Bygdesongar i Ulstein

Ingeborg Runde (1902–1996) har skrive «Fløsongen». Ingeborg Oline Flø (Ytreflø) var fødd og oppvaksen på Byssgarden på Flø, dotter til Oluffa og Olav Flø. Ho gifte seg i 1927 med Einar P. Runde (1902-1989). Dei busette seg på Runde, der dei overtok farsgarden hans i 1933.

Dottera Ingrid skriv dette om mora: Mor skreiv Fløsongen i ungdomsåra heime på Flø. Ho fortalde at ho tenkte ut versa medan ho arbeidde i torva dagane. So sa ho dei for seg sjølv so lenge ho kunne dei, og skreiv dei opp kveldane når ho kom heim att. På det viset vart songen til.

Ingeborg Runde (1902–1996).

Langt vest i havet i brot og i brand
ligg ho so einsam, vår fatige strand.
Uppfyr stend fjelli so trauste, dei grå.
Utfyr ligg havet uroleg, det blå.

Her gjekk vår barndom so fredfullt og godt.
I draumar me bygde vårt Moria-slott.
Men havet det sulla og lokka oss ut,
kveikte ei lengsla hjå gjenta og gut.

Ut mot det store og dårande der,
burt frå det småe og fatige her.
Me visste nok ikkje at lukka låg gøymd
her i vår heimbygd som aldri vert gløymd.

Tidt er vel vinteren hard her på Flø,
det ryk og det fyk bå’ på land og på sjø.
Men so kjekne våren med vaknande liv,
signing og fred ut i hjarta vårt gjev.

Kom hit ein sumarkveld alt stend i skrud.
Naturen er kledd som ei høgsumarsbrud.
Bårene leikande lokkar mot strand,
prisar deg Noreg, du fagraste land.

Aldri eit venare syn du fekk sjå
enn ein sumarkveld sola i havet nedgå.
Himlen av glitrande skyer er full,
havflata skin som det skiraste gull.

Med strålane sine vegen ho finn,
lyser sin kveldsfred i heimane inn.
Kysser til godnatt kvar stein og kvart strå,
sig so i senga si ut i det blå.

Kvar enn i verdi kringom me fer,
finst ingen stad slik som heimbygdi kjær.
Med finaste bandi vårt hjarta er fest
ved vesle bygdi her ute i vest.

Her våre forfedrar fyrst heve budt,
her hev dei streva i yrket sitt trutt.
Gjødsla so jordi med sveitdropen klår.
Difor enn kjærar’ er heimbygdi vår.

Venare utsyn ei auga kan sjå
enn ut over havet, det veldige, blå.
So lunefullt ligg det, det tek og det gjev.
Der utpå fiskaren livsyrket hev.

Han strider mot stormen og bylgjone blå
for mette til seg og til sine å få.
Med døden i augo han tek mangt eit tak.
Men Gud vere takk, han som alltid stend bak.

Takk då, vår Herre, som bygdi oss gav!
Takk og for heimen, for mor og for far!
For nåden din ny kvar ein einaste dag,
lær oss å takka deg, Gud, til behag.

Helge Saunes har skrive «Song til Ulsteinvik». Han var fødd i 1904 som den yngste av ti søsken. Han starta butikk i Eiksund, og budde der ei tid. Helge var aktiv i Ulstein mannskor og var bl.a solist. Kvar helg sykla han til Ulsteinvik for øving og opptreden. Helge var ein god songar og var mykje brukt som solist i mange mannskor og i kyrkja.

Då butikkdrifta i Eiksund tok slutt, flytta Helge til Ålesund, der han også vart mykje brukt som solist både av kyrkjeorganisten og i fleire kor. Han skreiv prologar og små sketsjar/skodespel både som han sjølv framførde og til bruk for andre.

Helge Saunes.

Som ei dronning millom møyar, ut med havet der i vest.
Ligg du kransa av små øyar, og i livd for storm og blest.
I mot sør i bakkehellet, kringom blenkjer våg og vik.
Og mot nord i ly av fjellet, der ligg bygda Ulsteinvik.

Her er fjell og fjord og strender, bratte lier, berg og skar,
her har fedres trugne hender rudt og bygt vår ættegard.
I frå tind og nut og kollar blenkjer sund kring holmar små,
smale grender, grøne vollar speglar seg mot kvelven blå.

I frå våg og vik og grender, skip og båtar stemner ut,
over hav mot fjerne strender fòr so mang ein grepa gut,
siglde med si stolte skute gjennom storm og ville kav.
Mange fekk si grav derute, og vart gøymd i djupe hav.

Kor vi enn i verda vankar, barndomsbygda er oss kjær,
og i lengt og varme tankar ho vårt hjarte då er nær.
Mang ei bygd vi fann på ferda, som var fager, god og rik.
Ingen stad i heile verda er som bygda Ulsteinvik.

