Det var no i adventstida at dei brune pakkane kom i posten til dei som styrte med alle viktige ting i bygda. Pakkane kom visst heilt frå Oslo. I pakkane låg det juleblad som Samenes Venn, Fiskernes Venn og mange andre blad som eg ikkje hugsar namnet på.
Det var nokre av oss ungane som skulle ta oss av salet. Eg hadde inga peiling på alle misjonane, men det var visst mange av dei. Eg trur til og med at det var noko som heitte Kina-misjonen, men juleblad heilt frå Kina kom ikkje, så vidt eg kan hugse. Det blei mange kvinneforeiningar av sånt. Me hadde ein viss kontroll på mormor si foreining, utan at eg veit kva slags misjon ho støtta. Når kvinnene var samla heime hjå henne og stemde i med unison salmesong med sopranstemmer, høyrde me dei heilt ut. Eg trur nokre av dei kunne ha vunne Idol på ein god dag. Men kvinnene arbeidde for den gode sak, og det var visst mange heidningar som måtte omvendast rundt om i verda.
No var det vår tur til å gjere ein innsats. Eg kledde meg godt, samla blada i ei veske og vekslepengar i ein plastpose. Det var tryggast å ta på seg beksaumsko og vottar. Den lange dalen opp frå bygda var oftast kald. Dei vaksne minna oss om at me måtte oppføre oss pent, me måtte vere høflege. Jada masa, det skulle ikkje gjerast skam på verken Samemisjonen eller Sjømannsmisjonen.
Bladet Fiskernes Venn hadde eg eit slags eigarskap til, sidan pappa var fiskar, men han var no ikkje heidning, tenkte eg. Var det slik at fiskarane var heidningar, og trong misjonærar, så kvifor tok Jesus dei til læresveinar då?
Slike vanskelege spørsmål kunne eg lure på når eg vandra einsam etter vegen på jobb for misjonen. Men pytt, pytt, eg fekk ein provisjon på 25 øre for kvart blad eg selde. Heidningane kunne berre segle sin eigen sjø anten dei var fiskarar eller samar. Det var sikkert ikkje håp for dei likevel, sjølv om eg selde fleire millionar blad.
Eg sparte til skoskeiser, det var det som var mitt prosjekt. Sjølv om mamma hadde lova eit bidrag, så måtte eigenkapitalen på plass. Sparebøssa var diverre ikkje innbrotssikker og deler av eigenkapitalen var allereie pirka ut med ein strikkepinne, og brukt til snop. Denne ubalansen i rekneskapet kunne berre rettast opp att med ei offensiv kampanje for bladet Fiskernes Venn.
Det var få hus som hadde ringeklokke, og eit lett bank på gangdøra måtte til. Det var som regel kvinner som opna døra, det var dei som styrte med slike mjukare ting. Nokre var gamle, og når dei måtte inn att for å leite opp pungen, så visste eg at salet var i boks. Desse pungane med knepplås var fulle av mynt og kvitteringar frå butikken. Det var det næraste du kunne kome den store lukka for ein liten bladseljar. – Gud løne deg guten min, sa dei og stakk ein sjokoladebit eller ei kake i handa på meg då eg gjekk. Løna frå Gud let vente på seg, og skoskeisene var berre ei luftspegling på ein mørk desemberhimmel. Men alle kjøpte blad, til og med dei få ungkarane i bygda.
Dei vaksne snakka litt om dei som ikkje hadde funne seg kone. Men dei hadde visst nok spart på kronene i eit langt liv. Men dei ville også bry seg om noko og yte sine bidrag for å få den vonde verda på rett kjøl.
Alle kjøpte blad må vite, og posen med pengar blei tyngre og tyngre, og eg vakta han som ein konkurstruga banksjef. Skal ein jobbe for misjonen, så må alle mistankar om underslag ryddast av vegen. Jau, alt stemte då eg leverte restlageret med blad og pengeposen til øvrigheita.- Takk så mykje, og Gud løne deg, sa dei også. Provisjonen blei henta og sikra inne i votten.
Skoskeisene i vindauget i butikken til Otto Garnes ute i Vik var nærare realisering enn nokon gong. I februar året etter glei eg med bøygd rygg over isen på Garnesvatnet med dei nye skeisene. Det var ein stor dag for ein 13-åring, og eg kunne takke Den Indre Sjømannsmisjon for toppfinansieringa.
