Nokre årsminne

Spørsmålet om ny gravplass vart ei viktig sak i soknerådet. Grunnen på Osnes var innløyst i 1920, og ein utflytt ulsteining, arkitekt Johan L. Osnes, ville kome med eit utkast til gravkapell. På grunn av den kritiske kommuneøkonomien landa dei på eit enkelt og spartansk alternativ, reiskapshus med klokketårn. Dei kjøpte ei klokke på 76 kilo frå eit støyperi i Tønsberg og betalte 572 kroner. Etter gudstenesta søndag 7. september 1924 vigsla prost Hoem den nye kyrkjegarden. Den første som dei la i grav på Osnes, var ein av dei første medlemene i soknerådet, Martinus Osnes. Han døydde 29. august, og dei heldt jordfestinga same dagen som gravplassen vart vigsla.

150 år sidan tragisk ulukke

Det var 18. januar 1874 at eit kyrkjefølgje omkom då ein seglbåt på veg frå kyrkja på Ulstein kollsiglde ved Boholmen på veg tilbake til Dimna. Fire år seinare vart kyrkja flytta til Ulsteinvik. Bygda fekk ny gravplass, og etter kvart som tida gjekk og nye ættledd kom til, fekk fellesgrava på Ulstein eit slør av gløymsle over seg. Men helgetorsdag i mai 2004 vart minnesteinen med namna til dei omkomne avduka på den gamle kyrkjegarden på Ulstein. Det var Per Dimmen, ein av etterkomarane, som stod for avdukinga. Ni namn var rissa inn i minnesteinen.

Bildet syner Arthur Osnes i 16-årsalderen med kofta frå mor som han hadde på seg til Shetland med M/B Ulstein.

Arthur Osnes var fødd 14. september 1924. Flyet han var med vart skote ned over Tyskland under andre verdskrig ved Hannover 22. september 1943. Alle om bord omkom. Arthur var då 19 år gamal.

Arthur vart kremert, og urna vart sett på lager til etter krigen. Urna vart sendt heim til Ulsteinvik i ei kiste. Det ryktast at urna og kista kom med Eikholm. Veldig mykje folk hadde møtt opp på kaia for å vise Arthur og familien respekt. Urna vart nedsett på kyrkjegarden bak Ulstein kyrkje. Steinen vart reist av foreldra og ”Nordsjøkammeratane”.

I 1874 vart prost Wisløff sokneprest i Ulstein. Stillinga hadde han fram til 1881. Han var ein ivrig skulemann, og i hans tid vart det bygd seks-sju nye skular i soknet, i Ulstein, Hareid og Vartdal. I tillegg var han pådrivar for at vegen til Dimnasund vart bygd med bru over sundet, og vegen over Eidet vart påskunda, fortel Martinus Bjørndal i dagboka si. Elles stod Hasund skule ferdig i 1879 med eitt klasserom på om lag 30 kvadratmeter. I 1908 vart skulen påbygd med eit klasserom til.

Sunnmøre Ungdomsskule vart skipa i 1908 av Sunnmøre Fellesforening for indremisjonen og Sunnmøre krins av Norges Kristelige Ungdomsforbund. Skulen var starten for “landsungdom” som ville ha meir skuleutdanning og hadde dårleg råd. Bildet syner kullet for ”Sommarkurset 1924”. Skulestyrar var Severin Hop.

Martin Ulstein får agenturet på ”Rapp”-motoren i 1924. At Martin kunne selje motorar og verkstaden var i stand til ikkje berre å installere dei, men endå til byggje dei om, gjorde at Ulstein Mekaniske Verksted fekk ein konkurransefordel samanlikna med andre verkstader.

Av denne gjekk det fram at laget hadde vore saman og spela 74 gonger. Derav var 56 øvingar, 2 gonger i kyrkja, 2 sylvbrudlaup, 2 politiske møte, 6 festar, 2 gonger i paviljongen, 3 kveldsgaman, 1 basar.

