Når ein køyrer riksvegen forbi Haddalbygda, kan ein lett falle på tanken: ”Kor vakkert dei har laga det”. Det var ikkje først og fremst venleiken dei hadde i tankane, dei som mura desse gjerda.

Vel, det kan nok tenkast at muraren etter ein hard arbeidsdag sette seg attpå ein stein og betrakta dagsverket, og tenkte: ”Det ser ikkje så verst ut”. Men ideen, eller rettare ideane bak bruken av steinen, var viktigast. Det var ikkje berre gjerde steinen vart nytta til; Jorda skulle dyrkast, og enkelte parti av bygda var svært steinfull, og det vart store mengder stein som måtte fjernast. Ja, på ein av gardane var det så mykje stein i overflata at den vart kalla ”Ura”. Det var steinplattingar i fjøra, med vòr og stø, mura opne bekker, drensgrøfter i samband med jorddyrkinga, ”treskeveite” for eit vasshjul inne i ”Ura”, og så menn eit bustadhus, som var budd i til fram imot 1950-talet.

Midtpartiet i bygda er kalla ”Myrane”. (Det var ikkje stort mindre stein der, bortsett frå den ytste jorda på ”Myrane”, der gjerda er lågare, og der det heller ikkje er fylt ut steinplatting i fjøra.

Det er steingjerda herifrå og innover i bygda som er mest iaugefallande når ein køyrer ”Nyevegen”, (som ikkje er så ny lenger). Men den var ikkje der den tid steingjerda vart bygde.

Om du køyrer litt sakte etter denne vegen, (må ikkje hefte annan trafikk), vil du sjå skilnaden på gjerda. Det ser naturleg ut at gjerda skulle vere låge, og dermed stabile. Men då er det nødvendig å ha nettinggjerde i tillegg, for sauer og geiter, og ei og anna galen kvige kan lett kome seg over desse låge gjerda.

Dei steingjerda vi har sett på fjernsynsprogram om Jæren, har ein annan konstruksjon enn det som har vore vanleg her. Dei er såkalla doble gjerde, somme av dei så breie at det vaks bringebærris på toppen av dei. Det vanlege her er enkle gjerde.

Det enkle gjerdet på bildet er noko lågare enn dei vanlege steingjerda i Haddal.

For å få eit høgare enkelt gjerde til å stå stødig over lang tid, må det fundamenterast godt. Dette vart gjort ved å grave ned relativt store steinar på ein slik måte at telen ikkje skulle få tak.

Fleire av dei gjerda som står der i dag, og som ein kan sjå frå vegen, er mellom 100 og 150 år.