Gjev du alltid fram må stiga i din vokster, i din prakt.
Aldri ned i avmakt siga, vi ikring deg vil stå vakt.
Fedrearven vil vi tryggja, gjera bygda stor og rik,
og i kjærleik vil vi byggja deg vårt fagre Ulsteinvik.

Sigmund Breivik (1918–1999) jobba som møbelsnikkar og sprøytelakkerar. har skrive «Heimbygda». Han var med å starta Solstrand Trelast og bygde opp fabrikken i Hasund. Han var glasmeister og lastebilsjåfør. I godt vaksen alder vart han skada i ei losseulykke og sleit mykje med helsa etter det, i tillegg til skade på indre organ etter lakkering utan verneutstyr. Då tok han til å skrive om opplevingar i barndomen og ungdomstida, og på versefot i form av songar og prologar til ymse høve. «Heimbygda» skreiv han i 1975, og tileigna den til Hasund Mannskor på 40 årsjubiléet.

Sigmund Breivik (1918–1999).

Sundgotsbygda, eg elskar deg, Kvar eg i verda mun vankar
Kvar eg ferdast på villan veg, For deg mitt hjarta det bankar.
Allstødt eg har deg – og dveler ved deg, i mine tankar.

Du var eit midtpunkt frå gamalt av, Deg alle såg opptil og bukka.
Deg dei søkte frå heid og hav, når dei i armoda sukka.
Deg dei seg vende til, når dei ha´ funne si lukka.

Her lærde dei seg å styra ein båt, Og kursa for storhavets bankar
Her lærde dei óg å byggja båt, frå færing og til supertankar.
På Island og Grønland og Vinland dei ferdast og vankar.

Mang ein gromgut kom ikkje att, nei han vart att´e der ute.
Far sin augnestein, mor sin skatt, han gjekk ned med si skute.
Og me stend att og ved minnene hovudet lute.

Ja fostra hev du so mang ein son, som gjævt heve gjort det på ferda –
Kyrkjestatsråd og stortingsmenn, heve du sendt ut i verda –
Ja, du er perla blant perlene – det er di æra.

I fotball-laget som heiter Hødd, hadde du over det halve –
Her dei hadde ei gode stod – Seks dei til vaneleg talde
Då dei seg spela til toppseria her i landet.

Prestesæte det var i deg, for Sula, Vartdal og nesten til Runde
Bygda vår ho var utan veg, Råsa ho gjekk over sunde´–
Og hestar og drenger dei pusta og pesa og stunde.

Ja, Sundgotsbygda, eg ser deg slik, so vakker om høgsumarstider
Med holmar, vågar og sund og vik, og fjelli med skogkledde lider.
Ja, du er vakker med grønfarga skaut vinterstider.

Far og son gjennom tusen ledd, Her rudde og bygde og budde.
Spør dei gamle, dei svarar deg – Glad dei på framtida trudde.
Sæl er den bygda, som garden gjev hugnad og hygge.

Takk då, bygda, for det du gav – til meg og til alle mine
For det du rikeleg auste av, utover til alle hine,
for song og musikk og for alt dette storvakre fine.

Det var Asbjørn Waage som skreiv bygdesongen til Hasund. Asbjørn var fødd 25.05 1920 og døydde 1988. Fødd og oppvaksen på Waagelegane. Etter skulegang tok han til på kontoret til Ulstein Kommunale Elverk. Seinare til Ulstein kommune der han var formannskapssekretær, kontorsjef og rådmann

Waage var svært historieinteressert. Han var permittert i to år for å skrive Bygdebok for Ulstein og Hareid, band III og IV som kom ut i 1982. Saman med Knut Hasund skreiv han Ulstein og Hareid i Amerika. Ei lita emigrantsoge. Han har fått Kongens Fortjenestemedalje.

Asbjørn Waage (25.05 1920-1988).

Eg har vakse opp i Dimna mellom berg og blaute myrar.
På dei mange snaue haugar sprang eg tidt som liten gut.
Og eg kjende kvart eit kvinnfolk, alle menn og rare fyrar
som gjekk heime og stulla i kav og i sut.

Opp på Holå sprang me om og leika «Spelevinken» saman
når om kvelden det var månelyst og marka ho var berr.
Slo «Trebolius», leika «Sisten»; og me hadde det slik gaman
kvar gong den som me erta, på oss gjorde skjerr.

Og mi lyst det var kvar sundag til å farte rundt på vika
i ein færing mellom holmane og sigle dagen lang.
Røve måsereir på Spjutøya og seg på magen snika
kvar gong Spjutøy kom etter med staur og med stang.