Referat årsfest for Ulf, 24. februar 1924

Aar 1924, den 24. februar, hadde Musikklaget Ulf sin aarsfest paa Fredheim. Festen vart opna av festnemnda sin formann Ole S. Hofseth der han baud festlyden velkomen og bad alle som var komne at dei maatte gjera det dei kunne til aa faa stundi til det den var tenkt aa vera, ei verkeleg feststund. So spela musikken eit par nummer.

No vart folket bedne til bors og det vanta inkje paa mat aa drikke og samrøra kom snart i gang. Etter maten musikk av doktor Røed. Lærar Alfred Garshol helt so ein tale um Grieg, baade som musikar og nordmann. Talaren skjildra Grieg som den store kunstnaren han var, men og som den reine nordmann, korleis han i all si ferd synte fram sin elsk til sit land og sit folk. Den godt framførte talen vart paahøyrd med interesse.

Etterpaa spela Dr. Røed nokre musikknummer av Grieg. No skifta det med talar og upplesing av lærarane (Ole) Leinebø og (Hans) Dragesund innimillom song og musik. So vart det mat igjen og so musik av dr. Røed.

Ordet vart so gjeve fritt. Hr. Peter Bøe kom so fram, han sa han var ingen talar men vilde han då takka for seg og kona, og han meinte at stundi hadde vore ei feststund for alle. Skrivar-fullmektig Hamsaas, som tilfeldigt var til stades, kom so fram og vilde takka for seg, sa han hadde havt ei gild stund, han var inkje blind for kva arbeid som her var nedlagt, og trudde det spaadde godt for framtida at ungdomen tok seg til med slikt arbeid, mana tilslut alle til aa ta i og inkje gaa trøyt so fekk ein gleda tilslut. Ole S. Hofseth takka so alle fordi dei kom og for den hugnadsame stundi. Musikken spelte so ein koral tilslut. Festen var slut, og me vonar alle gjekk heim til seg eit minne rikare.

I år er det 140 år sidan Ulstein Mannskor tok til. Koret vart skipa 5. november 1884. Det var Ulstein Ynglingeforening, skipa i 1882, som etter foredrag av Ulstein­læraren Karl Hatlemark gjorde opptak til å få koret i gang.

Sundag 5. november 1883 var tolv mann frammøtte i stova til Knut Hanson Saunes. Prost Anker, som kom til Ulstein 1881, hadde då tinga med Rasofiel Rise frå Hareid om å ta på seg dirigentoppgåva.

Allereide 2. januar 1885 song koret på Ynglingeforeininga sin julefest på Skeide skule, på Halsen. Det er ikkje nemnt kva koret sang her, men ein av dei var truleg den første dei øvde inn: “Til Sverge”.

Då Sverre Rafteset slutta våren 1975, rådde han styreleiar Kristian Ertesvåg til å ta kontakt med Robert Skeide på Hareid, som nett var komen heim etter utdanning frå musikk­konservatoriet i Bergen, for å spørje om han kunne ta over som dirigent. Lukkelegvis sa han ja.

Det var tydeleg at Robert Skeide var rette personen til å ta seg av dirigentoppgåva. Han er rikt utrusta og har ei god og allsidig utdanning som har kome koret til gode. Stemmeøving på tradisjonelt vis der kvar stemme øvde for seg vart det slutt på. Han tok heile koret fram for seg og øvde inn line for line. Det var mykje meir interessant og effektivt.

Til høgre: Robert Skeide har dirigert Ulstein mannskor sidan 1975.

I Levd liv 2023 skreiv vi om musikkpaviljongen i Ulsteinvik sentrum. Paviljongen blei bygd i 1921 og blei mest truleg riven då det nye skulebygget i 1931 kom opp.

Det er få nærbilde av paviljongen. Dette bildet blei funne i bilde-albumet til Einar Kristensen frå eit songarstemne. Einar Kristensen kom frå Kristiansund. I 1920 etablerer han eigen blekkslagarverkstad i Ulsteinvik der han lagar skipsutstyr, etablerer forniklingsanlegg, lagar bakaromnar og varmtvasstankar. I tillegg var han ein føregangsmann som birøktar.