere karane, og fortalde etterpå til avisene: «Dette var mykje, mykje meir enn det me hadde lov til både å håpe og vente». Kjell Garnes seier at det til og med på Vigra var møtt opp ein del menneske som ville hylle Hødd-spelarane. Tor Meinseth seier at det var lidenskaplege Hødd-patriotar på heile Sunnmøre. – Vi kom frå ein liten plass, og yppa oss mot dei aller beste. Vi var jordnære heile gjengen, og det likte folk. Med ekstrabåt frå Vigra til Brandal kom Hødd-heltane til Ulsteinvik og haldeplassen klokka 22 søndag kveld. Der var det rett til Vikingen og tilstelling for spelarar og fruer, fortel Kjetil Hasund. Men før dei kom så langt vart dei hylla av rundt 1000-1500 menneske som tok imot dei på haldeplassen. Reiseleiar Thomas Strandabø skreiv i Vikebladet etterpå: «Der var det like folkesamt som på ei nyttårsnatt. Og hurraropa ljoma som dei burde gjere på ein 17.mai». Einar Waage hugsar godt den gode kjensla dei hadde då dei kom heim til Ulsteinvik. – Det var eit forferdeleg styr. Vi kjende oss som kongar! Ola Christoffersen seier at festen i Ulsteinvik nærast minte folk om friheitsfeiringa i mai i 1945. For enkelte vart festen etterpå noko spesiell.

Jon Gjerde var i militæret då og fekk ikkje vere med heim på feiringa. – I staden hadde eg mi eiga feiring og vasa rundt på brakka på Værnes langt ut på kvelden for å fortelje rekruttane om prestasjonen vår på Lerkendal.

Og denne prestasjonen til Hødd var nærast utanfor fatteevne. I ein kommune med 3000 innbyggarar, der halvparten budde i Ulsteinvik, hadde det vore 2977 tilskodarar i gjennomsnitt på heimekampane i 2. divisjon. I 1. divisjon året etter var det 5177 i gjennomsnitt. «Hødd frå havgapet» som laga «fotballspelarar av gråstein» vart ein kjæledegge for heile fotball-Noreg. Og etter kampen i Trondheim i 1965 kom mange andre store Hødd-kampar, men dei får vi fortelje om ved eit anna høve …