Eller også kunne me ein sundag ettermiddag liggja
inn på Dimnahaugen saman med han «Stin» og grammofon.
Og me alle saman drøymde og i takta laut me vogga,
når me saman song viser og marsj unisont.

Og når kvelden kom, me møttest til eit losjemøte saman
nord i skulekjellaren og hadde det så gildt og godt.
Somme song og somme las og ein heldt jamvel og ein tale.
Og vi mora oss saman i stort og i smått.

Etterpå så gjekk me «Til Amerika» nord over vegen
og me samlast inn på Kleivabakken, under bjørka der.
Kanskje fann eg der mi eiga kjære jente og vart fegen
når eg lurte meg av med den eg hadde kjær.

Men no sit eg her som gamal mann og drøymer meg attende
til den staden der eg levde mine unge, glade år.
Og det alt i saman levande for mine augo stende.
Ja, det var liksom det hadde hendt meg i går!

Håkon Arnvid er fødd i 1924 og son til Signe og Karl Myrene. Han har skrive «Haddalsongen». Håkon vaks opp i Haddal saman med fire andre brør. Håkon ynskte å utdanne seg til lærar, men i staden blei det utdanning innan elkraft. Håkon flytta i 1955 til Volda og fekk seg jobb ved Volda kommunale elverk. Han gifta seg med Karen Bjåstad. Dei fekk tre born. I fritida dyrka Håkon interessa for hagearbeid og fotografering, Han var glad i song og musikk og var med i Volda Blandakor i 39 år. Han har alltid hatt interesse for skriving, noko som viser igjen i mange fine dikt og songar.

Håkon Arnvid.

Tekst: Håkon Arnvid Myrene
Melodi: Robert Skeide

Når eg kviler augo mine
kan eg sjå mi kjære bygd.
Ligg i glans av sol og skine
mellom fjell i trivd og trygd.

Haddalbygda, Ytre, Indre,
Myrane ligg bø i bø.
Håheim, Garnes ser eg tindre,
spegle seg i stavstill sjø.

Ringstaddalen med si skjelle,
i mot aust eg då kan sjå:
Svora, Moldskred, Løset, Fjelle,
lua tek eg av meg då.

Kongsvoll, Blåtind, Garnestua,
står som før med vardevakt.
Haddalura ligg som mura,
slik naturen har ho lagt.

Under grodde fonnefara,
ligg du som vår trygge mor.
Perlerad av gråsteinsgardar
vitnar, talar utan ord.

Når eg kviler augo mine
ser eg dei som odlar her.
Streva, sleit ein kvar for sine
Bygda vår var deira verd.

Olav Havåg er fødd i Eiksund 1906 og døde i 2001, 95 år gamal. Han vart gift med Palma f. Hofseth frå Ellingsøy i 1940. Songen kom til på vårparten året etter, og Olav var då 35 år. Noreg var okkupert og i krig. Olav kjende nok at også det nære og kjende var truga: heimen, bygda, menneska. Olav var gartnar av yrke. Han var nok inspirert over våren, at livet synte seg i naturen, og at bakom alt var ein Skapar. Utsynet over heimbygda har han frå ein utsiktsplass nedom barndomsheimen. At Palma og Olav venta deira første barn det året, er kanskje også med på å prege songen?

Olav Havåg.

Vår fagre heimbygd – Eiksund er ditt namn. Me elskar deg –
Me ber deg med i djupe hjartefamn på all vår veg.
Her er vår heim, her strevar far og mor.
Og denne stad me elskar mest på jord.

Du kjære bygd, med fjell og skogkledd li, med holm og sund.
Kor er di åsyn ljos og bjart og blid så mang ei stund.
Ditt smil til oss frå fjell, frå li og strand
oss bind så fast til deg med sterke band..

Kven gløyma kan den ljose, sæle vår i klåre kveld
når sol går ned og gull og glans ho strår på nut og fjell,
når sundet speglar av ein himmel blå
og kvite måsar siglar til og frå.

Kven gløyma kan slik kveld med bjølleklang og bekkesurl,
og vesle fugl i lund med glade song og orrekurl,
og angen søt frå heggeblom og gror?
Det tek oss alt, i dette tempelkor.

Kven gløyma kan når haust med busk og tre, i gullham står,
og talar til oss med sin stille fred om æve år,
når blom og knopp til fredfull kvile går,
men vakna skal på nytt den neste vår?

Ja, fagre Eiksund, du ligg liksom gøymd i avstengd krå.
Men ingen sveik, av ingen er du gløymd som for her frå.
Dei ber deg med i hjarta på sin veg.
Ja, Eiksund – kjære, du oss alle dreg.

Ja, Eiksund, Eiksund, å så sæl ein stad, me har deg kjær.
Den fyrste song, den fyrste bøn me bad, me lærde her.
Her fekk me lære livsens kav og strid.
Her fekk me kjenna heimehyggja blid.